Het evenement ‘Turkije als investeringsbestemming’, georganiseerd met bijdragen van Zafer Düzenli, Treasury and Finance Counsellor op de ambassade in Den Haag, werd bijgewoond door A. Burak Dağlıoğlu, hoofd van het Turkse Investeringsbureau, Yiğit Korkmaz Yaşar, algemeen directeur van het ministerie van Financiën en Financiën, en Selçuk Ünal, ambassadeur van Turkije in Den Haag.
De gasten, gehost door Steven van Rijswijk, Pınar Abay, Kaan Taşyürek en Alper Alagöz van ING Bank, die de Turkse vlag uithingen, kregen antwoord op hun vragen en werden na de lunch afcheid genomen.
İlhan KARAÇAY gevolgd en schreef:
ING, de financiële en bancaire instelling van Nederland, heeft een prachtig gebaar gemaakt naar Turkije, dat blijft zoeken naar investeerders in het buitenland om de economische bottleneck te overwinnen.
Samen met Zafer Düzenli, Treasury and Finance Counsellor op de ambassade in Den Haag, organiseerde ING een evenement getiteld “Turkije als investeringsbestemming”, waar het investeringspotentieel in Turkije en de toekomstige doelstellingen voor het aantrekken van investeringen werden toegelicht.
De 250 beleggers, die de vergaderzaal binnenkwamen door zowel de Turkse vlag als de Nederlandse vlag die aan de vlaggenmast voor het ING Centrum in Amsterdam hing te salueren, leken erg blij met het lachende gezicht van Yasemin Korukçu, de moderator van het programma, de informatie van de presentatoren en de lunch.
De openingsspeech van de bijeenkomst werd gehouden door Steven van Rijswijk, CEO en voorzitter van de Raad van Bestuur van ING Groep. Van Rijswijk gaf aan dat ING al sinds de jaren negentig in Turkije actief is en voegde daaraan toe: “We groeien samen met Turkije. We hebben meer dan 100 kantoren en 1,7 miljoen klanten in Turkije. Het is heel belangrijk voor ons dat ING toestemming heeft gekregen van het ministerie van Financiën voor de eerste ESG-obligatie-emissie (Environmental, Social and Governance) op de internationale kapitaalmarkten.” Van Rijswijk legde de voordelen uit van beleggen in Turkije en beleggen met Turkije en gaf aan tevreden te zijn over hun beleggingen en financiële activiteiten in Turkije.
Na de toespraak van de heer Van Rijswijk, de belangrijkste CEO van ING, nam onze ambassadeur in Den Haag, de heer Selçuk Ünal, het woord en begon zijn toespraak als volgt:
“Welkom bij het evenement van vandaag met de titel “Turkije als investeringsbestemming”. Om te beginnen wil ik ING Groep bedanken voor het openen van hun deuren voor dit evenement en voor hun waardevolle bijdrage tijdens het voorbereidingsproces.
Ik wil ook graag de heer Burak Dağlıoğlu, hoofd van het Investment Office, zijn team en iedereen die heeft bijgedragen aan de organisatie van dit evenement bedanken.
In de huidige competitieve wereldwijde omgeving hechten we veel belang aan het verstrekken van de meest accurate informatie aan de zakenwereld. Dergelijke bijeenkomsten zijn bedoeld om investeerders te voorzien van diepgaande informatie, zodat ze de ontwikkelingen in Turkije nauwkeurig kunnen analyseren. Daarom zijn onze autoriteiten hier om de huidige macro-economische situatie te presenteren en informatie te geven over de investeringsvooruitzichten in Turkije. We kijken uit naar vragen en we zullen ook de gelegenheid hebben om van gedachten te wisselen wanneer we afsluiten met de lunch.
Voorafgaand aan deze presentaties wil ik kort ingaan op onze bilaterale betrekkingen met Nederland, de stappen die zijn gezet op het gebied van investeringen en de algemene vooruitzichten van de Turkse economie.
Turkije en Nederland hebben sterke historische, politieke, economische, sociale en culturele banden die bijna vijf eeuwen teruggaan. Vanaf het allereerste begin vormden handel en economische betrekkingen de ruggengraat van de Turks-Nederlandse betrekkingen.
Deze rijke relatie gaat vijf eeuwen terug. We hebben dit jaar ook twee belangrijke verjaardagen. In 2024 is het 100 jaar geleden dat het Vriendschapsverdrag van 1924 werd ondertekend en 60 jaar geleden dat de Arbeidsovereenkomst tussen beide landen werd ondertekend. We hebben onlangs economische en culturele evenementen gelanceerd om beide te vieren.
