Hollanda’da sigorta sektörünün öncü isimlerinden Mehmet Keskin, Türkiye’deki depremzedeler için başlattığı yardım kampanyalarını ve Hollanda’daki Türk toplumunun sağlık sistemindeki konumunu anlattı.
(Haberin Hollandacası en altta.
Nederlandse versie van het nieuws is onderaan)
İlhan KARAÇAY’ın röportajı:
Hollanda’nın Tilburg kentinde faaliyet gösteren ve göçmen topluluklara yönelik sigortacılık hizmetleri sunan BM Sigortam’ın kurucusu Mehmet Keskin, sadece iş dünyasındaki başarılarıyla değil, aynı zamanda BM Life Vakfı aracılığıyla yürüttüğü sosyal projelerle de dikkat çekiyor.
2023’te Türkiye’de yaşanan büyük deprem felaketi sonrası başlattığı yardım kampanyalarıyla Hatay’da çocuklara tablet desteği, hijyen paketleri ve psikolojik destek programları, konteyner ev ve rehabilitasyon merkezi gibi birçok projeye öncülük eden Keskin, toplum yararını her zaman ön planda tutuyor.
“Hans için oluşturulan imkanlar, Hasan için de geçerli olmalı” sözleriyle, eşitlik ve adalet vurgusu yapan Keskin, Hollanda’daki sağlık sisteminin daha kapsayıcı olması için sigortalıların yanında durmaya devam ediyor.
BM Sigortam, Zilveren Kruis, Centraal Beheer ve Ansvar Idea gibi sigorta devleriyle yaptığı anlaşmalar sayesinde göçmen topluluklara yönelik özel poliçeler ve indirimli hizmetler sunuyor. Mehmet Keskin, hem Hollanda’daki hem de Türkiye’deki topluluklara kaliteli, hızlı ve güvenilir hizmet sağlamayı hedefliyor.
Kurucusu olduğu, BM Sigortam ve yönetiminde bulunduğu BM Life Vakfı ile, hem Hollanda’daki Türk toplumuna hem de Türkiye’deki ihtiyaç sahiplerine ulaşmayı başarmış bir lider olarak Mehmet Keskin ile konuşuyoruz.
Karaçay: Sizi tanıyarak başlayalım. Mehmet Keskin kimdir?
Mehmet Keskin: Hollanda’ya çocuk yaşlarda gelen, burada eğitimini tamamlamış, uzun yıllar sigorta sektöründe tecrübe edinmiş biriyim. 23 yıl önce BM Sigortam’ı kurarak yola çıktım. Önceleri bireysel kredi, konut ve özel sigorta alanlarında çalıştık, ancak zamanla kolektif sigortacılıkta uzmanlaştık. Bugün, özellikle Türk toplumu başta olmak üzere, birçok farklı etnik kökenden insanlara hizmet veriyoruz, Bu şekilde, Hollanda’da birinci nesilden dil bilmeyen bir çok vatandaşlarımızın ve bunun yanısıra Hollanda’ya yeni gelen expat insanlarımızın da, dil sorunundan kaynaklanan, sigorta şirketleri ile iletişim sorunlarını da çözmüş oluyoruz.
Karaçay:BM Sigortam’ı diğerlerinden ayıran temel fark nedir?
Mehmet Keskin: Biz sadece sigorta ve ipotek ürünlerini satan bir kurum değiliz. Misyonumuz bilgilendirme. Yani, danışanlarımıza gerçekten ihtiyaçlarına uygun sigorta ve ipotek çözümlerini sunmak. Hollanda’da yaşayan insanlar için sağlık sigortası başta olmak üzere pek çok konuda bilinç eksikliği vardır. Biz bu boşluğu doğru bilgilerle doldurmaya çalışıyoruz. Ayrıca Türkiye’den bir sağlık sigorta şirketi ile, genel sağlık, ağız sağlığı, çene ve yüz cerrahisi ve göz tedavisi gibi kaliteli sağlık hizmeti alabilmeleri için çalışıyoruz.
Karaçay: Sigorta primleri son yıllarda oldukça tartışmalı. Sizce bu durum neden kaynaklanıyor?
Mehmet Keskin: Pandemi sonrası sağlık sistemine olan yük arttı. İnsanlar psikolojik olarak etkilendi, yaşlı nüfus çoğaldı. Tüm bu etkenler primleri yükseltti. Ancak biz, üyelerimize özel kolektif indirimli poliçelerle bu yükü azaltmaya çalışıyoruz.
Zilveren Kruis ile sağlık sigortasında tek etnik kökenli acente olarak, Ansvar Idea sigorta şirkeri ile (özellikle cami binalarının sigortalanmasında yetkili tek acente olarak) ve Centraal Beheer ile online ürün pazarlama çerçevesinde olmak üzere, büyük sigorta şirketleriyle özel iş birliği anlaşmalarımız bulunmaktadır.
Karaçay: BM Life Vakfı ile Türkiye’de çok önemli sosyal projeler gerçekleştirdiniz. Biraz bahseder misiniz?
Mehmet Keskin: En önemli çalışmalarımızdan biri, 6 Şubat 2023 depremi sonrası yaptığımız bağış kampanyasıydı. Her sigortalı başına 1 Euro bağış ilkesinden yola çıkarak, toplamda 20.000 müşterimiz adına BM Sigortam olarak BM Life Vakfı’na 20.000 Euro bağışta bulunduk. Daha sonra bize destek olanların katkılarını da BM Life Vakfı aracılığıyla depremzedelere ulaştırdık.
Eylül 2023’te, 26 ögrenciye İngilizce kurs almasına aracı olduk. Haziran 2023’teki ilk yardım projemizde Hijyen paketi ve yazlık kıyafet yardımları yaptık.
Karaçay: Yani sosyal sorumluluk sizin için bir seçenek değil, bir zorunluluk.
Mehmet Keskin: Kesinlikle öyle. Hollanda’da bir şeyler başarmışsak, bu başarıyı paylaşmak da bizim sorumluluğumuz. Sadece burada değil, Türkiye’deki ihtiyaç sahipleri için de elimizi taşın altına koyuyoruz. Vakfımızla konteyner kentler, eğitim destekleri ve sağlık projeleri gibi uzun vadeli yardımlar üzerinde ön calisma icindeyiz.
Karaçay: Hollanda’da yaşayan Türklerin sağlık sistemiyle ilgili yaşadığı temel sorunlar nelerdir?
Mehmet Keskin: En büyük sorun, kendilerini sistemin içinde güvende hissetmemeleri. Birçok kişi Türkiye’ye gidip tedavi olmak istiyor çünkü burada dertlerini anlatamıyorlar. Hollandalı hastalara sağlanan imkanların Türk kökenlilere de sağlanması gerekiyor. “Hans için olan Hasan için de geçerli olmalı” diyorum hep.
Karaçay: Mehmet Keskin’in ideali nedir?
Mehmet Keskin: İdealim, Hollanda ve Türkiye arasında sağlık hizmetleri anlamında bir köprü kurmaktır. İnsanlarımızın her iki ülkede de eşit, kaliteli, seffaf hızlı ve güvenilir sağlık hizmeti almasını sağlamak. Bunun için hem iş dünyasında hem sosyal alanda elimden geleni yapıyorum. Çünkü bu toplumdan geldim, bu topluma borçluyum.
Karaçay: Teşekkür ederim. Topluma kattıklarınız ilham verici.
Mehmet Keskin: Ben teşekkür ederim. Dilerim bu tür röportajlar daha çok insanımıza ulaşır ve bizlere katılmak isteyenler daha fazla olur.
MEHMET KESKİN VE BM LİFE VAKFI’NIN YARDIM PROJELERİ
6 Şubat 2023’te Türkiye’de meydana gelen depremlerin ardından, Mehmet Keskin liderliğindeki BM Sigortam, her sigortalı başına 1 Euro bağışta bulunarak toplamda 20.000 Euro’luk bir bağışla yardım kampanyası başlattı. Bu kampanya, Hollanda’daki belediyelerin ” Her şehir sakini başına 1 Euro” kampanyasından ilham alarak oluşturuldu. Toplanan bağışlar, BM Life Vakfı aracılığıyla depremzedelere ulaştırıldı.
EĞİTİME DESTEK PROJESİ: TABLET DAĞITIMI VE ONLİNE İNGİLİZCE DERSLERİ
BM Life Vakfı, depremzede çocukların eğitimine destek olmak amacıyla “Eğitime Destek Projesi”ni başlattı. Bu kapsamda, Hatay’da 200 öğrenciye tablet dağıtıldı ve 26 öğrenciye 10 hafta süresince ücretsiz online İngilizce dersleri verildi. Bu proje, Hollanda ve Türkiye’deki üniversitelerle iş birliği içinde gerçekleştirildi.
YAZLIK GİYSİ VE HİJYEN PAKETİ DAĞITIMI
Haziran 2023’te, BM Life Vakfı ekipleri deprem bölgesine giderek yazlık giysi ve hijyen paketleri dağıttı. Bu yardımlar, depremzedelerin temel ihtiyaçlarını karşılamayı hedefledi.
PSİKOLOJİK DESTEK VE UZUN VADELİ YARDIM PLANLARI
BM Life Vakfı, depremzedelere yönelik psikolojik destek programları ve uzun vadeli yardım planları geliştirdi. Bu kapsamda, konteyner evlerin kurulması ve eğitim desteği gibi projeler planlandı.
TOPLUM SAĞLIĞI VE RUH SAĞLIĞINA YÖNELİK PROJELER
Mehmet Keskin, BM Sigortam aracılığıyla Hollanda’daki Türk topluluğunun sağlık ve refahını artırmak için çeşitli projeler yürütmektedir. Zilveren Kruis ile iş birliği içinde, sağlık sigortası, spor, seyahat ve eğitim gibi alanlarda destek sağlanmakta ve ruh sağlığına yönelik online modüller sunulmaktadır.
Mehmet Keskin’in liderliğinde yürütülen bu projeler, hem Türkiye’deki depremzedelere hem de Hollanda’daki Türk topluluğuna yönelik önemli destekler sağlamaktadır. Keskin’in bu çalışmaları, iş dünyasındaki başarısının yanı sıra sosyal sorumluluk alanındaki duyarlılığını da ortaya koymaktadır.
MEHMET KESKİN’İN YARDIMSEVERLİĞİ
Mehmet Keskin, Hollanda’da faaliyet gösteren BM Life Vakfı’nın yönetim kurulu üyesi olarak, 6 Şubat 2023’te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen Hatay’da çeşitli yardım faaliyetlerinde buludu.
BM Life Vakfı, depremzedelere destek olmak amacıyla Hatay’ın Belen ilçesinde çalışmalar yürüttü.
Bu kapsamda, Belen Belediye Başkanı İbrahim Gül’ü makamında ziyaret eden vakıf temsilcileri, depremzede çocuklara 200 adet tablet hediye ettler.
Ziyarette, Hollanda Ankara Büyükelçiliği’ni temsilen Gaziantep Hollanda Fahri Konsolosu Bora Tezel, Mustafa Kemal Üniversitesi’nden Doç. Dr. Hüseyin Kürşat Türkkan ve Öğr. Üyesi İsa Kılıç da hazır bulundu.
Mehmet Keskin, ziyaret sırasında BM Life Vakfı’nın Hollanda’da yaşayan Türkler ve farklı etnik kökenli insanlara sürdürülebilir ve uygun maliyetli sağlık hizmetleri sunmayı amaçladığını belirtti.
Ayrıca, vakfın Hollanda’daki BM Sigortam acentesi aracılığıyla müşterilerine daha kapsamlı ve indirimli sağlık sigortaları sağladığını ifade etti.
Deprem bölgesindeki vatandaşlara yardım edebilmek amacıyla Hatay’a gittiklerini belirten Keskin, desteklerinden dolayı Hollandalı bağışçılara ve yerel yöneticilere teşekkür etti.
Belen Belediye Başkanı İbrahim Gül ise anlamlı çalışmaları ve ziyaretlerinden dolayı BM Life Vakfı yönetimine teşekkür ederek, depremin ilk saatlerinden itibaren yapılan çalışmaları anlattı ve destek olan herkese minnettarlığını dile getirdi.
Mehmet Keskin ve BM Life Vakfı’nın bu tür insani yardım faaliyetleri, depremden etkilenen bölgelerdeki ihtiyaç sahiplerine destek olma ve toplumlar arası dayanışmayı güçlendirme açısından önemli bir rol oynamaktadır.
ZUTPHEN PROJESİ
BM LİFE, “STİCHTİNG ZUTPHEN HELPT HATAY” VE ANTAKYA BELEDİYESİ BİR İLKE İMZA ATTI!
“BM Life”, “Stichting Zutphen Helpt Hatay” ile birlikte, Hatay’daki girişimlerine yeni bir proje daha ekledi. 6 Şubat 2023’teki depremlerde hayatını kaybeden Yılmaz Köse anısına inşa edilen Odabaşı Spor Kompleksi’nin açılışı, depremin ikinci yıl dönümünde, 7 Şubat 2025’te gerçekleşti.
“BM Life”, 6 Şubat 2023’teki yıkıcı depremin ardından afet bölgesinde çeşitli yardım faaliyetlerinde bulundu. Bir iş ilişkisi aracılığıyla BM Life, Stichting Zutphen Helpt Hatay ile tanıştı.
“Stichting Zutphen Helpt Hatay”, yıllarca AZC futbol kulübünde futbol oynamış olan Yılmaz Köse anısına, Zutphen kentindeki AZC futbol kulübünün üyeleri tarafından kuruldu. Yılmaz Köse, kardeşi Salatin, babası Hamis ve eşi felaketi maalesef sağ kurtulamayınca, AZC futbol kulübü ile Zutphen Belediyesi birlikte bir açık artırma ve yardım gecesi düzenledi. Zutphen’deki şirketler, spor kulüpleri, Zutphen Belediyesi ve AZC üyeleri tarafından önemli miktarda bağış yapıldı. Çünkü Kose ailesi ile güçlü bir bağ vardı. Zutphen adaletli ve yardımsever bir arkadaşını, 45 yılı aşkın süredir AZC üyesi olan bir kişiyi kaybetmişti.
TOPLANAN BAĞIŞLARLA NE YAPILACAKTI? “Stichting Zutphen Helpt Hatay”ın amacı, 2023 Şubat ayında Türkiye’de meydana gelen depremlerden etkilenen kişi ve kurumlara yönelik yeniden yapılanma girişimlerini desteklemekti. Bu özellikle Hatay bölgesi, Antakya şehri ve Yılmaz Köse’nin ailesiyle birlikte yaşadığı Odabaşı mahallesini kapsıyordu.
“Stichting Zutphen Helpt Hatay”, uzun süre anlamlı bir proje bulmak için çaba harcadı. Tek başlarına, yeniden yapılanma için ihtiyaçların ne olduğunu tam olarak belirleyemediler ve yerel yetkililerle temas kurmakta zorlandılar. Ta ki BM Life ile temas kurulana kadar.
BM Life aracılığıyla Antakya Belediyesi ile bağlantılar sağlandı. BM Life, Antakya Belediyesi ve Stichting Zutphen Helpt Hatay arasında yapılan çeşitli görüşmelerin ardından, 2024 Ağustos ayında Antakya Belediyesi’nin Odabaşı mahallesinde bir spor kompleksi inşa edilmesi için arazi tahsis edeceği haberi geldi.
Odabaşı’nda inşa edilen bu spor kompleksi, depremde hayatını kaybedenlerin anısına ve özellikle Yılmaz Köse’ye ithaf edilerek bir spor parkı olarak tasarlandı.
BM Life ve Stichting Zutphen Helpt Hatay’ın koordinasyonunda, 1,5 yıl önce bir hayali gerçeğe dönüştürmek için ilk adımları attık: depremden etkilenen Hatay’da sürdürülebilir bir spor kompleksi inşa etmek. Ve şimdi o an geldi! Bu hafta coşkulu açılış gerçekleşiyor. Bu projeye katkıda bulunan herkese, özellikle Zutphen ve Antakya belediyelerine en içten teşekkürlerimizi sunarız.
Onder coördinatie van BM Life en stichting Zutphen helpt Hatay hebben we 1,5 jaar geleden de eerste stappen gezet om een droom werkelijkheid te maken: de realisatie van een duurzaam sportcomplex in het door de aardbeving getroffen Hatay. En nu is het zover! Deze week vindt de feestelijke opening plaats. Onze oprechte dank gaat uit naar iedereen die hieraan heeft bijgedragen, met name de gemeenten Zutphen en Antakya.
AÇILIŞ
Belediye Başkanı İbrahim Naci Yapar (solda) ve Mehmet Keskin (sağda)
Açılışta Antakya Belediye Başkanı İbrahim Naci Yapar şu ifadeleri kullandı: “6 Şubat 2023’te deprem nedeniyle çok sayıda yakınımızı kaybettik. Yılmaz Köse ve ailesi de bu kayıplardandı. Yurtdışında yaşayan bir dostumuzun bu şekilde anılması bizi gururlandırıyor. Bu spor kompleksi büyük bir özveriyle hayata geçirilmiş bir projedir. BM Life Vakfı’na, Stichting Zutphen Helpt Hatay’a ve emeği geçen herkese teşekkür ederim. Allah Yılmaz Köse’ye ve tüm deprem şehitlerine rahmet etsin. Ülkemizin bir daha böyle bir felaket yaşamamasını diliyorum.”
BM Life Genel Sekreteri Mehmet Keskin konuşmasında şunları söyledi: “Bu sadece bir spor parkı değil. Çocukların güvenle oynayabileceği, gençlerin spor yapabileceği, mahalle sakinlerinin bir araya gelebileceği bir sosyal buluşma alanı. Depremin yıkıcı etkisine rağmen toplum dayanıklılığını sürdürüyor. BM Life ve Stichting Zutphen Helpt Hatay bu projeyle buna katkı sağlıyor. Bu proje yalnızca bir park değil, kalıcı bir birlikteliğin sembolüdür ve ‘açık’ iş birliğiyle gerçekleştirilmiştir.”
BM Life ve Stichting Zutphen Helpt Hatay, tüm bağışçılara Hatay halkına verdikleri değerli katkı ve umut için derin şükranlarını sundu.
Açılışa Antakya Belediye Başkanı İbrahim Naci Yapar’ın yanı sıra Mehmet Keskin ve Nafi Keleş (BM Life), Jan Itjang ve Cemil Özkan (Stichting Zutphen Helpt Hatay) ile Yılmaz’ın Hollanda’dan gelen arkadaşları katıldı. Ayrıca Türk siyasetinden ve sivil toplum kuruluşlarından Mustafa Erdoğan, Fatma Gül Canım, Kadir Ertuğrul ve Selma Sönmez ile belediye meclis üyeleri, birim müdürleri ve mahalle sakinleri de oradaydı.
Odabaşı Spor Kompleksi’nde neler var?