Na 100 jaar zijn Turkije en Nederland respectievelijk de 17e en 18e economie ter wereld, met een BBP van iets meer dan 1 biljoen dollar. Als twee trouwe NAVO-bondgenoten vormen ze de twee toegangspoorten tot Europa. Er is een groeiende relatie tussen de twee landen op het gebied van handel, investeringen, financiën en toerisme.”
Na ambassadeur Ünal zei A. Burak Dağlıoğlu, voorzitter van het Presidentieel Investeringsbureau, het volgende:
“Bij deze bijeenkomst waren zowel financiële investeerders, portfolio-investeerders als internationale directe investeerders aanwezig. We hebben de investeerders het verhaal van Turkije’s internationale directe investeringen van de afgelopen 20 jaar, de huidige situatie en onze visie voor de toekomst uitgelegd. We hebben ze verteld wat onze doelen hier zijn, wat onze doelen zijn om een van de top 10 economieën van de wereld te worden, en dat we meer aandeel zullen krijgen van de handel in de wereld, en dat we meer aandeel zullen krijgen van internationale directe investeringen.”
Dağlıoğlu, die uitlegde dat investeerders uit veel landen van de wereld directe investeringen doen in Turkije via Nederland, “Als we kijken naar de afgelopen 20 jaar, zijn de internationale directe investeringen vanuit Nederland ongeveer 27 miljard dollar. We weten dat ongeveer 3.000 in Nederland gevestigde bedrijven actief zijn in Turkije. In deze context is het belangrijk voor ons om hier te zijn. Het was belangrijk voor ons om de investeerdersgemeenschap hier te kunnen aanraken en bereiken en hen rechtstreeks onze boodschappen te kunnen geven.”
Dağlıoğlu verklaarde dat 30 procent van de jaarlijkse export van Turkije van ongeveer 250 miljard dollar afkomstig is van buitenlandse bedrijven die rechtstreeks in Turkije investeren en dat het aantal multinationals die hun onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten in Turkije uitvoeren 700 bedraagt.
De heer Dağlıoğlu werd gevolgd door de heer Yiğit Korkmaz Yaşar, algemeen directeur leningen bij het ministerie van Schatkist en Financiën, die sprak over het snelle herstel van de Turkse economie en de verbeteringen op het gebied van overheidsleningen, en verklaarde dat Turkije zich in een zeer goede positie bevindt wat betreft de verhouding tussen de overheidsschuld en het bruto binnenlands product.
General Manager Yaşar zei vervolgens: “We zijn samengekomen om mogelijkheden en potentiële samenwerkingen te verkennen tussen de twee landen, die gedurende vele jaren een solide relatie hebben ontwikkeld op basis van wederzijds respect, samenwerking en gezamenlijke economische inspanningen.
Onze belangrijkste beleidsprioriteiten zijn inflatiebestrijding, begrotingsdiscipline, stabilisering van de groei, terugdringing van het tekort op de lopende rekening en versterking van onze internationale reserves.
Als gevolg van ons op regels gebaseerde, voorspelbare en doortastende beleid is de binnenlandse en buitenlandse vraag naar Turkse lire-activa gestegen, terwijl onze premie voor het landenrisico en de rendementsverschillen van de instrumenten die we uitgeven aanzienlijk zijn afgenomen.
We geloven dat met de compromisloze uitvoering van ons economisch beleid, waarvan de belangrijkste prioriteit het terugdringen van de inflatie is, de gunstige ontwikkelingen in de kapitaalstromen naar ons land en de vooruitzichten voor de kredietrating de komende tijd zullen voortduren.”
In haar presentatie prees Pınar Abay, Global Executive Board Member en Global Head of Retail Banking van ING Groep, de winstgevendheid en kansen van de bancaire sector in Turkije en verklaarde dat Turkije zeer grote voordelen biedt op het gebied van gekwalificeerd personeel.
Abay benadrukte dat ze in Turkije een “talentencentrum” willen oprichten en dat het personeel hier projecten zal ontwikkelen op het gebied van geavanceerde analyse en technologische gebieden.
Abay verklaarde dat ze de normaliseringsstappen in de economie verwelkomen en zei dat ze als investeerder in de banksector in Turkije streven naar een goede winstgevendheid en stabiele inkomsten.
BETREKKINGEN MET NEDERLAND
Het handelsvolume tussen de twee landen bedroeg 12,2 miljard USD in 2023, met een export van in totaal 7,87 miljard USD en een import van 4,42 miljard USD.