Futbol sahası
Aydınlatmalı suni çim futbol sahası
Fitness ekipmanları
Çocuk oyun alanları
Duş ve tuvaletli soyunma odaları
Ofis alanı
AZC’nin mavi/beyaz renklerinde seyirci tribünü
Engelliler için kapalı bir alan
Odabaşı Spor Kompleksi’nin hayata geçmesiyle birlikte, Zutphen’deki AZC futbol kulübünün, 4.000 kilometre uzakta bir köyde, spor ve oyun sevinciyle kalıcı bir anı oluşturma arzusu gerçekleşmiş oldu. Bu anı, Yılmaz Köse’ye adanmıştır.
Eylül – Aralık 2024 tarihleri arasında, iki vakıfla birlikte Hollanda’dan 200 öğrenciye çevrimiçi İngilizce kursu da finanse edildi. Bu kurs, Roosendaal’daki English Education Group tarafından verildi. Proje, Hatay İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün kıymetli desteğiyle gerçekleştirildi.
“Stichting Zutphen Helpt Hatay”, “BM Life” ve “Antakya Belediyesi”, herhangi bir yardım kuruluşunun aracı ya da desteği olmadan bu spor kompleksini hayata geçirmenin gururunu taşımaktadır.
Deprem sonrası başlatılan kampanyanın ilk etabında bölgeye yazlık giyecek ve malzeme getirerek dağıtan BM Life, kampanyanın ikinci etabında Eğitime Destek Projesi ile Hatay’da.
Hollanda’da Türk İş İnsanları tarafından kurulan ve faaliyetlerini başarılı şekilde yürüten BM Life Vakfı, 6 Şubat depreminin Hatay’da yarattığı maddi ve manevi zararların telafisine katkı amacıyla sürdürdüğü uzun soluklu kampanya çerçevesinde yardımlara devam ediyor.
Yardımları birinci elden ihtiyaç sahiplerine ulaştırma prensibinden taviz vermeyen BM Life Vakfı Yönetim Kurulunu temsilen Kordinatör Mehmet Emin Ateş ve Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Keskin, proje kapsamında yerel yönetim ve sivil toplum kuruluşları aracılığı ile tespit edilen öğrencilere tabletlerini tek tek teslim etti. BM Life Vakfı heyeti, Hollanda Ankara Büyükelçiliği’ni temsilen Gaziantep Hollanda Fahri Konsolosu Bora Tezel ile birlikte – 13 Eylül Salı günü Hatay’da faaliyetlerine başladı. Ekibe Mustafa Kemal Üniversitesinden Doç. Dr. Hüseyin Kürşat Türkan ve Öğretim Üyesi Dr. İsa Kılıç ile Hollanda’da görev yapan gazeteci Yavuz Nufelile Türkiye’de görev yapan gazeteci Yaşar İliksiz eşlik etti.”
Asrın Depremi olarak nitelenen ve 10 ilde pek çok yerleşim alanını yerle bir eden depremin yıkıcı etkisi; üzerinden aylar geçmesine ve yaraların sarılması için pek çok ülke yardımseverlerinin seferber olmasına rağmen enkaz kaldırma çalışmalarının hâlâ aralıksız sürmesinden belli oluyordu. Ancak hayat devam ediyordu ve ekibe düşen de yardımları yerine ulaştırmak, ihtiyaç sahibi depremzede çocukları bir nebze olsun teselli edebilmekti.
BM Life Hatay’da tüm medeniyet mensuplarına yardım ederek yüz güldürdü ve tam not aldı
Deprem sonrası BM Life olarak deprem bölgesi Hatay’a yapılan yardım kampanyasının ikinci etabında sevinç çığlıkları arşa ulaştı.
13 Eylül günü başlayan ve 17 Eylül tarihine kadar süren Hatay ve çevresinde öğrencilerin eğitimlerine destek için 200 tablet getiren BM Life, okulları dolaşarak tabletleri dağıtmaya başladı. Hollanda’dan BM Life Vakfı yöneticilerinden Mehmet Keskin, M. Emin Ateş ve Yavuz Nufel’e, Hatay Üniversitesi öğretim görevlilerinden Doç. Dr. Kürşat Türkan ve Dr. İsa Kılıç mihmandarlık etti.
Günün ilk ziyareti Şehit Ömer Halis Demir İmam Hatip Ortaokulu’na oldu. Daha önce okul yönetimi tarafından tespit edilen 25 öğrenci ile birlikte okulun konferans salonunda BM Life yöneticileri, okul müdürü Mehmet Emin Aslan ve İskenderun Milli Eğitim Müdürü Ali Haytaz hazır bulundu.
Milli Eğitim Müdürü Haytaz ve Okul müdürü Aslan, tabletlerle çocukları sevindiren yardımseverlere minnet duygularını ifade ederken, BM Life adına konuşan Keskin ve Ateş de misafirperverliklerinden dolayı onlara teşekkür etti. Daha sonra öğrenciler, tek tek sahneye davet edilerek tabletlerini teslim aldılar…
İkinci durak İskenderun Paşa Karaca Sosyal ve Fen Bilimler Proje Okulu oldu. Okul Müdürü Ramazan Çakır ve öğretmenler BM Life ekibini kapıda karşıladı. Yardımlaşmanın önemine vurgu yapılan konuşmaların ardından 25 öğrenciye tabletleri teslim edildi. Okulda tablet teslimi sırasında öğrencilerin yaşadığı buruk sevinç, herkesi çok duygulandırırken, BM Life yöneticilerinden M. Emin Ateş’in gözyaşlarına hakim olamadığı görüldü.
Çay ikramı esnasında bir sonraki proje hakkında fikir alışverişinde bulunuldu.
Hayalini kurduğu tabletlerine kavuşan öğrencilerin sevinç çığlıkları duyulmaya değerdi.
İlk günün üçüncü durağı Emel Akçay İlköğretim Okulu oldu. Müdür İlhan Okan BM Life ekibi ile öğretmenler odasında bir süre sohbet etti.
Tablet verilecek öğrencilerin nasıl belirlendiği sorusu üzerine Okul Müdürü İlhan Okan; “Tablet alacak öğrencileri, Dr. Kürşat Türkan ve Dr. İsa Kılıç ile yaptığımız görüşmeler sonucu öncelikle depremde anne ve babası kaybetmiş, daha sonda ebeveynlerinden birini yitirmiş ve daha sonra da maddi geçim sıkıntısı daha fazla olan çocukları arasından seçtik” dedi.
Mehmet Emin Ateş, öğrencilere hitaben yaptığı konuşmada göz yaşlarına hakim olamazken, onu dinleyenlerin heyecanları da görülmeye değerdi. Büyüyünce ne olmak istedikleri sorulan öğrenciler, ağırlıklı olarak öğretmen derken, bir tanesi uzay bilimci, bir tanesi diplomat bazıları ise doktor ve hemşire cevabını verdi.
Bir minik öğrencinin , “Bir yıldır bir tabletim olsun diye Allah’a dua ediyordum, dualarım kabul oldu” sözleri ise güne damga vurdu.
Programın bu aşamasında Fahri Konsolos Bora Tezel Hollanda’nın Ankara Büyükelçiliğini temsilen ekibe katıldı. BM Life ekibinin yardım kampanyasının Hatay’daki dağıtım etkinliğine davet ettiği Hollanda’nın Ankara Büyükelçisi Joep Wijnands, yoğun programından dolayı katılamayacağı için üzgün olduğunu belirterek, kendilerini temsilen Hollanda’nın Gaziantep Fahri Konsolosu Bora Tezel’i görevlendirmişti.
Fahri Konsolos Bora Tezel, yoğun gündemine rağmen günün dördüncü durağı Belen Belediyesi ziyaretinde ekibin yanında olmayı ihmal etmemişti. Belen Belediye Binası önünde BM Life ekibi ile buluşan Fahri konsolos Bora Tezel Belediye Başkanı İbrahim Gül tarafından kabul edildi.
Kabulde bir kısmı engelli 10 öğrenci de aileleri ile birlikte İbrahim Gül’ün makamında hazır bulundu. Gül, Tezel ve BM Life ekibi bundan sonra yapılacak yardım kampanyaları ve projelerine dair açıklamada bulunurken, Fahri Konsolos Bora Tezel, bölgenin ihtiyaçları ve iki ülke arasında ilişkiler başta olmak üzere bir çok konuda bilgilendirme yaptı ve öneri not aldı. Çeşitli ikramların ardından özel öğrencilere tabletleri teslim edildi.Bölgenin sosyolojik yapısı ve farklı medeniyet ve dinsel inançlara mensup insanların asırlardır bir arada dostça yaşadığı da göz önüne alınarak hazırlanan Hilal, Haç ve Davut yıldızından oluşan Eğitime Katkı Projesi logosunda mesaj Kilise ziyareti ile anlamı daha belirginleştirdi.
BM Life Vakfı ekibi Fahri Konsolos Bora Tezel ile birlikte günün beşinci ziyaretini İskenderun Aziz Corc (Mar Circos St.Georgios) Rum Ortodoks Kilisesi’ne gerçekleştirdi. Ekibi İskenderun Rum Ortodoks Kilisesi Fukara Vakfı Başkanı Can Teymur karşıladı. İstanbul’dan gelen gazeteci yazar Yaşar İliksiz de tam bu aşamada ekibe katıldı.
Vakıf Başkanı Can Teymur, asırlarca farklı inanç ve kültürlerle bir arada yaşamanın doğurduğu dostluk, samimiyet ve kardeşlik duyguları, bölgeye has misafirperverlik ve kendisine mahsus samimi edasına eşlik eden mükemmel Türkçesi ile 6 Şubat depremi öncesi ve sonrasını anlattı. Asırlarca et – tırnak gibi farklı inançların bir arada yaşadığını, bu birlik ve beraberliği bozmak isteyenlere fırsat verilmemesi gerektiğini vurguladı. Kilise ve vakıf olarak hem vatandaşlardan hem de devletten hiçbir ayrım yapılmadan yardım aldıklarını ifade eden Teymur, depremde duvarları çatlayan tarihi kiliseyi de ziyaretçilerine gezdirdi ve cemaatin tarihi hakkında bilgiler verdi.
BM Life vakfı ekibi, ivedilikle ihtiyacı olduğu belirlenen 10 çocuk için getirilen tabletleri, onlara teslim etmesi için Can Teymur’a emanet etti. Teymur, çocuklar ve cemaati adına BM Life heyeti ve tabletlerin bağışlara teşekkür etti.
Kilise ziyaretinin ardından Fahri Konsolos BM Life Ekibine veda edip Gaziantep’e uğurlandı. Havanın kararmaya yüz tutmasına rağmen son 5 Tablet için Denizciler Çamlık Cami’ye gidildi. Akşam namazını müteakiben tabletler cami yetkilisine teslim edilirken, çocuklardan ikisinin hasta olduğunu duyan BM Life ekibi, onları bizzat evinde ziyaret etti ve tabletlerine kavuşturdu. Çocuklar sevinçlerinden hastalıklarını bile unuttuklarını söylediler.Belen Belediyesi tarafından akşam yemeği için yörenin meşhur lezzet duraklarından Koca Yusuf Restoran’a davet edilen ekip, önce çocukların mutluluğu diyerek, davete iki saat kadar gecikmeli gidebildi. Hatay , Antakya, İskenderun Mutfağının seçkin lezzetlerinin boy gösterdiği sofrada buruk bir ziyafet duygusu yaşandı. Çünkü yenilen her lokmada ekibin aklına o topraklarda bu lezzetlerden mahrum kalan binlerce mağdur insan geliyordu.
Yemeğin günün yorgunluğunu atmak ve ikinci güne hazırlanmak üzere istirahat için otelin yolu tutuldu.
*********************
DE MEEST SUCCESVOLLE TURKSE ONDERNEMER
IN NEDERLAND: MEHMET KESKİN
Mehmet Keskin, een van de pioniers in de Nederlandse verzekeringssector, sprak over de hulpacties die hij heeft opgezet voor de aardbevingsslachtoffers in Turkije en de positie van de Turkse gemeenschap binnen het Nederlandse zorgsysteem.
Interview door İlhan KARAÇAY:
Mehmet Keskin, oprichter van BM Sigortam in Tilburg, dat verzekeringsdiensten aanbiedt aan migrantengemeenschappen, valt niet alleen op door zijn zakelijke successen, maar ook door zijn sociale projecten via de BM Life Stichting.
Na de grote aardbeving die Turkije in 2023 trof, nam Keskin het voortouw in tal van projecten, waaronder het verstrekken van tablets aan kinderen in Hatay, het uitdelen van hygiënepakketten, psychologische ondersteuningsprogramma’s, containerwoningen en een revalidatiecentrum, allemaal als onderdeel van hulpacties die hij op gang bracht. Hij stelt het maatschappelijk belang altijd voorop.
Met zijn uitspraak “Wat geldt voor Hans, moet ook gelden voor Hasan” onderstreept Keskin het belang van gelijkheid en rechtvaardigheid. Hij blijft zich inzetten voor een inclusiever zorgsysteem in Nederland.
Dankzij samenwerkingen met grote verzekeraars zoals Zilveren Kruis, Centraal Beheer en DAS biedt BM Sigortam speciale polissen en kortingen aan migrantengemeenschappen. Keskin wil hoogwaardige, snelle en betrouwbare diensten bieden aan zowel de gemeenschappen in Nederland als in Turkije.
We spreken met een leider die via BM Sigortam en de BM Life Stichting niet alleen de Turkse gemeenschap in Nederland bereikt, maar ook de hulpbehoevenden in Turkije.
Karaçay: Laten we beginnen met kennismaken. Wie is Mehmet Keskin?
Mehmet Keskin: Ik kwam als kind naar Nederland, heb hier mijn opleiding gevolgd en jarenlang ervaring opgedaan in de verzekeringsbranche. 23 jaar geleden ben ik BM Sigortam begonnen. In het begin boden we diensten aan op het gebied van persoonlijke leningen, hypotheken en particuliere verzekeringen. Met de tijd zijn we gespecialiseerd in collectieve verzekeringen. Vandaag bedienen we mensen van diverse etnische achtergronden, met de Turkse gemeenschap voorop.
Karaçay:Wat onderscheidt BM Sigortam van andere verzekeraars?
Mehmet Keskin: Wij verkopen niet zomaar verzekeringen. Onze missie is om mensen te informeren. Er is veel onwetendheid over bijvoorbeeld zorgverzekeringen onder mensen die in Nederland wonen. Wij proberen dat gat met juiste informatie te vullen. En we zorgen ervoor dat ze ook in Turkije kwalitatieve zorg kunnen krijgen.
Karaçay: De premies zijn de laatste jaren behoorlijk omstreden. Wat is volgens u de oorzaak?
Mehmet Keskin: Na de pandemie is de druk op het zorgsysteem toegenomen. Mensen zijn psychologisch aangetast, de oudere bevolking is gegroeid. Al deze factoren hebben geleid tot stijgende premies. Wij proberen die last te verlichten met speciale kortingen voor onze leden. We hebben overeenkomsten met grote partijen zoals Zilveren Kruis, Centraal Beheer en DAS. Zo kunnen we onze klanten voordeligere oplossingen aanbieden.
Karaçay: U heeft via de BM Life Stichting belangrijke sociale projecten in Turkije gerealiseerd. Kunt u daar iets over vertellen?
Mehmet Keskin: Een van onze belangrijkste acties was de donatiecampagne na de aardbeving op 6 februari 2023. Voor elke verzekerde doneerden we 1 euro en haalden zo 20.000 euro op. Deze hulp hebben we via de BM Life Stichting aan de slachtoffers verstrekt. Daarnaast hebben we 200 tablets uitgedeeld aan leerlingen in Hatay, 26 leerlingen kregen gratis online Engelse lessen. We hebben hygiënepakketten en zomerkleding uitgedeeld. En vooral: we zijn begonnen met psychologische ondersteuningsprojecten.
Karaçay: Dus maatschappelijke verantwoordelijkheid is voor u geen keuze, maar een plicht.
Mehmet Keskin: Absoluut. Als we iets bereikt hebben in Nederland, is het ook onze verantwoordelijkheid dat succes te delen. Niet alleen hier, maar ook voor de mensen in nood in Turkije steken we onze handen uit de mouwen. Via onze stichting plannen we langdurige hulp zoals containerwoningen, onderwijssteun en gezondheidsprojecten.
Karaçay: Wat zijn de belangrijkste problemen die de Turkse gemeenschap in Nederland ervaart binnen het zorgsysteem?
Mehmet Keskin: Het grootste probleem is dat ze zich niet veilig voelen binnen het systeem. Veel mensen willen naar Turkije voor behandeling omdat ze zich hier niet gehoord voelen. De voorzieningen die aan Nederlandse patiënten worden aangeboden, moeten ook beschikbaar zijn voor mensen van Turkse afkomst. Ik zeg altijd: “Wat voor Hans geldt, moet ook voor Hasan gelden.”
Karaçay: Wat is uw ideaal, uw droom?
Mehmet Keskin: Mijn ideaal is om een brug te slaan tussen Nederland en Turkije op het gebied van gezondheidszorg. Ik wil dat onze mensen in beide landen gelijke, kwalitatieve, snelle en betrouwbare zorg krijgen. Daar zet ik me voor in – zowel zakelijk als sociaal. Want ik kom uit deze gemeenschap, en ik ben deze gemeenschap iets verschuldigd.
Karaçay: Dank u wel. Wat u doet is inspirerend.
Mehmet Keskin: Ik dank u. Hopelijk bereikt dit soort interviews meer mensen en krijgen we meer vrijwilligers die zich bij ons willen aansluiten.
HULPPROJECTEN VAN MEHMET KESKİN EN DE BM LIFE STICHTING
Donatie van 20.000 euro en hulpactie voor aardbevingsslachtoffers
Na de aardbevingen in Turkije op 6 februari 2023 startte BM Sigortam onder leiding van Mehmet Keskin een hulpactie waarbij voor elke verzekerde 1 euro werd gedoneerd – in totaal 20.000 euro. Deze actie was geïnspireerd door de gemeentelijke campagnes in Nederland waarbij 1 euro per inwoner werd gedoneerd. De donaties werden via de BM Life Stichting aan de slachtoffers verstrekt.
Onderwijsproject: Tablets en Engelse lessen
De BM Life Stichting lanceerde het “Onderwijsondersteuningsproject” voor kinderen in het aardbevingsgebied. In Hatay werden 200 tablets uitgedeeld en 26 leerlingen kregen 10 weken gratis online Engelse lessen, in samenwerking met universiteiten in Nederland en Turkije.
Verdeling van zomerkleding en hygiënepakketten
In juni 2023 bezochten teams van de BM Life Stichting het rampgebied om zomerkleding en hygiënepakketten uit te delen, gericht op de basisbehoeften van de slachtoffers.
Psychologische steun en langetermijnhulp
De stichting ontwikkelde psychologische steunprogramma’s en langetermijnhulp zoals containerwoningen en onderwijsprojecten.
Projecten gericht op volksgezondheid en geestelijke gezondheid
Mehmet Keskin voert via BM Sigortam projecten uit om de gezondheid en het welzijn van de Turkse gemeenschap in Nederland te verbeteren. In samenwerking met Zilveren Kruis wordt steun geboden op het gebied van zorg, sport, reizen en onderwijs, en zijn er online modules gericht op mentale gezondheid beschikbaar.
Deze projecten onder leiding van Mehmet Keskin bieden belangrijke steun aan zowel aardbevingsslachtoffers in Turkije als de Turkse gemeenschap in Nederland. Zijn werk weerspiegelt niet alleen zijn zakelijk succes, maar ook zijn sterke gevoel voor maatschappelijke verantwoordelijkheid.
DE VRIJWILLIGE INZET VAN MEHMET KESKİN
Als bestuurslid van de in Nederland gevestigde BM Life Stichting, heeft Mehmet Keskin hulp verleend in Hatay, een van de zwaarst getroffen regio’s na de aardbeving van 6 februari 2023, met het epicentrum in Kahramanmaraş.
BM Life Stichting voerde hulpactiviteiten uit in het district Belen van Hatay om de aardbevingsslachtoffers te ondersteunen.
In dit kader bezochten vertegenwoordigers van de stichting burgemeester İbrahim Gül van Belen en schonken zij 200 tablets aan kinderen die door de ramp zijn getroffen.
Aan het bezoek namen ook deel: Bora Tezel, honorair consul van Nederland in Gaziantep namens de Nederlandse ambassade in Ankara, en Dr. Hüseyin Kürşat Türkkan en Dr. İsa Kılıç van de Mustafa Kemal Universiteit.
Tijdens het bezoek benadrukte Mehmet Keskin dat de BM Life Stichting tot doel heeft om duurzame en betaalbare gezondheidsdiensten aan te bieden aan mensen van Turkse en andere etnische achtergronden in Nederland.
Daarnaast verklaarde hij dat de stichting via het BM Sigortam kantoor in Nederland haar klanten uitgebreidere en voordeligere zorgverzekeringen aanbiedt.
Keskin benadrukte dat zij naar Hatay zijn gereisd om de getroffenen direct te helpen en bedankte de Nederlandse donateurs en lokale autoriteiten voor hun steun.
Burgemeester İbrahim Gül van Belen sprak zijn dank uit aan de BM Life Stichting voor hun betekenisvolle werk en bezoek, en deelde zijn waardering voor iedereen die vanaf het eerste moment na de ramp hulp heeft geboden.
De humanitaire hulpacties van Mehmet Keskin en BM Life Stichting spelen een cruciale rol in het ondersteunen van de getroffen bevolking en het versterken van de solidariteit tussen gemeenschappen.
BM LIFE, STICHTING ZUTPHEN HELPT HATAY EN DE GEMEENTE ANTAKYA ZETTEN EEN PRIMEUR IN HATAY!
Samen met “Stichting Zutphen helpt Hatay”, heeft BM Life een nieuw project toegevoegd aan haar initiatieven in Hatay. De opening van het Odabaşi Sportcomplex, ter nagedachtenis aan Yilmaz Kose, die omkwam bij de aardbeving, heeft plaatsgevonden twee jaar na de aardbeving op 7 februari 2025.
Na de zware aardbeving op 6 februari 2023 heeft BM Life verschillende hulpacties verricht in het rampgebied. Via een zakelijke relatie kwam BM Life in kontakt met Stichting Zutphen helpt Hatay.
Stichting Zutphen helpt Hatay is opgericht door clubleden van voetbalvereniging AZC uit Zutphen waar Yilmaz Köse jarenlang heeft gevoetbald. Toen al snel duidelijk werd dat Yilmaz Köse, zijn broer Salatin en zijn vader Hamis en zijn vrouw, de ramp niet hadden overleefd is er door de voetbalvereniging AZC samen met de gemeente Zutphen een veiling en een benefiet avond georganiseerd . Er is veel geld gedoneerd door Bedrijven en Sportverenigingen uit Zutphen, de gemeente Zutphen en Leden van voetbalvereniging AZC, omdat de verbondenheid met de familie Kose groot is. Zutphen heeft een vriend verloren, iemand die rechtvaardig en behulpzaam was en al meer dan 45 jaar lid was van de voetbalvereniging AZC.
Wat te doen met de opbrengsten van de veiling en benefiet avond?
De Stichting Zutphen helpt Hatay heeft als doel;
Het ondersteunen van initiatieven voor de wederopbouw, bedoeld voor mensen en instanties die zijn getroffen door de aardbeving van februari tweeduizend drieëntwintig in Turkije.
Specifiek in de Regio Hatay, de Stad Antakya, de wijk Odabaşı, waar Yilmaz met zijn familie woonde.
Er is door de stichting Zutphen helpt Hatay lang gezocht naar een project. Op eigen kracht lukte het de stichting niet om de behoefte duidelijk te krijgen wat er nodig is voor de wederopbouw. Ook lukte het niet om kontakten te leggen met lokale overheden, totdat Stichting Zutphen helpt Hatay in kontakt kwam met BM Life.
Via BM Life zijn er kontakten gelegd met de gemeente Antakya en na diverse gesprekken tussen BM Life, de gemeente Antakya en Stichting Zutphen helpt Hatay kwam het positieve bericht in augustus 2024 dat de gemeente Antakya grond ter beschikking stelt voor de bouw van een sportcomplex in Odabaşı.
Het sportcomplex, gelegen in de wijk Odabaşı in Antakya, is ontworpen als een sportpark ter ere aan de slachtoffers van de aardbeving en ter nagedachtenis van Yilmaz Köse.
OPENING
Burgemeester İbrahim Naci Yapar (lins) en Mehmet Keskin (rechts)
Tijdens de opening sprak burgemeester Ibrahim Naci Yapar van Antakya de volgende woorden: “Op 6 februari’23 verloren we veel dierbaren door de aardbeving, Yilmaz Köse en zijn familie behoorden tot deze verliezen. Het feit dat een vriend, die in het buitenland woonde, op deze manier wordt herdacht, vervult ons met trots. Dit sportcomplex is een project dat met heel veel toewijding is gerealiseerd. Ik wil de BM Life Stichting, Stichting Zutphen Helpt Hatay en iedereen die heeft bijgedragen bedanken. Moge Allah, Yilmaz Köse en alle slachtoffers van de aardbeving genadig zijn. Ik hoop dat ons land nooit meer zo een ramp hoeft mee te maken.”
BM Life-secretaris-generaal Mehmet Keskin gaf in zijn speech aan: “Dit is niet zomaar een sportpark. Hier kunnen kinderen veilig spelen, jongeren kunnen sporten en het zal dienen als een sociale ontmoetingsplek voor de buurtbewoners. Ondanks de verwoestende impact van de aardbeving blijft de gemeenschap veerkrachtig, BM Life en Stichting Zutphen helpt Hatay dragen daar met dit project aan bij. Dit project is meer dan alleen een park, het is een symbool van langdurige saamhorigheid, bereikt door een ‘open’ samenwerking. “
BM Life en Stichting Zutphen helpt Hatay spreken diepe dankbaarheid uit aan alle donateurs voor de waardevolle bijdrage en hoop die zij de mensen van Hatay hebben gegeven.
Bij de opening van het sportcomplex waren naast burgemeester Ibrahim Naci Yapar ook Mehmet Keskin en Nafi Keles (BM Life), Jan Itjang en Cemil Ozkan (Stichting Zutphen helpt Hatay) en vrienden van Yilmaz uit Nederland aanwezig. Daarnaast waren leden van de Turkse politiek en maatschappelijke organisaties, zoals Mustafa Erdogan, Fatma Gul Canim, Kadir Ertuğrul en Selma Sonmez, samen met gemeenteraadsleden, afdelingshoofden en buurtbewoners van de partij.
Het Odabaşı Sportcomplex beschikt over diverse faciliteiten, waaronder een voetbalveld, een kunstgras voetbalveld met verlichting, fitness apparatuur, speeltoestellen voor kinderen, kleedkamers met douches en toiletten, kantoor, tribune voor toeschouwers in de kleuren blauw/wit (clubkleuren van AZC), en een overdekte plek voor minder validen.
Met de realisatie van het Odabaşı Sportcomplex is de wens uitgekomen van voetbalvereniging AZC uit Zutphen om in een dorp 4.000 kilometer verderop een duurzame bestemming te geven met Sport en Spelvreugde aan de inwoners van het dorp Odabaşı, ter nagedachtenis aan Yilmaz Köse.
Samen met twee stichtingen, wordt in de periode van september t/m december 2024 een online Engelse cursus gefinancierd voor 200 leerlingen uit Nederland. Deze cursus werd verzorgd door het instituut English Education Group uit Roosendaal.
Het project kwam tot stand dankzij de waardevolle steun en de Provinciale Directie voor Nationaal Onderwijs in Hatay (Hatay İl Milli Eğitim Müdürlüğü).
Dankbaar zijn Stichting Zutphen helpt Hatay, BM Life en de gemeente Antakya met het realiseren van dit Sportcomplex, zonder tussenkomst, hulp of steun van goede doelen organisaties.
Een nieuwsbericht uit het verleden:
BM LIFE STICHTING SCHENKT TABLETS AAN AARDBEVINGSSLACHTOFFERS IN HATAY
In de tweede fase van de campagne, die begon met het uitdelen van zomerkleding en benodigdheden, heeft BM Life Stichting zich gericht op onderwijssteun in Hatay.
De stichting, opgericht door Turkse ondernemers in Nederland, zet haar langdurige campagne voort om bij te dragen aan het herstel van de materiële en morele schade veroorzaakt door de aardbeving van 6 februari.
Vertegenwoordigers van de stichting, coördinator Mehmet Emin Ateş en bestuurslid Mehmet Keskin, leverden persoonlijk de tablets af aan vooraf geselecteerde leerlingen, die waren bepaald via lokale overheden en NGO’s.
De BM Life-delegatie begon haar activiteiten op 13 september in Hatay, samen met honorair consul Bora Tezel namens de Nederlandse ambassade in Ankara.
De delegatie werd vergezeld door Dr. Hüseyin Kürşat Türkan en Dr. İsa Kılıç van de Mustafa Kemal Universiteit, journalist Yavuz Nufel uit Nederland en journalist Yaşar İliksiz uit Turkije.
Hoewel maanden zijn verstreken sinds de verwoestende aardbeving — die werd omschreven als de “Aardbeving van de Eeuw” en die 10 provincies trof — waren de ruïnes nog steeds niet volledig geruimd. Toch ging het leven door, en de taak van het team was om de hulpgoederen op de juiste plek te krijgen en de kinderen een beetje vreugde te brengen.
De tweede fase van de hulpactie van BM Life in Hatay zorgde voor grote vreugde.
Tussen 13 en 17 september werden 200 tablets uitgedeeld op verschillende scholen in Hatay en omgeving.
De eerste stop was de Şehit Ömer Halis Demir Imam Hatip Middelbare School. Hier waren 25 geselecteerde studenten aanwezig in de conferentiezaal, samen met schooldirecteur Mehmet Emin Aslan en hoofd van het onderwijsdistrict van İskenderun, Ali Haytaz.
Tijdens het overhandigen van de tablets spraken Haytaz en Aslan hun dankbaarheid uit aan de weldoeners. Keskin en Ateş bedankten op hun beurt voor de gastvrijheid.
De studenten werden één voor één op het podium geroepen om hun tablet in ontvangst te nemen.
De tweede halte was het Paşa Karaca Sociaal en Natuurwetenschappelijk Projectschool in İskenderun. Na een warme ontvangst door directeur Ramazan Çakır en zijn team werden nog eens 25 tablets uitgedeeld. De emotie was groot: coördinator Ateş kon zijn tranen niet bedwingen.
Tijdens de theepauze werden ideeën uitgewisseld over toekomstige projecten.
De derde halte van de dag was de Emel Akçay Basisschool. Directeur İlhan Okan legde uit dat ze bij de selectie van de leerlingen prioriteit gaven aan kinderen die hun beide ouders of één ouder verloren hadden, en daarna aan gezinnen met financiële problemen.
Tijdens zijn toespraak kon Mehmet Emin Ateş zijn emoties opnieuw niet bedwingen. Gevraagd naar hun toekomstdromen, zeiden veel kinderen dat ze later leraar, arts of diplomaat wilden worden.
Een kind zei: “Ik bid al een jaar voor een tablet, en mijn gebed is vandaag verhoord.”
In dit stadium sloot honorair consul Bora Tezel zich aan bij het team. Ambassadeur Joep Wijnands kon vanwege zijn drukke schema niet aanwezig zijn, maar had Tezel afgevaardigd.
Tezel vergezelde het team tijdens hun vierde halte: het gemeentehuis van Belen.
Tien kinderen, waaronder enkele met een beperking, ontvingen hier hun tablets in aanwezigheid van burgemeester İbrahim Gül.
Tijdens het bezoek werd uitleg gegeven over toekomstige hulpacties. Tezel gaf informatie over de behoeften in de regio en noteerde aanbevelingen.
De bijeenkomst werd afgesloten met traktaties, waarna de tablets werden uitgedeeld.
Een belangrijk symbool in deze fase was het logo van het Onderwijsproject — bestaand uit een halve maan, kruis en Davidsster dat symbool staat voor de vreedzame co-existentie van religies in de regio.
De vijfde halte was een bezoek aan de Grieks-Orthodoxe Sint-Joriskerk in İskenderun, samen met de heer Can Teymur, voorzitter van de Armenzorgstichting van de kerk.
Teymur gaf met zijn vloeiend Turks uitleg over de solidariteit van de bevolking vóór en na de ramp en leidde het team rond in de beschadigde kerk.
BM Life vertrouwde 10 tablets toe aan Teymur om aan kinderen in acute nood te overhandigen.
Na het bezoek aan de kerk nam Tezel afscheid en vertrok naar Gaziantep.
Ondanks het invallen van de duisternis bezocht het team nog de Çamlık-moskee, waar de laatste vijf tablets werden overhandigd. Twee zieke kinderen werden zelfs thuis bezocht en blij gemaakt met hun tablets.
De dag werd afgesloten met een diner in restaurant Koca Yusuf, aangeboden door de gemeente Belen. Ondanks de overvloedige smaken van de Hatayse keuken, werd het een emotionele maaltijd want het team dacht aan de duizenden mensen die deze smaken moesten missen.
Na het diner trok het team zich terug om te rusten en zich voor te bereiden op de tweede dag.
ADI HOLLANDA İLE ÖZDEŞLEŞMİŞ OLAN İLHAN KARAÇAY , SİYASİ CİNAYETİ NEDEN YAZMADIĞINI AÇIKLIYOR…
“Benim sessizliğim, sessizliğin gücünden değil, sorumluluğun ağırlığındandır.”
SON GELİŞME: OTEL AÇILDI (Haberin en sonunda)
(Hollandacası en altta.
Nederlandse versi is onderaan)
60 yıldır Hollanda’da gazetecilik yapıyorum. Bu ülkenin taşını, toprağını, havasını, meclisini, mahallesini, halkını yazdım. Kimse farkında olmasa da sokaktaki değişimden, siyasetteki kırılmalara kadar her şeyi önce gözümle gördüm, sonra kalemimle kayda geçirdim.
Gazetecilik mesleğini hem haberci hem yorumcu kimliğimle yürüttüm. Bu yüzden yazdıklarım yalnızca Hollanda’da değil, Türkiye’de ve Avrupa’nın birçok ülkesinde yüzlerce haber platformunda ve yayın organında geniş yankı buldu. Beni takip eden büyük bir okur kitlem var.
Belki de bu nedenle, dostlarım, takipçilerim ve okuyucularım bana şu sözlerle sesleniyorlar: “Bu kadar deneyimli bir gazetecisin. Senin için ‘Adı Hollanda ile özdeşleşmiş’ diyorlar. Bu konuda sana bel bağlayan çok insan var. Ama senden hiç ses çıkmıyor. Rijswijk’te işlenen siyasi cinayetle ilgili tek bir yorum bile yapmadın. Hollanda’daki bu siyasi cinayeti bir de senin kaleminden okuyalım!”
Okurlarım haklılar ama şunu anlamalılar:
Bana yapılan bu baskı, elbette onurlandırıcıdır. Ama bu, aynı zamanda ağır bir sorumluluktur. Zira söz konusu olan, yalnızca bir cinayet değil; uluslararası iddialarla, istihbarat gölgeleriyle ve siyasi tartışmalarla örülmüş karmaşık bir tablo. Türkiye’de dillendirilen bazı iddialar doğrudan devlet kurumlarını, özellikle de istihbarat yapısını hedef alıyor. O nedenle bu meselede yorum yaparken, yalnızca gazetecilik ilkelerine değil, kişisel güvenliğe de dikkat etmek gerekir.
Bu tür olaylarda sessizlik her zaman suskunluk değildir. Bazen sessizlik, konunun ağırlığına duyulan saygıdır. Bazen de konuşmak için en doğru zamanı beklemektir.
Ben, olayları ve iddiaları “söylenenlere ve yazılanlara göre” aktarırım. Çünkü benim görevim hüküm vermek değil, fotoğrafı bütünüyle sunmak, sessizlikle örtülmüş alanları görünür kılmaktır.
Çünkü Rijswijk’te yaşanan olay, basit bir adli vakayla açıklanamayacak kadar katmanlıdır.
Çünkü bu cinayetin adı “Cemil Önal“dır.
Çünkü bu isim sadece bir bireyi değil, uluslararası istihbarat ilişkilerini, kara para trafiğini, Kıbrıs’ta yıllardır konuşulan yasa dışı yapıların Avrupa’ya uzanan kollarını temsil ediyor olabilir.
Şimdi, üzerime düşeni yapma zamanı.
Cemil Önal’ın öldürülmesini, Halil Falyalı dosyasını, Kıbrıs ve Hollanda hattındaki karanlık ilişkileri, sadece bağırarak değil, bilgiyle, dikkatle, belgeler, haberler ve kamuoyuna yansıyan ifadeler eşliğinde sizler için yazıyorum.
Sessizlik… Hollanda’yı tanımlayan kelimelerden biri budur. Yüksek sesli sloganların değil, kurumsal aklın konuştuğu, kuralın kural gibi işlediği, krizlerin bağırtıyla değil uzlaşmayla çözüldüğü bir coğrafya burası.
Ben bu ülkeyi 60 yıldır gözlemliyor, yazıyor, yaşıyorum. Her taşını tanırım, her rüzgârını bilirim. Bu ülkenin haberini yapan, sokağını bilen, siyasetçisini tanıyan gazetecilerdenim. Adımın, “Hollanda ile özdeşleşmiş” biçimde anılması da bu uzun soluklu tanıklığın doğal sonucudur.
Ancak bazen, bu ülkenin karakterine ters düşen öyle anlar olur ki, sessizliğin içinden yükselen çatlak bir ses, her şeyi değiştirir.