3.049 Nederlandse bedrijven zijn actief in Turkije.
Nederland is altijd de grootste investeerder in Turkije geweest. Het totale bedrag aan directe buitenlandse investeringen van Nederland in Turkije in de periode 2002-2023 is 28,9 miljard USD, met een totaal aandeel van 15,6%.
Terwijl de Nederlandse investeringen in Turkije USD 23 miljard bedroegen, bedroegen de Turkse investeringen in Nederland USD 21,2 miljard in 2022.
In 2023 ontvingen we ongeveer 57 miljoen toeristen. 1 miljoen 220 duizend Nederlandse vrienden bezochten Turkije.
De ruim een half miljoen Nederlands-Turkse gemeenschap is een integraal onderdeel van de Nederlandse economie en samenleving. 25.000 van de Turks-Nederlandse gemeenschap zijn zelfstandig ondernemer en bieden werkgelegenheid. Zij leveren een belangrijke bijdrage aan de Nederlandse economie.
Daarom is er nog een enorm en onbenut potentieel voor samenwerking en investeringsmogelijkheden op vele gebieden, waaronder de circulaire economie, groene transformatie, energietransitie en digitalisering. Kansen variëren van dienstensectoren zoals financiën, logistiek en gezondheidszorg tot maritieme, landbouw-, infrastructuur- en chemische sectoren.
Natuurlijk moeten we ons richten op gebieden met wederzijds voordeel en nieuwe partnerschappen aangaan op basis van win-win.
Uiteraard moeten investeringen worden ondersteund door een stabiel politiek en economisch klimaat, sterk bestuur en een solide wettelijk kader. Turkije is bereid op deze gebieden volledige steun te verlenen.
Hoewel een aantal initiatieven zoals belastingprikkels en subsidies worden uitgevoerd, is macro-economische stabiliteit essentieel voor investeringen. Vooral na de verkiezingen van 2023 in mei is Turkije begonnen met het zetten van belangrijke stappen in de richting van dit doel.
Op korte termijn heeft het nieuwe economische team prioriteit gegeven aan macrofinanciële stabilisatie, inflatiebeheersing en het nemen van de nodige stappen voor een evenwichtigere groei, en heeft het een reeks voorbereidende stappen in deze richting gezet.
Onlangs heeft de FATF (Financial Action Task Force), die internationale normen vaststelt voor de preventie van illegale financiële activiteiten, voor het eerst besloten dat Turkije zijn actieplan voor verwijdering van de “grijze lijst” grotendeels heeft voltooid.
Turkije heeft sterke fundamenten met zijn logistiek gunstige ligging op het kruispunt van drie continenten, gediversifieerde economie, jong-dynamische bevolking en goed opgeleide beroepsbevolking. Een vlucht van 4 uur vanuit Istanbul brengt je naar het oosten en het westen naar een markt van 1,3 miljard mensen.
Terwijl de wereldeconomie worstelt met recessiezorgen, blijft Turkije groeien. Volgens de tweede schatting groeide de economie van de eurozone in 2023 met 0,5%.
Zoals onlangs aangekondigd groeide Turkije in 2023 met 4,5%. In 2024 en 2025 zal het naar verwachting met respectievelijk 4% en 4,5% groeien. Het zal een van de snelst groeiende economieën zijn onder de OESO- en G20-leden. Naarmate de economie sterker wordt, groeien ook onze kapitaalmarkten.
Sprekers die op het podium een panel vormden om de vragen van investeerders op de bijeenkomst te beantwoorden, gaven bevredigende uitleg.
De deelnemers, die grote belangstelling toonden voor het evenement, overspoelden de presentatoren in het panel met vragen. Onder degenen die belangrijke vragen stelden, was er een Marokkaan die zei: “Ik zal geen vraag stellen, ik wil u alleen mijn complimenten aanbieden. De informatie die u hebt verstrekt is zo nuttig dat ik u bedank.” (links)
Aan het einde van de bijeenkomst spraken de sprekers, die we verzamelden onder de Turkse vlag die buiten wapperde, hun tevredenheid uit dat het evenement zeer succesvol was.
Onze ambassadeur in Den Haag, Selçuk Ünal, vertelde AA dat 2024 de eerste overeenkomst is die met Nederland is gesloten na de proclamatie van de Republiek, zowel het Vriendschapsverdrag van 1924 als het Verdrag van 19 augustus 1964.
Hij verklaarde dat het erg belangrijk was omdat het de 60e verjaardag was van de Arbeidsovereenkomst tussen Turkije en Nederland.