İşte geçtiğimiz Perşembe günü, 1 Mayıs 2025, Rijswijk’te yaşanan cinayet de bu sessizliğe sıkılmış bir kurşundu.
Bir adam, bir otelin terasında, saat 17.15 sularında hedef gözetilerek öldürüldü. Ölen Cemil Önal’dı. Ama haberin basına düşmesi neredeyse 14 saat sürdü.
Bu bile başlı başına bir sorudur.
Hollanda gibi, basının özgür çalıştığı, kriz anlarında dahi bilgi akışının kontrollü ama şeffaf olduğu bir ülkede böyle bir cinayet neden kamuoyuna bu kadar geç bildirildi?
Hollanda İstihbarat Teşkilatı (AIVD) olaydan haberdar mıydı?
Eğer haberdardıysa neden önlenmedi?
Haberdar değilse, bu kadar hassas bir profil nasıl korumasız kaldı?
Kamuoyunun büyük kısmı bu ismi ilk kez bu cinayetle duydu. Ancak bazı çevrelerde, adı yıllardır fısıltı halinde dolaşan bir kişilikti Cemil Önal. Bazı siyasi ve ideolojik çevrelerle ilişkileri olmuş, ardından Avrupa’ya gelmişti.
Kimi kaynaklara göre, Avrupa’da özellikle istihbarat birimlerinin dikkatini çekecek türden ilişkiler ağına sahipti. Hakkında ileri sürülen iddialar arasında hem Amerikan hem de Hollanda istihbarat servisleriyle çeşitli temaslarda bulunduğu, hatta “tanık koruma programı” kapsamında güvence altında yaşadığı bile yer alıyor. Bunlar, ne yazık ki doğrulanması zor, ama reddedilmesi de imkânsız iddialardır.
Türkiye’de özellikle bazı araştırmacı gazeteciler ve YouTube yayıncıları, Önal’ın geçmişte Türkiye istihbaratına dair bazı kritik bilgilere sahip olduğunu, bu nedenle hedef alınmış olabileceğini ileri sürüyor. Hatta bir tanesi, cinayetten sadece birkaç gün önce yaptığı bir yayında, Önal’ın öldürülebileceğine dair “uyarı” niteliğinde yorumlarda bulunmuş.
Bu tür iddiaları, gazetecilik ilkeleri çerçevesinde, “söylenenlere ve yazılanlara göre” aktarabiliriz, ancak onları kesin bilgi gibi sunamayız. Yine de, bu kadar çok farklı kaynakta, farklı zamanlarda ve farklı dillere çevrilerek yayımlanmış iddialar bir araya geldiğinde, tekil bir cinayetten öte bir “durumun” habercisi olur.
FALYALI’NIN GÖLGESİNDEKİ TANIK: KONUŞAN KARA KUTU CEMİL ÖNAL KİMDİR?
Cemil Önal, Kuzey Kıbrıs’ta yasadışı bahis, sanal kumar ve kara para aklama trafiğini yöneten Halil Falyalı’nın yakın çalışma arkadaşıydı.
Daha doğrusu onun “kara kutusuydu”.
Finansal operasyonlarını yöneten, Avrupa ayağındaki para trafiğini denetleyen isimlerden biriydi.
Halil Falyalı, 2022 yılında Kıbrıs’ta silahlı saldırıyla öldürüldüğünde, onun yerine geçebilecek en tehlikeli tanık, işte bu Cemil Önal’dı.
Bu yüzden Türkiye tarafından hakkında Interpol kırmızı bülteni çıkarıldı.
2023’te Hollanda’da yakalandı. Türkiye iade talep etti. Ancak iade edilmedi. Çünkü Hollanda makamlarının elinde farklı bilgiler vardı.
16 ay cezaevinde tutulan Önal, 2025 yılının Mart ayında serbest bırakıldı. Ve o tarihten sonra artık sessiz kalmadı. Konuşmaya başladı. Hem de çok ciddi şeyler söyleyerek…
Önal, serbest kaldıktan sonra birçok gazeteciyle ve siyasi aktörle temas kurdu. Elinde Halil Falyalı’ya ait kara para kayıtlarının, dijital izlerin ve banka dökümlerinin olduğunu söylüyordu.
Ama hepsi bu kadar değildi.
Ona göre Halil Falyalı, Türkiye’den ve Kıbrıs’tan bazı üst düzey siyasetçilere milyonlarca dolarlık transferler yapmıştı.
Hatta kimi zaman bu paralar “hediye” ya da “bağış” gibi gösterilmiş, bazen de “siyasi kampanya fonu” kılıfına sokulmuştu.
Daha da vahimi…
Falyalı’nın elinde üst düzey bürokratlara ve siyasetçilere ait şantaj kasetleri vardı.
Kimlerle, nerede, nasıl bir araya geldikleri, kimi zaman otel odalarına gizli yerleştirilen kameralarla kayıt altına alınmıştı.
Önal’a göre bu kasetlerin bir kısmı 2022’de kaybolmuştu. Ama bazı kopyalar onun elindeydi.
Ve o bu bilgileri, ölümünden kısa bir süre önce, bazı uluslararası gazetecilere “garantiye almak” üzere aktarmıştı.
KIBRIS, HOLLANDA VE TÜRKİYE HATTINDAKİ DERİN DOSYA
Cemil Önal’ın açıklamaları Kıbrıs’tan Avrupa’ya uzanan bir yasa dışı ağın haritasını veriyordu.
Bahis baronları, para aklayıcılar, mafya babaları, korunaklı isimler…
Ve bu ağın merkezinde Halil Falyalı vardı.
Ama Önal, Kıbrıs’tan çıkıp Avrupa’ya gelmişti. Burada konuşmaya hazırlanıyordu.
Bu süreçte bazı iddialar ortaya atıldı:
*Önal, yalnızca Türkiye’nin değil, aynı zamanda Hollanda ve Amerikan istihbaratının da radarındaydı.
*Tanık koruma programına alınmak istenmişti.
*Ancak bu koruma sağlanamamıştı.
*En sonunda ise susturuldu.
Kıbrıslı gazeteci Ayşemdem Akın, Önal ile görüşen nadir kişilerden biriydi.
Kaleme aldığı “Halil Falyalı yaşıyor” başlıklı yazı dizisi, Falyalı’nın sadece fiziksel olarak öldüğünü, ancak onun ağının hâlâ aktif olduğunu iddia ediyordu.
Bu dizinin yayınlanmasından sonra Ayşemdem Akın, Türkiye’den kullanılan bir numara aracılığıyla ölümle tehdit edildi.
Aynı günlerde Cemil Önal da benzer mesajlar aldığını söylüyordu.
KURŞUNLAR KONUŞTU
1 Mayıs günü öğleden sonra Önal, kaldığı oteldeki restoranda yemek yiyordu.
Yanına yaklaşan siyah giyimli bir kişi, hiçbir şey söylemeden tabancasını çıkardı ve kurşunlarını sıktı.
Biri kafasına, biri göğsüne…
Kaçamadı. Yere yığıldı. Öldü.
Cinayet hâlâ aydınlatılamadı. Zanlı kaçtı.
Ama kamuoyunun zihnindeki sorular hâlâ aynı yerde duruyor:
*Cemil Önal neden öldürüldü?
*Halil Falyalı’nın karanlık mirası kime tehdit oluşturuyordu?
*Bu suikast yalnızca bir susturma eylemi mi, yoksa uluslararası güçlerin çarpışması mı?
*Hollanda istihbaratı bu işin neresindeydi?
BU SESSİZLİK BİZİM DEĞİL, ONLARIN SUÇU
Ben bugün yazıyorum çünkü gazetecilik bunu gerektiriyor.
Ben bugün yazıyorum çünkü “konuşmamı bekleyenler” var.
Yazıyorum, çünkü bu cinayet, bir bireye değil; bilgiye, hafızaya ve kamuoyuna karşı işlenmiştir.
O kurşunlar, sadece bir adamı değil; olası itirafları, açıklamaları, belgeleri de susturmuştur.
Cemil Önal öldürüldü.
Ama onun bıraktığı sorular yaşıyor.
CİNAYETİN SESSİZLİĞİ: GECİKEN HABER, SESSİZ MEDYA
Cemil Önal’ın öldürülmesi, üzerinden neredeyse 14 saat geçtikten sonra basına yansıdı. Hollanda gibi basın özgürlüğünün güçlü olduğu, olayların anlık olarak kamuoyuyla paylaşıldığı bir ülkede, bu gecikme sıradan değildir.
Neden bu kadar geç açıklandı?
Bu soruya henüz resmi bir yanıt verilmiş değil. Ancak bu durum, ister istemez “İstihbarat eliyle kontrol edilen bir bilgi akışı mı var?” sorusunu akla getiriyor.
Hollanda istihbaratının (AIVD) bu cinayetten haberdar olup olmadığı, eğer olduysa neden önleyemediği, olduysa da neden kamuoyunu bilgilendirmekte bu kadar geç kaldığı sorgulanmalıdır.
Gazetecilik reflekslerim şunu söylüyor: Bu tür olaylar, bir ülkedeki demokratik refleksleri de test eder. Soru şu: Hollanda bu testi geçebilecek mi?
HOLLANDA GAZETELERİ ŞUNLARI YAZMAYA BAŞLADI:
Cemil Önal’ın cinayet öncesi defalarca ölüm tehdidi aldığını ve “Beni öldürecekler” dediğini manşetine taşıyan haber. Hollanda kamuoyunda büyük yankı uyandıran bu haber, Önal’ın endişelerini daha önce hem savcılıkla hem de gazetecilerle paylaştığını ortaya koyuyor.
Cemil Önal’ın öldürülmesinden günler sonra, Hollanda basınında çarpıcı bilgiler yer almaya başladı. Araştırmacı gazetecilik platformu Follow the Money, Önal’ın ölümünden yalnızca üç gün önce, Lahey’de bir kafede kendileriyle buluştuğunu ve Türk yetkililer tarafından hedef alınmaktan korktuğunu açıkça dile getirdiğini yazdı. Önal, “Elimdeki bilgiler, sonunda benim ölümüm olacak” demişti. Aynı platforma konuşan avukatı da, bu tehdidi defalarca Hollanda Savcılığı’na (Openbaar Ministerie) bildirdiğini belirtti. Savcılık ise bu görüşmeleri doğrulamakla birlikte, somut tehdit unsurlarının bulunmadığı gerekçesiyle herhangi bir koruma sağlamadığını açıkladı. Olayın yaşandığı otelin sahibi, (ki, Türk olduğu söyleniyor) Önal’ın orada kalmadığını, yalnızca bir içki içmek üzere geldiğini ifade etti. Şüpheli hâlâ yakalanmadı. Tüm bu gelişmeler, Hollanda kamuoyunda şu sorunun yüksek sesle sorulmasına yol açtı: “Bu suikast önlenebilir miydi?”
TÜRKİYE BOYUTU: “İDDİALAR” GÖLGESİNDE CİDDİYET
Şimdi en hassas noktaya gelelim.
Bu olayın Türkiye boyutu…
Cemil Önal’ın geçmişte Türkiye devletine veya bazı istihbarat yapılarına dair bilgilere sahip olduğu iddiası, onu bir hedef haline getirmiş olabilir mi?
Türkiye’de bazı yayın organları ve muhalif gazeteciler, bu cinayetin “Yurt dışında işlenen siyasi cinayetler zincirinin bir parçası” olduğunu yazıyor.
Son yıllarda, Avrupa’da özellikle hükümet karşıtı kimi isimlerin izlenmesi, tehdit edilmesi, hatta suikast iddialarıyla gündeme gelmesi, bu olayı daha da dikkat çekici kılıyor.
Ancak ben, ne bir savcıyım ne de bir istihbarat görevlisi.
Ben gazeteciyim.
Dolayısıyla bu iddiaları tarafsız bir biçimde aktarmakla yetinirim.
Ama şunu da açıkça söyleyeyim:
Bu olay, sadece bir adli cinayet olarak ele alınamaz. Gerek zamanlaması, gerek hedefin profili, gerekse uluslararası ilgiyi çekmesi açısından, çok katmanlı bir yapıya sahiptir.
KİM SORGULUYOR? KİM SUSUYOR?
Peki ya Hollanda basını?
Konuya dikkatli ama mesafeli yaklaşan birkaç haber dışında, genel olarak medya sessiz.
Bu sessizlik, bir gazeteci olarak benim de dikkatimi çekti.
Oysa Hollanda, basın özgürlüğüyle gurur duyan bir ülkedir.
Bugün susarsak, yarın konuşma hakkımızı kaybedebiliriz.
Bazı dostlarım ve okurlarım bana soruyor: “Neden yazmıyorsun? Senin gibi biri bu cinayeti kaleme almazsa kim alır?”
İşte bu yazı, bu soruya bir cevaptır.
Ama bu yazı aynı zamanda bir çağrıdır da:
Gerçeğin ortaya çıkması için hem Hollanda hem de Türkiye yetkilileri şeffaf olmalı, basın görevini yerine getirmelidir.
SESSİZLİĞİ YIRTAN KURŞUN VE ARDINDA KALANLAR
Cemil Önal’ın ölümü, sadece bir can kaybı değildir.
Bu olay, Avrupa’da fikir beyan eden, geçmişinde siyasi kırılmalar yaşamış, farklı güç odaklarının arasında kalmış her birey için bir “uyarıya” dönüşebilir.
Eğer bu cinayetin üzeri örtülürse, bu sadece adaletin değil, aynı zamanda ifade özgürlüğünün de kaybı olur.
Ben 60 yıldır bu ülkenin sokaklarını, kurumlarını, kültürünü yazıyorum.
Bugün burada yazmakta olduğum şey, sadece bir cinayet haberi değildir.
Bu, sessizliğin ortasında yankılanan bir sorudur: Cemil Önal neden öldürüldü?
…Ve bu soru cevabını bulmadan, biz gazetecilerin görevi bitmez.
CEMİL ÖNAL DOSYASINDA TARİHSEL DÖNÜM NOKTALARI
2022: Halil Falyalı Kıbrıs’ta öldürüldü. 2023 Aralık: Cemil Önal, Hollanda’da Interpol talebiyle tutuklandı. 2025 Mart: Serbest bırakıldı. Nisan 2025: Falyalı dosyasına dair konuşmaya başladı. 1 Mayıs 2025: Rijswijk’te öldürüldü.
SESSİZLİĞİ DELMEK, SADECE GAZETECİLİĞİN DEĞİL, VİCDANIN DA GÖREVİDİR
Bu cinayet, sadece bir adamın değil, aynı zamanda potansiyel itirafların, ifşaların ve uluslararası bir ağın da ortadan kaldırılması anlamına gelebilir.
Cemil Önal susturuldu. Ama onun bıraktığı sorular, daha yüksek sesle konuşuluyor.
Ben bu ülkenin en sakin kasabalarında, en karmaşık krizlerinde haberin izini sürmüş biriyim.
Bugün, Rijswijk’te işlenen cinayet, bana yalnızca haber değil; bir görev duygusu yükledi.
Ben bu ülkenin sessiz sokaklarını yazdım…
Şimdi, o sessizliğin ortasında bir kurşun konuştuysa, biz de gerçeği yazmak zorundayız.
Sessizlik bazen suskunluk değil; sorumluluğun ağırlığıdır.
HABERİ YAZDIKTAN SONRA YAŞANAN EN SON GELİŞME
Cemil Önal’ın 1 Mayıs’ta Brasserie Bijna Thuis’un terasında uğradığı silahlı saldırının ardından kapatılan işletme, olaydan beş gün sonra 5 Mayıs Pazartesi günü kapılarını yeniden açtı. Açılış, yalnızca bir işletme faaliyeti olarak değil, aynı zamanda yaşanan travmanın ardından toplumsal dayanışmayı güçlendirmeyi amaçlayan özel bir buluşma olarak organize edildi. Olay sırasında terasta bulunan misafirler, çalışanlar ve mahalle sakinleri otele davet edilerek çay, kahve, yemek ve içki ikramında bulunuldu. Otel yönetimi, bu buluşmanın hem yeniden açılışı duyurmak hem de yaşanan şoku birlikte atlatmak isteyenlere destek olmak amacıyla düzenlendiğini belirtti. Etkinliğe yerel polis, belediye yetkilileri ve sosyal destek kurumları da katıldı. Katılımcılar, hem olayla ilgili bilgi aldı hem de duygularını paylaşma imkânı buldu. Otel yönetimi, “Bu buluşma, suskunluğu paylaşmaya, acıyı hafifletmeye ve yeniden toparlanmaya yönelik bir adımdır” açıklamasını yaptı. Etkinlik, 17.00 ile 20.00 saatleri arasında gerçekleşti.
*********************
DE NAAM DIE SYNONIEM IS GEWORDEN MET NEDERLAND İLHAN KARAÇAY LEGT UIT WAAROM HIJ NIET OVER DE POLITIEKE MOORD SCHREEF…
“Mijn stilte komt niet voort uit de kracht van het zwijgen, maar uit de zwaarte van verantwoordelijkheid.”
Ik doe al zestig jaar journalistiek in Nederland. Ik heb over de stenen, de lucht, het parlement, de wijken en het volk van dit land geschreven. Zelfs als niemand het doorhad, zag ik de veranderingen op straat en de breuken in de politiek als eerste – en legde ik die vast met mijn pen.
Ik heb mijn vak altijd uitgeoefend als zowel verslaggever als commentator. Daarom weerklonken mijn woorden niet alleen in Nederland, maar ook in Turkije en vele andere Europese landen op honderden nieuwsplatforms. Ik heb een grote lezerskring.
Misschien is het daarom dat mijn vrienden, volgers en lezers zich tot mij wenden met woorden als: “Je bent een ervaren journalist. Men zegt dat je naam synoniem is met Nederland. Veel mensen vertrouwen op jou. Maar jij zwijgt. Je hebt niets gezegd over de politieke moord in Rijswijk. Laat ons deze moord lezen uit jouw pen.”
Ze hebben gelijk, maar ze moeten het volgende begrijpen:
De druk die op mij wordt uitgeoefend, is eervol maar het is ook een zware verantwoordelijkheid. Het gaat hier niet alleen om een moord; het is een complex geheel, verweven met internationale beschuldigingen, schaduwen van inlichtingendiensten en politieke discussies.
Sommige beschuldigingen die in Turkije worden geuit, zijn direct gericht op staatsinstellingen, vooral op de inlichtingendiensten. Daarom moet men bij het becommentariëren van deze zaak niet alleen journalistieke principes volgen, maar ook rekening houden met persoonlijke veiligheid.
In dit soort kwesties is stilte niet altijd passiviteit. Soms is stilte een vorm van respect voor de zwaarte van de zaak. En soms is het een kwestie van wachten op het juiste moment om te spreken.
Ik breng gebeurtenissen en beweringen “zoals ze worden gezegd en geschreven.”
Mijn taak is niet om te oordelen, maar om het volledige beeld te schetsen en wat bedekt is zichtbaar te maken.
De zaak in Rijswijk is te gelaagd om simpelweg als een strafrechtelijke moord te worden bestempeld.
Deze moord draagt een naam: Cemil Önal.
En die naam vertegenwoordigt mogelijk meer dan een individu hij kan symbool staan voor internationale spionagenetwerken, geldstromen en illegale structuren die van Cyprus tot diep in Europa reiken.
DE KOGEL DIE DE STILTE VAN RIJSWIJK DOORBRAK: AANTEKENINGEN OVER DE MOORD OP CEMIL ÖNAL
Stilte… Het is een van de woorden die Nederland definieert. Een land waar slogans niet schreeuwen maar instellingen spreken, waar regels écht regels zijn, en waar crises met overleg worden opgelost niet met lawaai.
Ik leef en schrijf al zestig jaar in dit land. Ik ken elke steen, voel elke wind. Als journalist ken ik de straten, de politici, het nieuwslandschap. De associatie van mijn naam met Nederland is het resultaat van een lange en diepe betrokkenheid.
Maar soms doet zich een moment voor dat niet past binnen het karakter van dit land – een scheur in de stilte.
Op donderdag 1 mei 2025, in Rijswijk, werd een moord gepleegd die zo’n scheur veroorzaakte.
Een man werd op het terras van een hotel omstreeks 17:15 uur doelgericht doodgeschoten.
Die man was Cemil Önal.
Maar het duurde bijna 14 uur voordat het nieuws in de media verscheen.
Zelfs dat is een vraag op zich.
Waarom duurde het in een land als Nederland, waar persvrijheid en transparantie belangrijk zijn, zo lang om dit naar buiten te brengen?
Was de AIVD op de hoogte van deze zaak?
Zo ja, waarom werd deze moord dan niet voorkomen?
En zo nee, hoe kon een persoon met zo’n gevoelig profiel zo onbeschermd zijn?
De meeste mensen hoorden Önal’s naam pas door deze moord. Maar in sommige kringen was hij al jaren bekend fluisterend. Hij had banden met politieke en ideologische groeperingen en was later naar Europa gekomen.
Volgens verschillende bronnen had hij contacten die de aandacht van Europese inlichtingendiensten trokken. Er wordt zelfs gezegd dat hij mogelijk onder een getuigenbeschermingsprogramma leefde. Dergelijke claims zijn moeilijk te bewijzen maar ook moeilijk te ontkennen.
Sommige Turkse journalisten en YouTube-kanalen suggereren dat hij in het bezit was van gevoelige informatie over de Turkse inlichtingendiensten en dat dit hem tot doelwit maakte. Eén journalist sprak enkele dagen vóór zijn dood al een “waarschuwing” uit.
We kunnen dit soort beweringen enkel vermelden binnen de grenzen van de journalistiek zonder ze als feit te presenteren. Maar als zulke geruchten, verspreid over meerdere talen en tijdstippen, samenkomen, wijzen ze op méér dan slechts één moord.
CEMIL ÖNAL: DE ZWIJGENDE ZWARTE DOOS VAN FALYALI
Önal was de naaste medewerker van Halil Falyalı, de man die het netwerk van illegale gokpraktijken, witwasconstructies en online casino’s in Noord-Cyprus leidde.
Hij was, zogezegd, diens “zwarte doos”.
Önal beheerde financiële operaties, hield toezicht op geldstromen binnen Europa.
Toen Falyalı in 2022 in Cyprus werd doodgeschoten, was Önal de gevaarlijkste potentiële getuige die overbleef.
Er werd een Interpol Red Notice tegen hem uitgevaardigd door Turkije.
In 2023 werd hij in Nederland gearresteerd.
Turkije vroeg om zijn uitlevering maar Nederland weigerde.
Önal zat 16 maanden vast, werd in maart 2025 vrijgelaten en begon daarna te spreken en hoe.
Hij beweerde dat hij in bezit was van zwartgeldtransacties, digitale sporen en bankgegevens van Falyalı.
Maar dat was niet alles.
Volgens hem betaalde Falyalı miljoenen aan hooggeplaatste politici in Turkije en Noord-Cyprus soms als “gift”, soms als “campagnefonds”.
Erger nog:
Falyalı zou chantagemateriaal hebben gehad van topambtenaren beelden opgenomen met verborgen camera’s in hotelkamers.
Sommige van deze opnames zouden in 2022 zijn verdwenen. Maar Önal had naar verluidt kopieën die hij kort voor zijn dood met buitenlandse journalisten deelde.
EEN ZWARTE KAART VAN CYPRUS TOT EUROPA
Önal’s onthullingen schetsten de kaart van een illegaal netwerk van gokbazen, geldwassers en beschermde figuren.
In het centrum: Halil Falyalı.
Maar Önal had Cyprus verlaten hij bereidde zich voor om te spreken in Europa.
Er wordt beweerd dat:
Önal in het vizier stond van niet alleen Turkse, maar ook Nederlandse en Amerikaanse inlichtingendiensten.
Hij in een getuigenbeschermingsprogramma zou worden opgenomen.
Maar dat deze bescherming nooit volledig werd gerealiseerd.
En uiteindelijk werd hij tot zwijgen gebracht.
BEDREIGING VAN JOURNALIST AYŞEMDEM AKIN: STILTE ALS DWANG
De Cypriotische journaliste Ayşemdem Akın was een van de weinigen die met Önal sprak.
Haar reeks artikelen “Halil Falyalı leeft nog” stelde dat zijn netwerk nog steeds actief is.
Na publicatie werd ze met de dood bedreigd vanuit een Turks telefoonnummer.
Ook Önal meldde dat hij in die periode bedreigingen ontving.
DE KOGELS HADDEN HET LAATSTE WOORD
Op 1 mei at Önal in het restaurant van zijn hotel.
Een in zwart geklede man benaderde hem, haalde zonder een woord zijn wapen tevoorschijn en schoot.
Een kogel in het hoofd, een in de borst.
Önal viel en stierf.
De dader is gevlucht.
Maar de vragen blijven:
Waarom werd Cemil Önal vermoord?
Voor wie vormde Falyalı’s duistere erfenis een bedreiging?
Was dit een poging tot stilte of een strijd tussen internationale machten?
Wat wist de AIVD?
DEZE STILTE IS NIET VAN ONS, MAAR VAN HEN
Vandaag schrijf ik omdat journalistiek dat vereist.
Omdat er mensen zijn die wachten op mijn stem.
Omdat deze moord niet alleen tegen een man, maar tegen het geheugen en de waarheid is gepleegd.
De kogels hebben niet alleen een mens, maar ook mogelijke onthullingen en documenten uitgewist.
Cemil Önal is dood.
Maar zijn vragen leven voort.
DE STILTE VAN DE MOORD: TRAAG NIEUWS, STILZWIJGENDE MEDIA
Het duurde bijna 14 uur voordat het nieuws over de moord openbaar werd. In een land als Nederland is dat ongebruikelijk.
Waarom deze vertraging?
Er is nog geen officieel antwoord. Maar de vraag dringt zich op: Wordt de informatiestroom gecontroleerd door inlichtingendiensten?
De rol van de AIVD moet onder de loep genomen worden: Wisten ze ervan? Zo ja, waarom grepen ze niet in? Zo nee, waarom bleef deze gevoelige figuur onbeschermd?
Mijn journalistieke instinct zegt: Dergelijke gebeurtenissen testen ook de democratische reflexen van een land. De vraag is: Zal Nederland deze test doorstaan?
NEDERLANDSE MEDİA BEGİNNEN TE SCHRİJVEN:
In deze voorpagina-artikel bevestigt De Telegraaf dat Cemil Önal meerdere malen heeft gewaarschuwd voor zijn dreigende dood. Zijn eigen woorden “Ze zullen me vermoorden” tonen aan dat hij zich bewust was van het gevaar. De onthulling veroorzaakte veel opschudding in de Nederlandse media.
Enkele dagen na de moord op Cemil Önal verschenen er onthullende berichten in de Nederlandse pers. Het onderzoeksplatform Follow the Money meldde dat Önal slechts drie dagen voor zijn dood in een horecagelegenheid in Den Haag met hun journalisten had gesproken. Tijdens dat gesprek uitte hij zijn vrees om het doelwit te worden van Turkse autoriteiten. Önal zou letterlijk hebben gezegd: “De informatie die ik heb, zal uiteindelijk mijn dood worden.”
Zijn advocaat bevestigde tegenover hetzelfde medium dat zij herhaaldelijk het Openbaar Ministerie had gewaarschuwd voor deze ernstige dreiging. Het Openbaar Ministerie bevestigde dat er contact is geweest, maar verklaarde dat er onvoldoende concrete aanwijzingen waren om maatregelen te nemen. De eigenaar van het hotel waar de moord plaatsvond, verklaarde dat Önal daar geen gast was maar slechts iets kwam drinken. De dader is nog steeds voortvluchtig. Deze ontwikkelingen hebben in de Nederlandse publieke opinie geleid tot een prangende vraag: “Had deze moord voorkomen kunnen worden?”
HET TURKSE ASPECT: SERIEUZE ZAAK, ONDER SCHADUWS VAN BEWERINGEN
De meest gevoelige dimensie: de Turkse.
Kan het zijn dat Cemil Önal vanwege zijn kennis over Turkse staatsstructuren een doelwit werd?
Sommige Turkse media stellen dat deze moord deel uitmaakt van een “reeks politieke moorden in het buitenland”.
In de afgelopen jaren zijn meerdere oppositiekrachten in Europa gevolgd, bedreigd of zelfs vermoord.
Maar ik ben geen aanklager. Geen agent.
Ik ben journalist.
Ik breng alleen neutraal verslag uit.
Toch zeg ik dit duidelijk:
Deze zaak is te complex om alleen als strafzaak te zien. De timing, het doelwit en de internationale belangstelling maken dit tot een zaak met meerdere lagen.
WIE VRAAGT? WIE ZWIJGT?
En de Nederlandse media?
Op enkele voorzichtige berichten na stil.
Dat valt op.
Want Nederland is trots op zijn persvrijheid.
Als we nu zwijgen, verliezen we morgen misschien het recht om te spreken.
Sommigen vragen mij: “Waarom schrijf jij niet? Als jij het niet doet, wie dan wel?”
Dit artikel is mijn antwoord.
Maar het is ook een oproep: Nederland en Turkije moeten transparant zijn. De pers moet haar werk doen.
DE KOGEL DIE DOOR DE STILTE SCHOOT EN WAT ACHTERBLIJFT
De dood van Cemil Önal is niet alleen een verlies van een leven.
Het is een waarschuwing aan iedereen in Europa met een stem, een breuk, een verleden.
Als deze moord wordt toegedekt, verliezen we niet alleen gerechtigheid – maar ook onze vrijheid van meningsuiting.
Ik schrijf al 60 jaar over dit land.
Wat ik vandaag schrijf, is geen gewone misdaad.
Het is een vraag die door de stilte heen klinkt: Waarom werd Cemil Önal vermoord? Zolang dat onbeantwoord blijft, is mijn taak als journalist nog niet voorbij.
LALE GÜL BLIJFT PROVOCEREN: STRUCTURELE POLARISATIE TEGEN DE İSLAM EN WESTERS SUPERIORITEITSDENKEN
De afgelopen jaren is Lale Gül in Nederland uitgegroeid tot een veelbesproken naam. Haar opiniestukken over de islam en moslims zijn vaak geschreven in een harde, uitsluitende en soms zelfs denigrerende toon. Daar voegt ze nu een nieuwe column aan toe, getiteld: “Wist u dat we in oorlog zijn met de moslims?” Net als in eerdere controversiële stukken als “Ezanverbod” en “Koran- en Thora-verbranding”, blijft Gül de islam niet alleen op individueel niveau, maar ook als maatschappelijk fenomeen doelbewust bekritiseren.
Wederom verschuilt ze zich achter begrippen als vrijheid, kritiek en democratie, terwijl ze in werkelijkheid een vijandige en ontmenselijkende retoriek jegens moslimgemeenschappen probeert te legitimeren.
Terugblik: Gül’s Artikels “Ezanverbod” en “Koran-Tevrat-verbranding”
In haar eerdere columns:
Noemde zij de oproep tot gebed (ezan) “storend” en pleitte ze tegen het hoorbaar zijn ervan in de publieke ruimte;
Vond zij het verbranden van de Koran of Thora te verdedigen als uiting van “vrijheid van meningsuiting”;
En probeerde zij structurele onderdrukking van moslims weg te zetten als “overgevoeligheid”.
Deze standpunten negeren de zichtbaarheid van moslims in de publieke ruimte en komen voort uit een typisch westers superioriteitsdenken.
“We Zijn in Oorlog met de Moslims”: Een Bewuste Provocatie
In haar nieuwste column reageert Gül op een uitspraak van Rabin Baldewsingh, de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme. Baldewsingh sprak in een interview met Al Jazeera over discriminatie tegen moslims, waarop Gül diens woorden omkeert en ironisch herhaalt: “We zijn in oorlog met de moslims.”
Deze titel:
Bagatelliseert de werkelijkheid van discriminatie,
Ontkent structurele druk op moslimgemeenschappen,
En gebruikt het woord “oorlog” om zowel moslims te provoceren als de indruk te wekken dat “wij” juist de aangevallenen zijn.
In werkelijkheid doet Gül wat zij al jaren doet: haar systematische kritiek verpakt in sarcastische, maar beledigende taal.
Schijnvrijheid met Statistieken
Gül somt cijfers op om te beweren dat moslims in Nederland grote vrijheden genieten: 500 moskeeën, 68 islamitische scholen, publieke financiering… Maar deze cijfers maskeren het echte probleem:
De bouw van moskeeën wordt vaak geblokkeerd door lokale tegenstand,
Vrouwen met een hoofddoek ondervinden discriminatie op de arbeidsmarkt,
En controles op islamitisch onderwijs verworden geregeld tot instrumenten van culturele assimilatie.
De schijnbalans tussen vrijheid en onderdrukking wordt in Gül’s stuk op manipulatieve wijze gepresenteerd.
Vrijheid van Meningsuiting of Doelbewuste Polarisatie?
Gül beroept zich op “vrijheid van kritiek”. Maar haar toon beperkt zich niet tot geloofskritiek—ze richt zich openlijk en kleinerend tot de gelovigen zelf. Een veelzeggende uitspraak aan het einde van haar column is: “Als je de islam niet prijst, ben je een racist.”
Een dergelijke bewering overstijgt ironie; het is een vorm van sarcasme die lezers uitnodigt moslims in het defensief te drukken en verder te polariseren.
Het Risico van ‘Van Binnenuit Spreken’
Wat Gül’s positie bijzonder maakt, is dat zij “van binnenuit” spreekt. Als vrouw van Turkse afkomst uit een moslimgezin krijgt haar kritiek in het Westen sneller legitimiteit. Het narratief “het komt van een moslima zelf” opent vele deuren.
Maar juist deze positie maakt haar stem ook gevaarlijker. Wanneer individuele ervaringen als universeel worden gepresenteerd, ontstaan er veralgemeningen die bestaande vooroordelen bevestigen. Dit versterkt islamofobe denkbeelden onder het mom van “zelfkritiek van binnenuit”.
Die instrumentalisering van haar persoonlijke verhaal maakt het voor andere minderheden moeilijker om gehoord te worden.
Islamofobie Vermomd als Vrijheid van Meningsuiting
Wat begon als persoonlijke columns, is langzaam uitgegroeid tot de retorische kern van een geïnstitutionaliseerd islamofoob discours. Wanneer kritiek overslaat in vernedering en herhaaldelijk dezelfde groep viseert, ontstaat er een vorm van cultureel overwicht.
Als een hoofddoek als “symbolisch geweld” wordt gezien maar het verbranden van de Koran als “vrijheid”, dan is er sprake van een moreel failliet en een dubbele standaard die door Gül wordt versterkt.
Niet Bijdragen aan Dialoog, Maar Aan Verdeeldheid
Niemand is boven kritiek verheven—ook de islam niet. Maar kritiek die consequent degradeert, provoceert en structurele ongelijkheid ontkent, draagt niet bij aan het publieke debat, maar aan maatschappelijke breuklijnen.
Gül’s ironie lijkt gericht op één uitspraak van Baldewsingh, maar de hele column reduceert legitieme zorgen van moslims tot overdreven slachtofferschap. Daarmee ondermijnt zij hun strijd voor gelijke behandeling.
Kritiek Moet Ook Bekritiseerd Kunnen Worden
In de Westerse media krijgt Gül brede steun, terwijl kritiek op haar columns vaak wordt weggezet als “censuur” of “religieus fanatisme”. Maar iedere mening hoe kritisch ook moet zelf ook kritisch bevraagd kunnen worden.
Als haar stijl van bekritiseren als onaantastbaar wordt beschouwd, verstikt dat juist het democratische debat dat ze zegt te verdedigen. Ware vrijheid van meningsuiting vereist dat ook minderheden zich veilig voelen om hun perspectief te delen.
Het bespreken van Gül’s woorden is dus geen aanval op vrijheid, maar een poging om die vrijheid in een diverse samenleving verantwoordelijk in te zetten.
Achter Haar Ironie Schuilt Een Serieus Ideologisch Programma
Gül’s kop “We zijn in oorlog met de moslims” lijkt een ironisch weerwoord op Baldewsingh, maar in de bredere context blijkt het een stijlmiddel dat afleidt van haar eigen polariserende boodschap.
Onder het mom van satire en provocatie worden moslims opnieuw tot probleem gemaakt, wordt discriminatie gebagatelliseerd, en wordt een superioriteitsdiscours gelegitimeerd.
Daarom moet deze column niet gezien worden als “slechts een mening”, maar als een actieve bijdrage aan culturele conflictlijnen in een samenleving die al onder druk staat.
******************
LALE GÜL HÂLÂ KIŞKIRTICILIĞINI SÜRDÜRÜYOR: İSLAM’A YÖNELİK SİSTEMLİ TAHRİK VE BATI’NIN BUYURGAN BAKIŞ AÇISI…
Son dönemde özellikle Hollanda’da adını sıkça duyduğumuz Lale Gül, İslam’a ve Müslümanlara yönelik sert, dışlayıcı ve aşağılayıcı bir dille kaleme aldığı yazılarına bir yenisini daha ekledi. Bu defaki başlığı, “Biliyor musunuz, Müslümanlar ile savaştayız”.
Gül, tıpkı daha önceki “Ezan Yasağı” ve “Kuran-Tevrat Yakma” başlıklı yazılarında olduğu gibi, İslam’ı hem bireysel düzlemde hem de toplumsal bir fenomen olarak hedef almayı sürdürüyor.
Yine özgürlük, eleştiri, demokrasi gibi kavramların arkasına saklanarak, aslında Müslüman topluma yönelik ötekileştirici ve düşmanca bir söylemi meşrulaştırmaya çalışıyor.