Ünal merkte op dat het belangrijkste doel van de bijeenkomst was om de mogelijkheden met betrekking tot Turkije’s investeringspotentieel uit te leggen aan investeerders in Nederland en zei: “We hebben gedetailleerde presentaties gegeven aan een Nederlandse financiële, bancaire en andere sector vertegenwoordigers van ongeveer 200 mensen. Het belangrijkste hierbij was natuurlijk om de investeringsmogelijkheden uit te leggen die ons land in de volgende eeuw te bieden heeft in het kader van de ‘Turkse Eeuw’-visie van onze president.”
Ünal verklaarde dat de bijeenkomst voor hen productief was en zei: “Zowel de voorzitter van ons Presidentieel Investeringsbureau, Dağlıoğlu, als de algemeen directeur van het Ministerie van Financiën, Korkmaz, gaven gedetailleerde uitleg aan de deelnemers.”
Ünal benadrukte dat Nederland een prominent land is op het gebied van directe investeringen in Turkije en dat de Turkse gemeenschap in Nederland een zeer belangrijke plaats inneemt in de Nederlandse economie.
Na de ontvangst met thee, koffie en frisdrank voorafgaand aan de bijeenkomst, werd na afloop een lunch geserveerd.
TURKSE VERSIE VAN HET BERICHT
ING BANK’TAN MUHTEŞEM BİR JEST: TÜRKİYE’DEKİ YATIRIM POTANSİYELİ VE İMKÂNLARININ ANLATILDIĞI ETKİNLİĞE 250 YATIRIMCI KATILDI.
Lahey Büyükelçiliği Hazine ve Maliye Müşaviri Zafer Düzenli’nin katkılarıyla düzenlenen ‘Bir Yatırım Destinasyonu olarak Türkiye’ etkinliğine, Türkiye Yatırım Ofisi Başkanı A. Burak Dağlıoğlu, Hazine ve Maliye Bakanlığı Genel Müdürü Yiğit Korkmaz Yaşar ve Lahey Büyükelçimiz Selçuk Ünal katıldılar.
Göndere Türk bayrağı asan ING Bank’tan, Steven van Rijswijk, Pınar Abay, Kaan Taşyürek ve Alper Alagöz’ün ağırladığı konuklar, sorularına cevap alırken, öğle yemeği sonrasında uğurlandılar.
İlhan KARAÇAY izledi ve yazdı:
Ekonomik dar boğazı atlatabilmek için, yur dışında yatırımcı arayışını sürdüren Türkiye’ye, Hollanda’nın Finans ve Bankacılık Kuruluşu ING muhteşem bir jest yaptı.
Lahey Büyükelçiliği Hazine ve Maliye Müşaviri Zafer Düzenli ile birlikte, “Bir Yatırım Destinasyonu Olarak Türkiye” başlıklı etkinliğe imza atan ING, Türkiye’deki yatırım potansiyeli ve geleceğe yönelik yatırım çekme hedeflerinin anlatılmasını sağladı.
Amsterdam’daki ING Merkezi’nin önündeki gönderde asılan, Hollanda bayrağının yanında Türk bayrağını da selamlayarak toplantı salonuna giren 250 yatırımcı, programın moderatörü Yasemin Korukçu’nun güler yüzü, sunucuların verdikleri bilgiler ve öğle yemeği ile çok mutlu göründüler.
Toplantının açılış konuşmasını, ING Group CEO’su ve İcra Kurulu Başkanı Steven van Rijswijk yaptı. ING’nin 1990’lardan bu yana Türkiye’de bulunduğunu belirten Van Rijswijk, “Türkiye ile birlikte büyüyoruz. Türkiye’de 100 den fazla şubemiz ve 1,7 milyon müşterimiz var. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından uluslararası sermaye piyasalarındaki ilk Çevresel, Sosyal ve Yönetişim-Environmental, Social and Governance (ESG) tahvil ihracı için ING’ye de yetki verilmesi bizim için çok önemli” dedi ve Türkiye’ye yatırım ve Türkiye ile birlikte yatırım yapmanın avantajlarını anlatarak Türkiye’deki yatırımlarından ve finansal faaliyetlerinden duydukları memnuniyeti dile getirdi.
ING’nin en önemli CEO’su Van Rijswijk’in konuşmasından sonra söz alan Lahey Büyükelçimiz Selçuk Ünal sözlerine şöyle başladı:
“Bir Yatırım Destinasyonu Olarak Türkiye” başlıklı bugünkü etkinliğimize hepiniz hoş geldiniz. Sözlerime bu etkinlik için kapılarını açan ve hazırlık sürecindeki değerli katkılarından dolayı ING Grubu’na teşekkür ederek başlamak istiyorum.