HATIRLAYALIM: LALE GÜL’ÜN “EZAN YASAĞI” VE “KURAN-TEVRAT YAKMA” YAZILARI
Lale Gül, daha önceki yazılarında:
*Ezan sesini “rahatsız edici” olarak nitelendirmiş, kamu alanında duyulmasına karşı çıkmıştı.
*Kur’an ve Tevrat yakmanın “ifade özgürlüğü” çerçevesinde değerlendirilebileceğini savunmuş, bu eylemleri yapanları savunma refleksi göstermişti.
*Müslüman topluma karşı sistematik baskıları inkâr ederek, her türlü haklı tepkiyi “duyarlılık bahanesi” olarak göstermeye çalışmıştı.
Bu yazılar, Hollanda’daki Müslüman azınlığın kamusal alandaki varlığını görmezden gelen, yok sayan bir üstencilik içeriyordu.
“İSLAM İLE SAVAŞTAYIZ” YAZISI: AÇIKÇA TAHRİK
Son yazısında ise Lale Gül, Rabin Baldewsingh’in El Cezire’ye yaptığı açıklamaları hedef alıyor. Baldewsingh’in ayrımcılığa dikkat çekmesini bir “savaş ilanı” olarak yorumlayarak konuyu ters yüz ediyor. Yazının başlığı da bu bağlamda seçilmiş: “İslam ile savaştayız”.
Bu başlık:
*Yaşanan ayrımcılık vakalarını hafife alıyor,
*İslam’a karşı yürütülen yapısal baskıları inkâr ediyor,
*“Savaş” gibi ağır bir söylemi kullanarak hem Müslümanları tahrik ediyor hem de kamuoyuna “bakın, biz saldırgan değiliz” imajı veriyor.
Ama gerçekte olan şey şudur: Gül, yıllardır süregelen sistematik eleştirilerini bir kere daha aşağılayıcı bir alaycılıkla dile getiriyor.
RAKAMLARA SIĞINARAK GERÇEĞİ GİZLEMEK
Yazıda Müslümanların Hollanda’da ne kadar özgür olduğuna dair rakamlar veriliyor:
500 cami, 68 İslami okul, kamu fonları…
Ancak bu veriler, hakikati maskelemek için kullanılıyor. Zira:
*Cami inşaatları yerel itirazlarla sık sık engelleniyor,
*Başörtülü kadınlar iş görüşmelerinde ayrımcılığa uğruyor,
*İslami okullara yönelik denetim talepleri, çoğu zaman “asimilasyon baskısı”na dönüşüyor.
Kısacası, özgürlük ile baskı arasında kurulan bu sahte denge, Gül’ün yazısında manipülatif biçimde sunuluyor.
ELEŞTİRİ ÖZGÜRLÜĞÜ MÜ, SÜREKLİ KIŞKIRTMA MI?
Lale Gül, yazısını “eleştiri özgürlüğü” savunusu üzerine kuruyor. Ancak yazıdaki ton, yalnızca bir inanca değil, o inancın mensuplarına da yöneltilmiş küçümseyici ve dışlayıcı bir üslupla şekilleniyor. Özellikle yazının sonunda yer alan şu cümle dikkat çekici: “İslam’ı övmezseniz ırkçı sayılıyorsunuz.”
Bu tür ifadeler, ironiden öte bir sarkazm içeriyor ve okuyucuyu doğrudan Müslüman toplumun savunmacı reflekslerini hedef almaya teşvik ediyor.
LALE GÜL’ÜN ÜSLUBUNDA “İÇERİDEN KONUŞMA” AVANTAJI VE TEHLİKESİ
Lale Gül’ün yazılarını farklı kılan unsurlardan biri, kendisinin “içeriden” biri olmasıdır. Türk kökenli, Müslüman bir ailede yetişmiş biri olarak dile getirdiği eleştiriler, Batılı kamuoyunda daha fazla yankı buluyor. Zira bu eleştiriler, “bir Müslümandan geliyor” argümanıyla meşrulaştırılıyor.
Ancak bu durum, bazı tehlikeleri de beraberinde getiriyor. Gül’ün bireysel yaşam deneyimi evrenselmiş gibi sunulduğunda, bu genellemeler Müslüman toplumunun tümüne yönelik önyargıları besliyor. Bu, “bizzat içerden biri söylüyor, o halde doğrudur” türü bir mantıkla, İslamofobik algıların daha derinleşmesine neden olabiliyor.
İçeriden gelmiş eleştirilerin, dışlayıcı politikalar için araçsallaştırılması; azınlıkların kendi iç seslerinin bastırılması riskini doğuruyor.
İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ KILIFINDA İSLAMOFOBİ
Lale Gül’ün köşe yazıları giderek bireysel bir ifade biçimi olmaktan çıkıp, sistematik ve kurumsallaşan bir İslamofobi söyleminin yapı taşları hâline geliyor. Eleştirinin sınırları aşıldığında, kamusal alandaki Müslüman varlığını sürekli hedef haline getiren bir “kültürel tahakküm” ortaya çıkıyor.
Eğer bir başörtüsü “sembolik şiddet” sayılıyor ama Kur’an yakmak “özgürlük” olarak tanımlanıyorsa, ortada çifte standarttan başka bir şey yoktur. Lale Gül’ün dili bu çifte standardı meşrulaştırmaya çalışıyor.
TOPLUMSAL BARIŞA DEĞİL, BÖLÜNMEYE HİZMET
Kimse eleştirilemez değildir, elbette İslam da… Ancak bir düşünceye yönelik eleştirinin amacı, eğer sistematik bir aşağılamaya, alaya ve kutuplaşmaya hizmet ediyorsa, bu artık ifade özgürlüğü değil, toplumsal bölünmeyi körükleyen bir medya stratejisine dönüşür.
Lale Gül’ün yazısı, yalnızca Rabin Baldewsingh’in ifadesine karşı ironi yapmakla kalmıyor; bu ironiyi kullanarak Müslüman toplumun hak arama mücadelesini itibarsızlaştırıyor.
MEDYADA ELEŞTİRİ-ELEŞTIRI ELEŞTIRISI DENGESI
Batı medyasında Lale Gül gibi isimlerin yazıları büyük destek görürken, bu yazılara yönelik eleştiriler ise çoğu zaman “ifade özgürlüğü düşmanlığı” ya da “fanatizm” olarak sunuluyor. Oysa her eleştiri, eleştiriye de açıktır. Gül, dinî geleneklere dair eleştiride bulunabilir; ama bu eleştirinin nasıl, hangi dille ve hangi hedefle yapıldığı da sorgulanmalıdır.
Kendisine yönelik eleştirilerin sürekli “suskunlaştırma girişimi” gibi sunulması, demokratik tartışma ortamını boğar. Zira gerçek bir ifade özgürlüğü, sadece muktedir olanın değil, azınlıkta olanın da kendini güvende hissedebileceği bir ortam ister.
Bu nedenle Gül’ün yazılarını tartışmak, ifade özgürlüğüne karşı değil; onun çok kültürlü bir toplumda nasıl sorumlu biçimde kullanılması gerektiği üzerine düşünmektir.
İRONİ PERDESİ ALTINDA SERT MESAJLAR
Gül’ün “İslam ile savaştayız” başlığı, ilk bakışta Rabin Baldewsingh’in sözlerine tepki gibi görünse de, yazının geneli değerlendirildiğinde bu ironinin yalnızca bir kalkan olduğu ortaya çıkıyor. Asıl amaç, yine Müslümanları hedef almak, ayrımcılık söylemini itibarsızlaştırmak ve Batı değerlerini eleştiri adı altında üstün konuma yerleştirmek.
Bu nedenle Gül’ün yazısı, sadece “bir görüş” olarak değil, çok kültürlü toplumu tahrik eden ve kimlikler üzerinden yeni gerilim hatları üreten bir içerik olarak değerlendirilmeli.
LALE GÜL HÂLÂ KIŞKIRTICILIĞINI SÜRDÜRÜYOR: İSLAM’A YÖNELİK SİSTEMLİ TAHRİK VE BATI’NIN BUYURGAN BAKIŞ AÇISI…
(Hollandacası en altta Nederlandse versie is onderaan)
Son dönemde özellikle Hollanda’da adını sıkça duyduğumuz Lale Gül, İslam’a ve Müslümanlara yönelik sert, dışlayıcı ve aşağılayıcı bir dille kaleme aldığı yazılarına bir yenisini daha ekledi. Bu defaki başlığı, “Biliyor musunuz, Müslümanlar ile savaştayız”.
Gül, tıpkı daha önceki “Ezan Yasağı” ve “Kuran-Tevrat Yakma” başlıklı yazılarında olduğu gibi, İslam’ı hem bireysel düzlemde hem de toplumsal bir fenomen olarak hedef almayı sürdürüyor.
Yine özgürlük, eleştiri, demokrasi gibi kavramların arkasına saklanarak, aslında Müslüman topluma yönelik ötekileştirici ve düşmanca bir söylemi meşrulaştırmaya çalışıyor.
HATIRLAYALIM: LALE GÜL’ÜN “EZAN YASAĞI” VE “KURAN-TEVRAT YAKMA” YAZILARI
Lale Gül, daha önceki yazılarında:
*Ezan sesini “rahatsız edici” olarak nitelendirmiş, kamu alanında duyulmasına karşı çıkmıştı.
*Kur’an ve Tevrat yakmanın “ifade özgürlüğü” çerçevesinde değerlendirilebileceğini savunmuş, bu eylemleri yapanları savunma refleksi göstermişti.
*Müslüman topluma karşı sistematik baskıları inkâr ederek, her türlü haklı tepkiyi “duyarlılık bahanesi” olarak göstermeye çalışmıştı.
Bu yazılar, Hollanda’daki Müslüman azınlığın kamusal alandaki varlığını görmezden gelen, yok sayan bir üstencilik içeriyordu.
“İSLAM İLE SAVAŞTAYIZ” YAZISI: AÇIKÇA TAHRİK
Son yazısında ise Lale Gül, Rabin Baldewsingh’in El Cezire’ye yaptığı açıklamaları hedef alıyor. Baldewsingh’in ayrımcılığa dikkat çekmesini bir “savaş ilanı” olarak yorumlayarak konuyu ters yüz ediyor. Yazının başlığı da bu bağlamda seçilmiş: “İslam ile savaştayız”.
Bu başlık:
*Yaşanan ayrımcılık vakalarını hafife alıyor,
*İslam’a karşı yürütülen yapısal baskıları inkâr ediyor,
*“Savaş” gibi ağır bir söylemi kullanarak hem Müslümanları tahrik ediyor hem de kamuoyuna “bakın, biz saldırgan değiliz” imajı veriyor.
Ama gerçekte olan şey şudur: Gül, yıllardır süregelen sistematik eleştirilerini bir kere daha aşağılayıcı bir alaycılıkla dile getiriyor.
RAKAMLARA SIĞINARAK GERÇEĞİ GİZLEMEK
Yazıda Müslümanların Hollanda’da ne kadar özgür olduğuna dair rakamlar veriliyor:
500 cami, 68 İslami okul, kamu fonları…
Ancak bu veriler, hakikati maskelemek için kullanılıyor. Zira:
*Cami inşaatları yerel itirazlarla sık sık engelleniyor,
*Başörtülü kadınlar iş görüşmelerinde ayrımcılığa uğruyor,
*İslami okullara yönelik denetim talepleri, çoğu zaman “asimilasyon baskısı”na dönüşüyor.
Kısacası, özgürlük ile baskı arasında kurulan bu sahte denge, Gül’ün yazısında manipülatif biçimde sunuluyor.
ELEŞTİRİ ÖZGÜRLÜĞÜ MÜ, SÜREKLİ KIŞKIRTMA MI?
Lale Gül, yazısını “eleştiri özgürlüğü” savunusu üzerine kuruyor. Ancak yazıdaki ton, yalnızca bir inanca değil, o inancın mensuplarına da yöneltilmiş küçümseyici ve dışlayıcı bir üslupla şekilleniyor. Özellikle yazının sonunda yer alan şu cümle dikkat çekici: “İslam’ı övmezseniz ırkçı sayılıyorsunuz.”
Bu tür ifadeler, ironiden öte bir sarkazm içeriyor ve okuyucuyu doğrudan Müslüman toplumun savunmacı reflekslerini hedef almaya teşvik ediyor.
LALE GÜL’ÜN ÜSLUBUNDA “İÇERİDEN KONUŞMA” AVANTAJI VE TEHLİKESİ
Lale Gül’ün yazılarını farklı kılan unsurlardan biri, kendisinin “içeriden” biri olmasıdır. Türk kökenli, Müslüman bir ailede yetişmiş biri olarak dile getirdiği eleştiriler, Batılı kamuoyunda daha fazla yankı buluyor. Zira bu eleştiriler, “bir Müslümandan geliyor” argümanıyla meşrulaştırılıyor.
Ancak bu durum, bazı tehlikeleri de beraberinde getiriyor. Gül’ün bireysel yaşam deneyimi evrenselmiş gibi sunulduğunda, bu genellemeler Müslüman toplumunun tümüne yönelik önyargıları besliyor. Bu, “bizzat içerden biri söylüyor, o halde doğrudur” türü bir mantıkla, İslamofobik algıların daha derinleşmesine neden olabiliyor.
İçeriden gelmiş eleştirilerin, dışlayıcı politikalar için araçsallaştırılması; azınlıkların kendi iç seslerinin bastırılması riskini doğuruyor.
İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ KILIFINDA İSLAMOFOBİ
Lale Gül’ün köşe yazıları giderek bireysel bir ifade biçimi olmaktan çıkıp, sistematik ve kurumsallaşan bir İslamofobi söyleminin yapı taşları hâline geliyor. Eleştirinin sınırları aşıldığında, kamusal alandaki Müslüman varlığını sürekli hedef haline getiren bir “kültürel tahakküm” ortaya çıkıyor.
Eğer bir başörtüsü “sembolik şiddet” sayılıyor ama Kur’an yakmak “özgürlük” olarak tanımlanıyorsa, ortada çifte standarttan başka bir şey yoktur. Lale Gül’ün dili bu çifte standardı meşrulaştırmaya çalışıyor.
TOPLUMSAL BARIŞA DEĞİL, BÖLÜNMEYE HİZMET
Kimse eleştirilemez değildir, elbette İslam da… Ancak bir düşünceye yönelik eleştirinin amacı, eğer sistematik bir aşağılamaya, alaya ve kutuplaşmaya hizmet ediyorsa, bu artık ifade özgürlüğü değil, toplumsal bölünmeyi körükleyen bir medya stratejisine dönüşür.
Lale Gül’ün yazısı, yalnızca Rabin Baldewsingh’in ifadesine karşı ironi yapmakla kalmıyor; bu ironiyi kullanarak Müslüman toplumun hak arama mücadelesini itibarsızlaştırıyor.
MEDYADA ELEŞTİRİ-ELEŞTIRI ELEŞTIRISI DENGESI
Batı medyasında Lale Gül gibi isimlerin yazıları büyük destek görürken, bu yazılara yönelik eleştiriler ise çoğu zaman “ifade özgürlüğü düşmanlığı” ya da “fanatizm” olarak sunuluyor. Oysa her eleştiri, eleştiriye de açıktır. Gül, dinî geleneklere dair eleştiride bulunabilir; ama bu eleştirinin nasıl, hangi dille ve hangi hedefle yapıldığı da sorgulanmalıdır.
Kendisine yönelik eleştirilerin sürekli “suskunlaştırma girişimi” gibi sunulması, demokratik tartışma ortamını boğar. Zira gerçek bir ifade özgürlüğü, sadece muktedir olanın değil, azınlıkta olanın da kendini güvende hissedebileceği bir ortam ister.
Bu nedenle Gül’ün yazılarını tartışmak, ifade özgürlüğüne karşı değil; onun çok kültürlü bir toplumda nasıl sorumlu biçimde kullanılması gerektiği üzerine düşünmektir.
İRONİ PERDESİ ALTINDA SERT MESAJLAR
Gül’ün “İslam ile savaştayız” başlığı, ilk bakışta Rabin Baldewsingh’in sözlerine tepki gibi görünse de, yazının geneli değerlendirildiğinde bu ironinin yalnızca bir kalkan olduğu ortaya çıkıyor. Asıl amaç, yine Müslümanları hedef almak, ayrımcılık söylemini itibarsızlaştırmak ve Batı değerlerini eleştiri adı altında üstün konuma yerleştirmek.
Bu nedenle Gül’ün yazısı, sadece “bir görüş” olarak değil, çok kültürlü toplumu tahrik eden ve kimlikler üzerinden yeni gerilim hatları üreten bir içerik olarak değerlendirilmeli.
**********************
LALE GÜL BLIJFT PROVOCEREN: STRUCTURELE POLARISATIE TEGEN DE İSLAM EN WESTERS SUPERIORITEITSDENKEN
De afgelopen jaren is Lale Gül in Nederland uitgegroeid tot een veelbesproken naam. Haar opiniestukken over de islam en moslims zijn vaak geschreven in een harde, uitsluitende en soms zelfs denigrerende toon. Daar voegt ze nu een nieuwe column aan toe, getiteld: “Wist u dat we in oorlog zijn met de moslims?” Net als in eerdere controversiële stukken als “Ezanverbod” en “Koran- en Thora-verbranding”, blijft Gül de islam niet alleen op individueel niveau, maar ook als maatschappelijk fenomeen doelbewust bekritiseren.
Wederom verschuilt ze zich achter begrippen als vrijheid, kritiek en democratie, terwijl ze in werkelijkheid een vijandige en ontmenselijkende retoriek jegens moslimgemeenschappen probeert te legitimeren.
Terugblik: Gül’s Artikels “Ezanverbod” en “Koran-Tevrat-verbranding”
In haar eerdere columns:
Noemde zij de oproep tot gebed (ezan) “storend” en pleitte ze tegen het hoorbaar zijn ervan in de publieke ruimte;
Vond zij het verbranden van de Koran of Thora te verdedigen als uiting van “vrijheid van meningsuiting”;
En probeerde zij structurele onderdrukking van moslims weg te zetten als “overgevoeligheid”.
Deze standpunten negeren de zichtbaarheid van moslims in de publieke ruimte en komen voort uit een typisch westers superioriteitsdenken.
“We Zijn in Oorlog met de Moslims”: Een Bewuste Provocatie
In haar nieuwste column reageert Gül op een uitspraak van Rabin Baldewsingh, de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme. Baldewsingh sprak in een interview met Al Jazeera over discriminatie tegen moslims, waarop Gül diens woorden omkeert en ironisch herhaalt: “We zijn in oorlog met de moslims.”
Deze titel:
Bagatelliseert de werkelijkheid van discriminatie,
Ontkent structurele druk op moslimgemeenschappen,
En gebruikt het woord “oorlog” om zowel moslims te provoceren als de indruk te wekken dat “wij” juist de aangevallenen zijn.
In werkelijkheid doet Gül wat zij al jaren doet: haar systematische kritiek verpakt in sarcastische, maar beledigende taal.