Ayrıca Yatırım Ofisi Başkanı Sayın Burak Dağlıoğlu’na, ekibine ve bu etkinliğin düzenlenmesinde emeği geçen herkese teşekkür etmek istiyorum.
Günümüzün rekabetçi küresel ortamının farkında olarak iş dünyasına en doğru bilgiyi sunmaya büyük önem veriyoruz. Bu tür toplantılar, yatırımcıların Türkiye’deki gelişmeleri doğru analiz edebilmeleri için derinlemesine bilgi sağlamayı amaçlıyor. Bu amaçla, mevcut makroekonomik durumu sunmak ve Türkiye’deki yatırım görünümü hakkında bilgi vermek üzere yetkili makamlarımız burada bulunuyor. Soruları merakla bekliyoruz ve öğle yemeği ile sonlandırdığımızda görüş alışverişinde bulunma fırsatımız da olacak.
Bu sunumlardan önce Hollanda ile ikili ilişkilerimize, yatırım alanında atılan adımlara ve Türkiye ekonomisinin genel görünümüne kısaca değinmek istiyorum.
Türkiye ve Hollanda arasında yaklaşık beş yüzyıla dayanan güçlü tarihi, siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel bağlar bulunmaktadır. En başından beri ticari ve ekonomik ilişkiler Türk-Hollanda ilişkilerinin belkemiğini oluşturmuştur.
Bu zengin ilişki beş asır öncesine dayanmaktadır. Ayrıca, bu yıl iki önemli yıldönümümüz var. 2024 yılı, 1924 tarihli Dostluk Antlaşması’nın imzalanmasının 100. yıldönümü ve iki ülke arasındaki İşgücü Anlaşması’nın imzalanmasının 60. yıldönümüdür. Her ikisini de kutlamak için yakın zamanda ekonomik ve kültürel etkinlikler başlattık.
Aradan geçen 100 yılın ardından Türkiye ve Hollanda, 1 trilyon doların biraz üzerindeki GSYİH’leriyle sırasıyla dünyanın en büyük 17. ve 18. ekonomileri konumundadır. İki sadık NATO Müttefiki olarak, bulundukları yerlerde Avrupa’ya açılan iki kapı konumundadırlar. İki ülke arasında ticaret, yatırım, finans ve turizm alanlarında giderek artan bir ilişki söz konusudur.”
Büyükelçi Ünal’dan sonra söz alan Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi Başkanı A. Burak Dağlıoğlu şunları söyledi:
“Buradaki toplantıda hem finansal yatırımcılar hem portföy yatırımcıları hem de uluslararası doğrudan yatırım yapan yatırımcılarımız vardı. Yatırımcılara özellikle Türkiye’nin geçmiş 20 yıldaki uluslararası doğrudan yatırım hikayesini, mevcut durumu ve geleceğe yönelik vizyonumuzu anlattık. Buradaki hedeflerimizi, dünyanın ilk 10 ekonomisinden biri olma hedeflerimizi ve bununla beraber dünyadaki ticaretten daha fazla pay alacağımızı, uluslararası doğrudan yatırımlardan daha fazla pay alacağımızı söyledik.”
Dağlıoğlu, dünyanın birçok ülkesinden yatırımcının Hollanda üzerinden Türkiye’ye doğrudan yatırım yaptığını anlatarak, “Baktığımız zaman son 20 yılda zaten Hollanda’dan gelen uluslararası doğrudan yatırımlar yaklaşık 27 milyar dolar. Hollanda merkezli yaklaşık 3.000 küsur kadar şirketin Türkiye’de faaliyet gösterdiğini biliyoruz. Bu bağlamda burada bulunmak bizim için önemli. Buradaki yatırımcı topluluğunu dokunabilmek, erişebilmek, onlara mesajlarımızı doğrudan verebilmek bizim için önemliydi.” diye konuştu.
Dağlıoğlu, Türkiye’nin yıllık yaklaşık 250 milyar dolarlık ihracatının yüzde 30’unun Türkiye’ye doğrudan yatırım yapan yabancı şirketler tarafından yapıldığını ve araştırma-geliştirme operasyonlarını Türkiye’de yürüten çok uluslu şirket sayısının 700’ü bulduğunu ifade etti.
Dağlıoğlu’dan sonra söz alan Hazine ve Maliye Bakanlığı Borçlanma Genel Müdürü Yiğit Korkmaz Yaşar, Türkiye ekonomisinin hızlı toparlanma kabiliyeti ve kamu borçlanmasındaki iyileşmeleri aktardı ve kamu borcu-gayrisafi yurtiçi hasıla dengesinde Türkiye’nin çok iyi konumda olduğunu ifade etti.
Genel Müdür Yaşar daha sonra şunları söyledi: “Uzun yıllar boyunca karşılıklı saygı, işbirliği ve ortak ekonomik çabalara dayalı sağlam bir ilişki geliştiren iki ülke arasındaki fırsatları ve potansiyel işbirliklerini keşfetmek üzere bir araya geldik.
Enflasyonla mücadele, mali disiplinin sağlanması, büyümenin dengelenmesi, cari açığın azaltılması ve uluslararası rezervlerimizin güçlendirilmesi temel politika önceliklerimiz olarak öne çıkmaktadır.
Uyguladığımız kurala dayalı, öngörülebilir ve kararlı politikalarımız neticesinde, Türk lirası varlıklara yönelik yurt içi ve yurt dışı talep artmış; ülke risk primimiz ile ihraç ettiğimiz enstrümanların getiri farkları ise önemli ölçüde azalmıştır.
Temel önceliği enflasyonu düşürmek olan ekonomi politikalarımızın taviz verilmeden uygulamaya devam edilmesi ile birlikte önümüzdeki dönemde de ülkemize yönelik sermaye akımlarında ve kredi notu görünümünde olumlu gelişmelerin devam edeceğine inanıyoruz.”
ING Grubu Global İcra Kurulu Üyesi ve Global Perakende Bankacılık Başkanı Pınar Abay, sunumunda, Türkiye’deki bankacılık sektörünün karlılığı ve imkanlarından övgüyle bahsederek, yetişmiş insan kaynağı açısından Türkiye’nin çok ciddi avantajlar sunduğunu ifade etti.
Abay, Türkiye’de bir “Yetenek Merkezi” kurmayı hedeflediklerini ve buradaki insan kaynağının gelişmiş analiz ve teknolojik alanlarda projeler geliştireceklerini vurguladı.
Ekonomideki normalleşme adımlarını olumlu karşıladıklarını dile getiren Abay, Türkiye’de bankacılık sektöründeki bir yatırımcı olarak iyi karlılık ve istikrarlı kazanç hedeflediklerini aktardı.
HOLLANDA İLE İLİŞKİLER
İki ülke arasındaki ticaret hacmi 2023 yılında 12,2 milyar USD olup, ihracat 7,87 milyar USD, ithalat ise 4,42 milyar USD olarak gerçekleşmiştir.
3.049 Hollandalı şirket Türkiye’de faaliyet göstermektedir.
Hollanda her zaman Türkiye’deki en büyük yatırımcı olmuştur. Hollanda’dan Türkiye’ye 2002-2023 döneminde yapılan doğrudan yabancı yatırımların toplam tutarı 28,9 milyar ABD Doları olup toplam payı %15,6’dır.
Hollanda’nın Türkiye’deki hisse senedi yatırımı 23 milyar ABD Doları iken, Türkiye’nin Hollanda’daki hisse senedi yatırımı 2022 yılında 21,2 milyar ABD Doları olarak gerçekleşmiştir.
2023 yılında yaklaşık 57 milyon turist ağırladık. 1 milyon 220 bin Hollandalı dostumuz Türkiye’yi ziyaret etti.
Yarım milyonu aşkın Hollanda-Türk toplumu, Hollanda ekonomisinin ve toplumunun ayrılmaz bir parçasıdır. Türk-Hollanda toplumunun 25.000’i kendi işine sahip ve istihdam sağlıyor. Hollanda ekonomisine önemli bir katkıda bulunmaktadırlar.
Bu nedenle, döngüsel ekonomi, yeşil dönüşüm, enerji dönüşümü ve dijitalleşme de dâhil olmak üzere birçok alanda işbirliği ve yatırım fırsatları için hâlâ büyük ve kullanılmamış bir potansiyel var. Finans, lojistik ve sağlık hizmetleri gibi hizmet sektörlerinden denizcilik, tarım, altyapı ve kimya sektörlerine kadar çok geniş bir yelpazede fırsatlar bulunmaktadır.
Elbette karşılıklı fayda sağlayan alanlara odaklanmalı ve kazan-kazan temelinde yeni ortaklıklar kurulmalıdır.
Doğal olarak yatırımlar istikrarlı bir siyasi ve ekonomik iklim, güçlü bir yönetişim ve sağlam bir yasal çerçeve ile desteklenmelidir. Türkiye bu konularda tam destek vermeye hazıdır.