Schijnvrijheid met Statistieken
Gül somt cijfers op om te beweren dat moslims in Nederland grote vrijheden genieten: 500 moskeeën, 68 islamitische scholen, publieke financiering… Maar deze cijfers maskeren het echte probleem:
De bouw van moskeeën wordt vaak geblokkeerd door lokale tegenstand,
Vrouwen met een hoofddoek ondervinden discriminatie op de arbeidsmarkt,
En controles op islamitisch onderwijs verworden geregeld tot instrumenten van culturele assimilatie.
De schijnbalans tussen vrijheid en onderdrukking wordt in Gül’s stuk op manipulatieve wijze gepresenteerd.
Vrijheid van Meningsuiting of Doelbewuste Polarisatie?
Gül beroept zich op “vrijheid van kritiek”. Maar haar toon beperkt zich niet tot geloofskritiek—ze richt zich openlijk en kleinerend tot de gelovigen zelf. Een veelzeggende uitspraak aan het einde van haar column is: “Als je de islam niet prijst, ben je een racist.”
Een dergelijke bewering overstijgt ironie; het is een vorm van sarcasme die lezers uitnodigt moslims in het defensief te drukken en verder te polariseren.
Het Risico van ‘Van Binnenuit Spreken’
Wat Gül’s positie bijzonder maakt, is dat zij “van binnenuit” spreekt. Als vrouw van Turkse afkomst uit een moslimgezin krijgt haar kritiek in het Westen sneller legitimiteit. Het narratief “het komt van een moslima zelf” opent vele deuren.
Maar juist deze positie maakt haar stem ook gevaarlijker. Wanneer individuele ervaringen als universeel worden gepresenteerd, ontstaan er veralgemeningen die bestaande vooroordelen bevestigen. Dit versterkt islamofobe denkbeelden onder het mom van “zelfkritiek van binnenuit”.
Die instrumentalisering van haar persoonlijke verhaal maakt het voor andere minderheden moeilijker om gehoord te worden.
Islamofobie Vermomd als Vrijheid van Meningsuiting
Wat begon als persoonlijke columns, is langzaam uitgegroeid tot de retorische kern van een geïnstitutionaliseerd islamofoob discours. Wanneer kritiek overslaat in vernedering en herhaaldelijk dezelfde groep viseert, ontstaat er een vorm van cultureel overwicht.
Als een hoofddoek als “symbolisch geweld” wordt gezien maar het verbranden van de Koran als “vrijheid”, dan is er sprake van een moreel failliet en een dubbele standaard die door Gül wordt versterkt.
Niet Bijdragen aan Dialoog, Maar Aan Verdeeldheid
Niemand is boven kritiek verheven—ook de islam niet. Maar kritiek die consequent degradeert, provoceert en structurele ongelijkheid ontkent, draagt niet bij aan het publieke debat, maar aan maatschappelijke breuklijnen.
Gül’s ironie lijkt gericht op één uitspraak van Baldewsingh, maar de hele column reduceert legitieme zorgen van moslims tot overdreven slachtofferschap. Daarmee ondermijnt zij hun strijd voor gelijke behandeling.
Kritiek Moet Ook Bekritiseerd Kunnen Worden
In de Westerse media krijgt Gül brede steun, terwijl kritiek op haar columns vaak wordt weggezet als “censuur” of “religieus fanatisme”. Maar iedere mening hoe kritisch ook moet zelf ook kritisch bevraagd kunnen worden.
Als haar stijl van bekritiseren als onaantastbaar wordt beschouwd, verstikt dat juist het democratische debat dat ze zegt te verdedigen. Ware vrijheid van meningsuiting vereist dat ook minderheden zich veilig voelen om hun perspectief te delen.
Het bespreken van Gül’s woorden is dus geen aanval op vrijheid, maar een poging om die vrijheid in een diverse samenleving verantwoordelijk in te zetten.
Achter Haar Ironie Schuilt Een Serieus Ideologisch Programma
Gül’s kop “We zijn in oorlog met de moslims” lijkt een ironisch weerwoord op Baldewsingh, maar in de bredere context blijkt het een stijlmiddel dat afleidt van haar eigen polariserende boodschap.
Onder het mom van satire en provocatie worden moslims opnieuw tot probleem gemaakt, wordt discriminatie gebagatelliseerd, en wordt een superioriteitsdiscours gelegitimeerd.
Daarom moet deze column niet gezien worden als “slechts een mening”, maar als een actieve bijdrage aan culturele conflictlijnen in een samenleving die al onder druk staat.
Als een journalist die al bijna zestig jaar actief is in Nederland, wend ik mij vandaag met een dringende oproep tot u.
Velen van u kennen ongetwijfeld Lale Gül een publieke figuur wiens levensverhaal ik vanaf het begin op de voet heb gevolgd. In het verleden heb ik regelmatig verslag gedaan van haar uitspraken en publicaties, en hierop ook journalistieke en opiniërende reacties gegeven.
Ik schrijf u nu met het verzoek om aandacht te besteden aan een reeks reacties die ik heb geschreven naar aanleiding van recente uitlatingen van Lale Gül. Deze reacties vertegenwoordigen het perspectief van mensen en gemeenschappen die zich gekwetst en buitengesloten voelen door haar woorden.
Allereerst vindt u mijn reactie op haar recente column over het vermeende “ezanverbod”. In deze column maakt Gül ernstige feitelijke en morele fouten. Ze suggereert bijvoorbeeld dat er sprake zou zijn van een wettelijk verbod op de oproep tot gebed (ezan), terwijl in werkelijkheid lokale geluidsregels worden aangehaald die op alle religieuze uitingen van toepassing zijn. Haar framing wekt ten onrechte het beeld van een structurele onderdrukking van moslims, wat polariserend werkt en het maatschappelijk debat schaadt.
Vervolgens treft u mijn opiniestuk aan als reactie op haar meest recente column over het verbranden van heilige boeken. In dit artikel verdedigt Gül impliciet het recht om religieuze symbolen te bespotten onder het mom van vrijheid van meningsuiting, zonder stil te staan bij de impact hiervan op religieuze minderheden. Ze negeert de maatschappelijke verantwoordelijkheid die publieke stemmen dragen, zeker wanneer hun uitspraken olie op het vuur kunnen gooien in een al gespannen klimaat.
Onder deze recente reacties vindt u ook enkele van mijn eerdere artikelen over Lale Gül, die meer context bieden over mijn kritische maar journalistiek onderbouwde houding ten aanzien van haar publieke optreden.
Ik verzoek u vriendelijk, maar met nadruk, om ook mijn invalshoek in overweging te nemen bij uw berichtgeving over deze kwestie. In een tijd waarin journalistiek steeds meer onder druk staat, is het van groot belang dat we blijven streven naar evenwicht, nuance en het hoor en wederhoor-principe.
Met vriendelijke en collegiale groet, İlhan Karaçay
********************
Commentaar van vorige week: (Zie, later commentaar van deze week)
RIJK EN BEROEMD GEWORDEN DOOR POPULISME, NU STOORT LALE GÜL ZICH AAN DE EZAN…
De Turkse meerderheid in Nederland vraagt zich af:
“Moet jij dit nu per se becommentariëren, Lale Gül?”
Diezelfde meerderheid is het op één punt eens: slachtofferschap mag geen verhaal zijn, het moet een weerspiegeling van de waarheid zijn. Toch wordt het voor sommigen een manier om aandacht te trekken in plaats van om de waarheid te onthullen.
Lale Gül, die niets anders hoort dan haar eigen slachtofferschap, is geen onderdrukte stem, maar juist een versterkte. En ze blijft onzin verspreiden.
Lale Gül staat opnieuw op het toneel. Dit keer opent ze een discussie over de oproep tot gebed op straat. Maar het is geen constructieve discussie. Zoals we van haar gewend zijn, is het een provocerend stuk met de sfeer van: “Als ík het zeg, is het waar.” Ze weet elke sociale spanning om te zetten in een investering in haar persoonlijke roem.
Het huidige onderwerp: het verbod op de azan.
In Nederland zijn er zo’n 500 moskeeën, waarvan ongeveer 250 van Turkse gemeenschappen. Een deel hiervan heeft toestemming van hun gemeenten om slechts één keer per week, op vrijdag, de oproep tot gebed via een luidspreker te laten horen.
Sommige racistische politici willen deze praktijk verbieden.
Voor mij was de azan een oproep die mijn ochtenden, middagen en avonden in mijn jeugd vergezelde. Er waren toen geen microfoons; alleen de adem van de muezzin bracht de oproep over.
Daarom is mijn band met de azan gebaseerd op de puurheid van een menselijke stem, niet op technologische versterking zoals de stem van Bilal al-Habashi: diep, uitnodigend en emotioneel.
De kern van het debat in Nederland
Het gaat hier niet om de volumesterkte, maar om de vraag of het geluid überhaupt geaccepteerd wordt.
Dat zelfs een oproep die slechts eenmaal per week klinkt tot een test van verdraagzaamheid wordt gemaakt, toont de werkelijke uitdaging van samenleven aan.
Er is een verschil tussen het recht van iemand om zich te storen aan het geluid van de azan, en het belachelijk maken van iemand met een gematigde mening door te zeggen dat diegene de “islamofobiekaart” speelt.
Paul Römer zei bijvoorbeeld op een evenwichtige en begripvolle manier:
“Dit is een traditie; we moeten leren samenleven.”
Lale Gül’s reactie? “Ik haat dit soort ‘argumenten’, omdat ze elk constructief debat over de islam meteen de kop indrukken.”
Is deze agressieve benadering werkelijk bevorderlijk voor een constructieve discussie, of polariseert ze de reeds gespannen samenleving verder?
Over Paul Römer:
Nog een uitspraak van Lale Gül over Römer: “Zijn argument werd met de minuut irritanter.”
Je hoeft het hier niet mee eens te zijn. Maar het minachtend en spottend presenteren van de mening van een ervaren mediapersoon getuigt niet van journalistieke ethiek of gezond verstand.
De klassieke populistische zet:
Lale Gül verwijst onvermijdelijk naar Wilders: “Daarom durven mensen niet meer te praten en stemmen ze op Wilders.” Een klassieke populistische tactiek: “Als je niet denkt zoals ik, schuift het land naar extreemrechts.”
Is ze een bruggenbouwer, of een polariserende kracht?
Ze beschreef haar moeder ooit als een “etterende kakkerlak” en haar vader als “de bevruchter”. Zulke uitspraken gaan verder dan literaire expressie; ze demoniseren traditionele gezinnen.
Een eerlijke vraag:
Kan iemand die zo hard is voor haar eigen familie, werkelijk rechtvaardig spreken over gevoelige maatschappelijke onderwerpen zoals religie, identiteit en samenleven?
De comfortabele slachtofferschap van Lale Gül:
Toen ze haar boek Ik zal leven uitbracht, werd ze meteen door de media omarmd als “het dappere meisje” dat “de ketenen van een onderdrukkend islamitisch gezin heeft verbroken”. Overal was ze te zien.
Maar haar slachtofferschap werd een comfortabel schild. Wie zichzelf als slachtoffer presenteert, krijgt bescherming tegen kritiek. Zeker als de kritiek op islam of migrantenachtergrond gericht is.
Vrijheid voor wie?
Lale Gül presenteert zich als een voorvechter van vrijheid en pluralisme. Maar in de praktijk lijkt haar tolerantie te gelden voor wie haar visie deelt. Wie dat niet doet, is “achterlijk”, “onderdrukkend” of “gevaarlijk”.
Een nieuwe rol: de onderdrukker
Opmerkelijk genoeg is Lale Gül, die zegt onderdrukt te zijn door haar cultuur, nu zelf degene die anderen het zwijgen oplegt zoals in het geval van Paul Römer.
Waarom altijd dezelfde stemmen?
Waarom worden telkens dezelfde mensen zoals Lale Gül uitgenodigd om maatschappelijke kwesties te bespreken?
Het antwoord is simpel: de media houden van het spectaculaire. En Gül weet hoe ze spectaculair moet zijn.
Echte diversiteit of slechts een echo van één stem?
De discussie rond de azan draait niet alleen om het geluidsniveau. Het is een strijd over wie er mag spreken en wie niet. En in die strijd is het niet alleen de spreker die macht uitoefent, maar ook de ‘tot zwijgen brenger’.
Lale Gül gebruikt deze macht vaardig maar zonder rekening te houden met het maatschappelijk evenwicht.
Kritiek is nodig, maar met principes, niet met identiteit.
In plaats van constructieve dialoog kiest ze voor het persoonlijk maken van elk debat.
Dat draagt niet bij aan een gezond publiek gesprek, maar creëert een sfeer waarin wie het hardst roept, gelijk krijgt.
Daarom vragen we opnieuw:
Moet jij dit nu per se becommentariëren, Lale Gül?
*********
Commentaar van deze week:
STOP MET DIT SPEL, LALE GÜL!
Lale Gül staat opnieuw in het middelpunt van de aandacht. Na haar provocerende opmerkingen over het vermeende ‘ezanverbod’ vorige week, richt ze zich deze keer op een ander uiterst gevoelig onderwerp: het verbranden van heilige boeken. In haar column schrijft ze:
“Een paar weken geleden werd er opnieuw een Koran verbrand. Kort daarna werd voor het eerst ook de Thora, het heilige boek van het jodendom, in Nederland verbrand. Toen de Koran werd verbrand, was de verontwaardiging groot: politieke partijen veroordeelden het voorval publiekelijk. Maar bij de verbranding van de Thora leek het bijna niemand iets te kunnen schelen.”
Vervolgens stelt mevrouw Gül de vraag: “Zou er geen gelijke verontwaardiging moeten zijn wanneer de Koran of de Thora wordt verbrand?”
Op het eerste gezicht lijkt dit een redelijke en principiële oproep tot gelijke behandeling. Maar het werkelijke probleem schuilt in de manier waarop Lale Gül, wederom, uiterst gevoelige maatschappelijke thema’s inzet voor oppervlakkig populisme.
Vorige week mengde ze zich onnodig in de discussie rond de oproep tot gebed (ezan), waarbij ze een polariserende toon koos die de sociale samenhang ondermijnt. Deze week betreedt ze het debat over het verbranden van heilige boeken een onderwerp dat juist om nuance, kennis en terughoudendheid vraagt.
Daarom is het tijd om haar een duidelijke vraag te stellen: Wie voedt jou met deze ideeën over zulke gevoelige kwesties in Nederland, zonder dat je er echt kennis van hebt?
Gaat het jou werkelijk om de bescherming van wat heilig is, of ben je vooral op zoek naar nieuwe kansen om je eigen zichtbaarheid als publieke figuur te vergroten?
Daden die diepe wonden kunnen veroorzaken zoals het verbranden van heilige boeken mogen nooit worden misbruikt als decor voor politieke zelfpromotie. Zeker niet wanneer religieuze gevoeligheden in onze samenleving al onder druk staan. Zulke kwetsbare onderwerpen verdienen respect, geen goedkope polemiek.
Lale Gül suggereert bovendien dat DENK nauwelijks reageerde op de verbranding van de Thora alsof de partij deze daad stilzwijgend accepteerde. De werkelijkheid is dat DENK zich keer op keer duidelijk heeft uitgesproken tegen het verbranden van álle heilige boeken. Gül’s suggestie van ‘stilte’ verdraait de feiten en wekt de indruk dat DENK het antisemitische karakter van zo’n daad zou negeren of goedkeuren. Dat is niet alleen feitelijk onjuist, maar ook moreel verwerpelijk. Het voedt onterecht het wantrouwen en vergroot de spanningen in een samenleving die al kwetsbaar is.
Een politieke partij in diskrediet brengen door haar valselijk van onverschilligheid te beschuldigen is geen journalistiek, geen analyse het is zuivere polarisatie.
Vorige week riep Lale Gül op tot een verbod op de ezan. Deze week wakkert ze opnieuw een debat aan over religieuze symboliek. Maar haar toon is opnieuw scherp, zonder empathie, en vooral: verdelend.
STOP MET DIT SPEL, LALE GÜL!
Jouw voortdurende beroep op je persoonlijke geschiedenis van onderdrukking geeft je niet het morele recht om je boven de gedeelde waarden van onze samenleving te plaatsen. Natuurlijk mag je kritiek uiten dat is je goed recht. Maar wanneer je religieuze gevoeligheden en collectieve waarden inzet voor je eigen profilering, dan dien je niet het algemeen belang, maar slechts je eigen roem.
Een samenleving bouw je op gedeelde waarden, niet op persoonlijke rancune.
Respect voor wat anderen heilig is, is geen kwestie van mening, maar van menselijke waardigheid.
EEN OPEN BRIEF AAN LALE GÜL:
Lale Gül, jouw verhaal begon als een moedige zoektocht naar vrijheid. Maar inmiddels lijk je gevangen in datzelfde verhaal. Je blijft je persoonlijke trauma’s herhalen en presenteert ze als een soort moreel paspoort, als legitimatie om in elk debat een centrale plaats in te nemen.
Vrijheid betekent echter niet alleen dat jij jouw verhaal mag vertellen het betekent ook dat je bereid bent om naar andermans verhalen te luisteren. Dat je respect toont voor ervaringen die niet de jouwe zijn.
Je schreef over hoe je in het verleden onderdrukt werd. Maar vandaag gebruik je eenzelfde onderdrukkende taal om anderen tot zwijgen te brengen. De neerbuigende toon die je aanslaat tegenover mensen als Römer mensen die andere perspectieven durven inbrengen — dient niet de vrijheid of de pluriformiteit, maar slechts jouw persoonlijke afrekening.
In het ezan-debat verhief je je stem, maar je sloot je hart. Een samenleving vooruithelpen doe je niet door de gevoeligheden van anderen te bagatelliseren. Als je werkelijk voor tolerantie staat, dan zul je ook ruimte moeten maken voor stemmen die anders zijn dan de jouwe.
Daarom moet iemand je de vraag stellen:
Je hebt het recht om te spreken maar wie gaf jou het recht om elk debat te domineren?
Wie wees jou aan als spreekbuis van ‘de samenleving’?
Spreken namens de gemeenschap vraagt om meer dan volume. Het vraagt om empathie, nuance, verantwoordelijkheid. Als je voor je eigen zichtbaarheid steeds opnieuw de sociale samenhang opoffert, dan ben je niet langer degene die ‘spreekt’, maar degene die ‘het zwijgen oplegt’.
Literatuur leert ons empathie echte, voelbare empathie. Ik hoop dat je op een dag jouw pijn zult kunnen verwoorden met dezelfde fijngevoeligheid waarmee je ook de pijn van anderen durft aan te raken.
Misschien schrijf je dan ooit een verhaal waarin niet alleen jij leeft, maar waarin wij allemaal kunnen leven.
ALTERNATIEVE STEMMEN OM NAAR TE LUISTEREN:
Ik reken mezelf niet mee, maar hier zijn een paar mensen die met meer nuance én betrokkenheid schrijven:
Seyran Ateş
Een feministische jurist en liberale moslima. Bekend uit Duitsland, maar ook in Nederland invloedrijk. Ze pleit voor hervorming binnen de islam, maar respecteert religieuze waarden. Haar kritiek is constructief en gericht op structurele verbetering.