Vergi teşvikleri ve destekleri gibi bir dizi inisiyatifi hayata geçirirken, makroekonomik istikrarın sağlanması yatırım için elzemdir. Özellikle Mayıs ayındaki 2023 seçimlerinin ardından Türkiye bu hedef doğrultusunda önemli adımlar atmaya başlamıştır.
Yeni ekonomi ekibi, kısa vadede makro-finansal istikrarın sağlanması, enflasyonun kontrol altına alınması ve daha dengeli bir büyüme için gerekli adımların atılmasına öncelik vermiş ve bu doğrultuda bir dizi ön adım atmıştır.
Geçtiğimiz günlerde, yasadışı finansal faaliyetlerin önlenmesine yönelik uluslararası standartları belirleyen FATF (Mali Eylem Görev Gücü), Türkiye’nin “gri liste “den çıkarılması için eylem planını büyük ölçüde tamamladığına dair ilk kararını verdi.
Türkiye, üç kıtanın kesişme noktasındaki lojistik açıdan avantajlı konumu, çeşitlendirilmiş ekonomisi, genç-dinamik nüfusu ve iyi eğitimli işgücü ile güçlü temellere sahiptir. İstanbul’dan 4 saatlik bir uçuşla doğuya ve batıya, 1,3 milyar kişilik bir pazara ulaşabiliyorsunuz.
Küresel ekonomi resesyon endişeleriyle boğuşurken Türkiye büyümeye devam ediyor. Euro bölgesi ekonomisi ikinci tahmine göre 2023 yılında %0,5 oranında büyüdü.
Yakın zamanda açıklandığı üzere, Türkiye 2023 yılında %4,5 büyümüştür. 2024 ve 2025 yıllarında ise sırasıyla %4 ve %4,5 büyümesi beklenmektedir. OECD ve G20 üyeleri arasında en hızlı büyüyen ekonomilerden biri olacak. Ekonomi güçlenmeye devam ederken sermaye piyasalarımız da büyüyor.
Toplantıda yatırımcıların sorularını yanıtlamak üzere sahnede panel kuran konuşmacılar, tatmin edici açıklamalar yaptılar.
Etkinliğe büyük ilgi gösteren katılımcılar, paneldeki sunucuları soru yağmuruna tuttular. Önemli sorular yöneltenler arasında biri vardı ki, “Ben soru yöneltmeyeceğim. Sizlere sadece komplimanımı sunacağım. Vermiş olduğunuz bilgiler o kadar yararlı ki, sizlere teşekkür ediyorum” diyen bir Faslıydı. (solda)
Toplantı bitiminde, dışarıda dalgalanan Türk bayrağı altında topladığımız konuşmacılar, etkinliğin çok başarılı geçmesine memnun olduklarını belirttiler.
Lahey Büyükelçimiz Selçuk Ünal AA’ya, 2024’ün hem Cumhuriyetin ilanından sonra Hollanda ile akdedilen ilk anlaşma olan 1924 tarihli Dostluk Anlaşması, hem de 19 Ağustos 1964 tarihli Türkiye – Hollanda İşgücü Anlaşması’nın 60’ıncı yılı olması sebebiyle çok önemli olduğunu belirtti.
Ünal, toplantının temel amacının Türkiye’nin yatırım potansiyeline ilişkin imkanları Hollanda’daki yatırımcılara anlatmak olduğunu kaydederek, “Yaklaşık 200 kişilik bir Hollandalı finans, bankacılık ve diğer alanlardaki sektör temsilcilerine ayrıntılı sunumlar yaptık. Burada önemli olan tabi ki Cumhurbaşkanımızın ‘Türkiye Yüzyılı’ vizyonu çerçevesinde ülkemizin önümüzdeki yüzyılda sunduğu yatırım olanaklarını anlatmaktı.” dedi.
Toplantının kendileri için verimli olduğunu dile getiren Ünal, “Hem Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi Başkanımız Dağlıoğlu hem de Hazine ve Maliye Bakanlığı Borçlanma Genel Müdürü Korkmaz, katılımcılara ayrıntılı açıklamalarda bulundu.” ifadesini kullandı.
Ünal, Hollanda’nın Türkiye’de doğrudan yatırımda öne çıkan bir ülke olduğunu ve bunun yanında da Hollanda’daki Türk toplumunun Hollanda ekonomisi için çok önemli yeri bulunduğunu vurguladı.
Toplantı öncesindedeki çay, kahve ve meşrubatlı resepsiyondan sonra, toplantı snrasında öğle yemeği sunuldu.