Fidan Ekiz
Journalist, schrijver, televisiepresentator. Ze combineert het verdedigen van individuele vrijheden met respect voor culturele gevoeligheden. Haar benadering is evenwichtig, helder en verbindend.
Özcan Akyol (Eus)
Schrijver en televisiepersoonlijkheid. Hij is scherp, direct, maar blijft altijd respectvol. Zijn persoonlijke verhaal gebruikt hij om te verbinden, niet om te verdelen.
Tuna Tüner
Academicus van een nieuwe generatie. Richt zich op thema’s als sociale cohesie, identiteit en burgerschap. Minder aanwezig in de media, maar inhoudelijk sterk en diepgaand.
Enis Odaci
Activist en bruggenbouwer. Vecht tegen islamofobie, maar pleit ook binnen moslimgemeenschappen voor hervorming en openheid. Zijn werk draait om geloofsvrijheid én gedeeld burgerschap.
Tot slot: Naast mensen als Lale Gül, die hun persoonlijke verhaal centraal stellen, hebben we ook stemmen nodig zoals de bovengenoemden mensen die evenwicht vinden tussen individuele rechten en collectieve gevoeligheden. Want echte maatschappelijke vertegenwoordiging draait niet om het hardst roepen, maar om het diepst begrijpen.
**********************
EEN NIEUWE SCIENCEFICTION IN NEDERLAND
Ze zei tegen haar familie: “Ik schrijf een roman”, maar ze bekritiseerde hen hevig met haar woorden…
De 23-jarige Lale Gül kon haar huis niet meer verlaten nadat ze haar boek publiceerde, waarin ze scherpe kritiek uitte op Turkse en islamitische tradities.
Het jonge meisje, dat het gesprek van de dag werd op televisie en in kranten, beschreef haar vader als een “bevruchter” en haar moeder als een “etterende kakkerlak en fascistische islamitische despoot”.
Het meisje, dat doodsbedreigingen kreeg van de traditioneel religieuze Turkse gemeenschap, zei “ik zweer het schrijverschap af”, maar de aantrekkelijke aanbiedingen die ze ontvangt, brengen haar aan het twijfelen.
Artikel door İlhan KARAÇAY:
Ik wilde je zondag niet verpesten, maar omdat je het recht hebt om te weten wat er momenteel in Nederland gebeurt, kon ik het niet langer uitstellen. Maar beloofd: morgen zal ik jullie een opbeurend artikel brengen. Laat me alvast de titel verklappen: Zijn Turken Europeanen?
Laten we nu teruggaan naar ons onderwerp van vandaag…
Er draait een nieuwe sciencefictionfilm in Nederland. De hoofdrolspeler van deze film is dit keer een jong meisje van 23 jaar, genaamd Lale Gül.
Ze vertelde haar familie dat ze een roman aan het schrijven was, maar in plaats van een roman schreef ze haar eigen levensverhaal, waarin ze Turkse en islamitische tradities fel bekritiseerde. Vanwege de reacties en bedreigingen van zowel haar familie als de religieus-traditionele Turkse gemeenschap, raakte ze verbitterd en durft ze het huis niet meer te verlaten.
Volgens haar eigen woorden wordt ze door verschillende kringen vervloekt en beklaagt ze zich erover dat men haar “degene die haar nest bevuilde” noemt. Ze verklaarde haar pen neer te leggen en niet meer te zullen schrijven.
De titel van het debuutboek van Lale Gül is Ik ga leven letterlijk: “Ik ga leven”. Maar het lijkt erop dat ze met de satire, spot en woordenvloed in haar boek haar leven tot een hel heeft gemaakt. De schrijfstijl die ze gebruikt heeft, is volgens haarzelf chaotisch, zonder structuur, en geschreven in straattaal. Desondanks wist het boek de top 10 van bestelde boeken in de boekhandels te bereiken.
Kijk hoe Lale Gül werd beoordeeld in de Nederlandse media: “Lale Gül schreef een boek over haar streng islamitische opvoeding en werd verketterd: ‘Ik word een nestbevuiler genoemd”
Lale Gül
Met haar debuutroman Ik ga leven gaf Lale Gül een inkijkje in de islamitische gemeenschap waarin ze is opgegroeid. Na publicatie keerde die gemeenschap zich tegen haar. Nu legt Gül haar pen neer, uit angst verstoten te worden.
Twee weken na de verschijning van haar boek moet Lale Gül (23) erkennen dat ze naïef is geweest. Ze had het plan opgevat een verhaal te schrijven dat is gebaseerd op haar eigen leven. Een boek over een Amsterdams meisje dat zich ontworstelt uit de grip van een streng islamitische gemeenschap. Bang dat dat thuis gedoe zou opleveren was ze niet. Haar ouders spreken gebrekkig Nederlands: die zouden niets van het boek hoeven meekrijgen. En wanneer ze er onverhoopt toch over zouden horen, zou Gül beweren dat ze het verhaal uit haar duim had gezogen. Het was immers een roman.
Dat plan is jammerlijk mislukt. De dag nadat ze bij talkshow Op1 had gezeten, stond de telefoon van de familie Gül roodgloeiend. Familieleden, kennissen, zelfs onbekenden kwamen verhaal halen. Het boek zou de gemeenschap te schande maken. ‘Met trillende handen stond mijn vader iedereen te woord. Ik had thuis gezegd dat ik een liefdesverhaal had geschreven. Maar met elk telefoontje kreeg papa een beter beeld van wat er echt in het boek stond. Hij zei: ‘Kind, wat heb je gedaan, je hebt ons hele gezinsleven op straat gelegd.’’
Het boek, met de titel Ik ga leven, leest als één lange tirade van het hoofdpersonage. Ze mag van haar ouders niet naar muziek luisteren of naar films kijken waarin wordt gezoend. Geen sieraden of make-up dragen en geen selfies maken. Geen verjaardagen vieren en beslist niet uitgaan. Niet op schoolreisjes of vakanties zonder mannelijk familielid. Vriendschap met jongens is ongepast, laat staan het hebben van een vriendje.
Terwijl de hoofdpersoon wel de behoefte voelt om zo te leven. Ze vraagt zich in het boek af wat ze met die verlangens moet. ‘Moet ik leven als een kamerplant? Moet ik dan dadelijk in een huwelijk treden waar alle seks uit is geramd nog voordat het begonnen is, omdat mijn verwekkers een volstrekt humorloze, Koranvaste lul voor mij hebben uitgekozen? Is dat waarvoor ik leef? Is God dan blij met mijn tragedie?’
Het boek biedt een verbluffend eerlijke inkijk in de belevingswereld van Gül. Ruzies tussen moeder en dochter worden in detail beschreven. Onverbloemde beschrijvingen van hoe het hoofdpersonage stiekem seks heeft met haar Nederlandse vriend worden afgewisseld met bespiegelingen over de islam. Haar ouders worden minachtend ‘verwekkers’ genoemd, moeder krijgt de bijnaam ‘Karbonkel de kakkerlak’ en ‘islamofascistische despotin’.
Die giftige toon was aanvankelijk niet de bedoeling, zegt Gül. ‘Ik was van plan om de gebeurtenissen zo feitelijk mogelijk op te schrijven en het oordeel aan de lezer te laten. Maar tijdens het schrijven werd ik weer boos op mijn ouders. Toen besloot ik: die woede mag de lezer best proeven.’
De dag nadat Lale Gül bij talkshow Op1 had gezeten, kwamen familieleden en kennissen verhaal halen. Het boek zou de gemeenschap te schande maken.
De ouders van Gül emigreerden in de jaren negentig naar Nederland. Ze wonen in een Amsterdamse volkswijk. Haar moeder ontfermt zich als huisvrouw over de drie kinderen, haar vader werkt als postbode en treinschoonmaker. ‘Maar in hun hoofd hebben ze het Turkse dorp nooit verlaten. In Amsterdam omringen ze zich met Turken. Ze kijken naar Turkse tv-programma’s en kunnen hun traditionele normen en waarden niet loslaten. Ze zijn bang dat wanneer ik spijkerbroeken draag, hun reputatie in de gemeenschap wordt aangetast.’
Daarnaast speelt het geloof een grote rol. ‘Als devote moslims geloven ze in een hemel en hel. Ze willen niet dat hun kinderen in het eeuwige vuur zullen branden, daarom leggen ze mij beperkingen op. Mijn moeder gelooft bovendien dat mijn zonden voor haar rekening zullen komen. Op de dag des oordeels zal God vragen: wat deed jij, toen je dochter de duivel achterna ging?’
Volgens Gül hebben de meeste jonge moslima’s net als zij te maken met een strikte opvoeding. Toch vindt ze het opvallend dat de meerderheid daar niet onder gebukt lijkt te gaan. ‘Op de Vrije Universiteit, waar ik Nederlands studeer, spreek ik regelmatig hoogopgeleide moslima’s die niet zomaar mogen uitgaan of vriendjes mogen hebben. Die voelen minder de behoefte om openlijk te rebelleren. Ze doen op school hun hoofddoek af en nemen stiekem vriendjes. Maar de strijd in de gemeenschap gaan ze uit de weg.’
Güls strijd begon op de koranschool van de Turkse stichting Milli Görüs. Van haar 6de tot haar 17de leerde ze daar elke zaterdag en zondag koranteksten uit haar hoofd. Ook werden leerlingen er onderwezen in islamitische normen en waarden. Wat haar opviel, was het gebrek aan ruimte voor persoonlijke ontwikkeling. Terwijl ze op de basisschool werd aangespoord haar mening te geven, leerde ze in het weekend haar mening in te slikken. Toen ze zich hardop afvroeg waarom meisjes het hoofd dienden te bedekken en jongens niet, werd dat weggewoven. ‘Volgens de leraar zou die vraag me zijn ingefluisterd door de duivel.’
In haar boek beschrijft Gül hoe de hoofdpersoon blijft proberen westerse opvattingen te verzoenen met de leer van de Profeet. ‘Toen ik 16 was, keek ik naar YouTube-filmpjes van linkse Turken. Die vinden dat je de geloofsregels niet letterlijk moet nemen, maar moet herinterpreteren in onze tijdsgeest. Daar was ik zo blij mee: eindelijk vond ik mensen met wie ik me kon identificeren.’
‘Een week later zat ik in de les. Toen ik betwijfelde of homoseksualiteit een ziekte was, werd ik streng toegesproken. Dat waren gedachten van een hypocriet, zei de docent, en hypocrieten zijn vele malen erger dan ongelovigen. Want terwijl een ongelovige zich in de kaart laat kijken, zijn hypocrieten verraders van binnenuit, gehuld in hetzelfde uniform.’
Sinds haar 18de beschouwt Gül zichzelf als islamofoob. ‘Ik ben me zorgen gaan maken over de invloed van het geloof. Ik ken geen enkel islamitisch land waar het als homo, afvallige of feministische vrouw aangenaam leven is. Elke poging om de islam te moderniseren, van vrouwelijke imams tot moskeeën waar homo’s welkom zijn, worden tegengewerkt. Men ziet de herinterpretatie van een religieuze tekst als verzwakking van de leer – een van de redenen waarom de Turks-Nederlandse gemeenschap nog steeds zo conservatief is, een soort oriëntaalse SGP.’
Ze noemt het teleurstellend dat er amper progressieven zijn die haar inzichten op waarde schatten. ‘Links denkt: allochtonen hebben het al zwaar. Dus laten wij tegenwicht bieden aan de harde woorden van rechts en de loftrompet steken over de multiculturele samenleving. Maar geloof mij, daar bewijs je ons geen dienst mee. Durf te zeggen: jullie zien man en vrouw niet als gelijkwaardig, koranscholen staan integratie in de weg.’
Toen Gül zich in 2019 met die mening roerde op sociale media, werd ze door rechts georiënteerde twitteraars op het schild gehesen. Ze ontving uitnodigingen om te dineren van onder anderen Telegraaf-journalist Wierd Duk, Forum voor Democratie-voorman Thierry Baudet en talkshowpresentator Fidan Ekiz. Het waren prettige kennismakingen, vertelt ze, waarbij er bewondering werd getoond voor haar moed. Baudet nodigde haar uit om op campagnebijeenkomsten te komen spreken. Achteraf is de 23-jarige blij dat ze daar niet op is ingegaan. ‘Ik had toen de hoop dat Baudet een constructieve houding zou aanslaan. Nu wordt duidelijker dat dat niet het geval is.’
Ook na de publicatie van haar roman staat Gül in de belangstelling. Ze ontvangt berichten van jonge vrouwen die zich in haar situatie herkennen en om advies vragen. Lezers die haar danken voor het inkijkje in de cultuur. En brieven van collega-schrijvers als Franca Treur, die zelf ook een roman schreef over haar gelovige opvoeding en de debutant stimuleert door te gaan met schrijven.
Maar thuis hangt de vlag er anders bij.
De dag na het optreden bij Op1 brak daar ‘de pleuris’ uit. De voorzitter van Milli Görüs belde op en beloofde haar voor de rechter te slepen. ‘Een oom kwam langs en noemde me een ‘vieze hoerendochter’. Hij beloofde de tanden uit mijn mond te slaan. Mijn moeder zei: ‘Ik kan je oom niet eens ongelijk geven, je hebt er met dat boek om gevraagd.’’
Op straat werd ze herkend en gevolgd, waarna ze aangifte deed wegens intimidatie. Sindsdien is ze maar weinig het huis uit geweest. Ook haar vader wil liever niet naar buiten, om te voorkomen dat mensen verhaal komen halen. Sinds het verschijnen van het boek gaat hij niet meer naar de moskee. Maar vanwege zijn werk als postbode moet hij nog wel de straat op.
Gül: ‘Als hij in de wijk brieven rondbrengt, wordt hij met de nek aangekeken. Onbekenden zeggen: je dochter is een tweede Ebru Umar (uitgesproken Turks-Nederlandse opiniemaker, red.) geworden. Waarom heb je haar niet tegengehouden? Mijn vader zegt dan: ‘Wat wil je dat ik doe, moet ik haar keel doorsnijden?’ Als hij thuiskomt, zegt hij: ‘Je wist toch hoe onze mensen zijn. Kon je hier geen rekening mee houden?’
Tegenover buitenstaanders nemen haar vader, broertje (20) en neef (22) haar wel in bescherming. ‘Mijn broertje waarschuwt mensen: wie mijn zus aanraakt, krijgt met mij te maken. Zonder zijn steun was ik verloren. Dan had ik allang klappen gekregen.’
Gül had gehoopt op de steun van andere familieleden, maar die keren zich juist van haar af. Het valt haar zwaar. ‘Ik word een nestbevuiler genoemd. Maar wat ik heb opgeschreven is mijn leven. Het is toch mijn recht om dit verhaal te vertellen? Dat blijf ik herhalen, maar dat gaat er maar niet in. Het is alsof we langs elkaar heen praten.’
Tegelijkertijd voelt ze zich schuldig. ‘Eerst dacht ik: ik heb geen kwade bedoelingen gehad, ik wilde slechts mijn verhaal kwijt. Maar zo zit de praktijk niet in elkaar. Ik zie dat mijn ouders er ziek van worden. Mijn moeder ligt nu al twee weken in bed te jammeren. Tegen mijn 10-jarige zusje zegt ze: ‘Als ik een verlamming krijg of zelfmoord pleeg, is het Lales schuld.’ Dat maakt dat kind van streek. Gisteren kwam mijn zusje naar me toe. ‘Beloof me dat je niets meer doet’, zei ze huilend, ‘ik wil niet dat mama iets overkomt.’
‘Als ik dit aan Nederlandse vrienden vertel, zeggen ze: je moet je niet schuldig voelen, dit is niet hoe het hoort. En toch moet ik er rekening mee houden.’ Want een groot deel van haar familie heeft haar verstoten. Haar ouders nog niet. ‘Dat heeft mijn vader en moeder de grootst mogelijke moeite gekost. Ze boden me een keus. Ze zeiden: we gaan ervan uit dat je berouw hebt. We vergeven je het boek, op voorwaarde dat je je niet meer zult mengen in het publieke debat.’
‘Ik mag blij zijn met die reactie. Ik heb een boek geschreven en daarmee mijn verhaal de wereld in geslingerd. Nederland heeft een inkijkje gekregen in mijn gemeenschap, het doel is bereikt. Nu gaan de luiken weer dicht. Om mijn ouders tegemoet te komen, stop ik met publiceren.’
Of dat een makkelijke beslissing is? ‘Het blijft aan me knagen. Er wordt gezegd dat ik talent heb. Ik ben de afgelopen week talloze malen gebeld. Of ik columns wil schrijven voor het maandblad Elle. Of weer wil aanschuiven bij Op1 om over de Turkse president Erdogan te vertellen. Ik begin dan weer te dromen van een carrière als schrijver of opiniemaker. Maar dat moet ik niet doen. Anders wrijf ik alleen nog maar meer in de vlek. Dan komt het niet meer goed.’
Door jarenlang te rebelleren heeft ze bepaalde vrijheden verworven, zegt Gül. ‘Ik hoef geen hoofddoek meer op en mag met make-up op rondlopen. In de zomer kan ik op het strand liggen. Ik heb veel gelezen over hoe andere Turks-Nederlandse vrouwen zich hebben ontworsteld aan de grip van de gemeenschap. Ik las dat theatermaker Nazmiye Oral en presentator Fidan Ekiz beiden thuiskwamen met een niet-Turkse vriend. Die verhalen stemden hoopvol. Ik dacht: er is dus toch een pad denkbaar waarbij ik voor een Nederlandse vriend mag kiezen, zonder dat mijn ouders zich van me afkeren.
‘Nu weet ik: Nazmiye en Fidan waren uitzonderingen. Ik mag niet thuiskomen met een Nederlandse jongen, en ik mag ook niet meer publiceren. Daar berust ik in. Het lijken muizenstapjes, maar dit is de meest vergaande concessie die mijn ouders kunnen doen. En ik wil geen afscheid nemen van mijn ouders. Ik wil niet stiekem moeten afspreken met mijn broertje en zusje. Ik wil dat mijn kinderen straks grootouders hebben.’
Dus geeft Gül, zonder medeweten van haar ouders, de laatste paar interviews over haar boek. En dan komt er een einde aan de schrijverscarrière van de 23-jarige, nog voordat die echt van start is gegaan. Ze gaat haar studie Nederlands afmaken en wenst ‘in de vergetelheid te raken’. Ze zal een Turkse huwelijkspartner vinden en een gelukkig leven proberen te leiden. Misschien dat ze ooit nog eens de pen oppakt. Maar daar moet ze nu niet aan denken.
Of dat een onbevredigend einde is?
Gül moet lachen. “Ik had je liever een ander verhaal verteld. Maar mijn leven is geen sprookje.”