Lahey Büyükelçiliği Hazine ve Maliye Müşaviri Zafer Düzenli’nin katkılarıyla düzenlenen ‘Bir Yatırım Destinasyonu olarak Türkiye’ etkinliğine, Türkiye Yatırım Ofisi Başkanı A. Burak Dağlıoğlu, Hazine ve Maliye Bakanlığı Genel Müdürü Yiğit Korkmaz Yaşar ve Lahey Büyükelçimiz Selçuk Ünal katıldılar.
Göndere Türk bayrağı asan ING Bank’tan, Steven van Rijswijk, Pınar Abay, Kaan Taşyürek ve Alper Alagöz’ün ağırladığı konuklar, sorularına cevap alırken, öğle yemeği sonrasında uğurlandılar.
(Haberin Hollandacası, Hollanda medyasına yarın servis edilecek. Hollandaca metin, yarın ilhankaracay.com portalına eklenecek)
İlhan KARAÇAY izledi ve yazdı:
Ekonomik dar boğazı atlatabilmek için, yur dışında yatırımcı arayışını sürdüren Türkiye’ye, Hollanda’nın Finans ve Bankacılık Kuruluşu ING muhteşem bir jest yaptı.
Lahey Büyükelçiliği Hazine ve Maliye Müşaviri Zafer Düzenli ile birlikte, “Bir Yatırım Destinasyonu Olarak Türkiye” başlıklı etkinliğe imza atan ING, Türkiye’deki yatırım potansiyeli ve geleceğe yönelik yatırım çekme hedeflerinin anlatılmasını sağladı.
Amsterdam’daki ING Merkezi’nin önündeki gönderde asılan, Hollanda bayrağının yanında Türk bayrağını da selamlayarak toplantı salonuna giren 250 yatırımcı, programın moderatörü Yasemin Korukçu’nun güler yüzü, sunucuların verdikleri bilgiler ve öğle yemeği ile çok mutlu göründüler.
Toplantının açılış konuşmasını, ING Group CEO’su ve İcra Kurulu Başkanı Steven van Rijswijk yaptı. ING’nin 1990’lardan bu yana Türkiye’de bulunduğunu belirten Van Rijswijk, “Türkiye ile birlikte büyüyoruz. Türkiye’de 100 den fazla şubemiz ve 1,7 milyon müşterimiz var. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından uluslararası sermaye piyasalarındaki ilk Çevresel, Sosyal ve Yönetişim-Environmental, Social and Governance (ESG) tahvil ihracı için ING’ye de yetki verilmesi bizim için çok önemli” dedi ve Türkiye’ye yatırım ve Türkiye ile birlikte yatırım yapmanın avantajlarını anlatarak Türkiye’deki yatırımlarından ve finansal faaliyetlerinden duydukları memnuniyeti dile getirdi.
ING’nin en önemli CEO’su Van Rijswijk’in konuşmasından sonra söz alan Lahey Büyükelçimiz Selçuk Ünal sözlerine şöyle başladı:
“Bir Yatırım Destinasyonu Olarak Türkiye” başlıklı bugünkü etkinliğimize hepiniz hoş geldiniz. Sözlerime bu etkinlik için kapılarını açan ve hazırlık sürecindeki değerli katkılarından dolayı ING Grubu’na teşekkür ederek başlamak istiyorum. Ayrıca Yatırım Ofisi Başkanı Sayın Burak Dağlıoğlu’na, ekibine ve bu etkinliğin düzenlenmesinde emeği geçen herkese teşekkür etmek istiyorum. Günümüzün rekabetçi küresel ortamının farkında olarak iş dünyasına en doğru bilgiyi sunmaya büyük önem veriyoruz. Bu tür toplantılar, yatırımcıların Türkiye’deki gelişmeleri doğru analiz edebilmeleri için derinlemesine bilgi sağlamayı amaçlıyor. Bu amaçla, mevcut makroekonomik durumu sunmak ve Türkiye’deki yatırım görünümü hakkında bilgi vermek üzere yetkili makamlarımız burada bulunuyor. Soruları merakla bekliyoruz ve öğle yemeği ile sonlandırdığımızda görüş alışverişinde bulunma fırsatımız da olacak. Bu sunumlardan önce Hollanda ile ikili ilişkilerimize, yatırım alanında atılan adımlara ve Türkiye ekonomisinin genel görünümüne kısaca değinmek istiyorum. Türkiye ve Hollanda arasında yaklaşık beş yüzyıla dayanan güçlü tarihi, siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel bağlar bulunmaktadır. En başından beri ticari ve ekonomik ilişkiler Türk-Hollanda ilişkilerinin belkemiğini oluşturmuştur. Bu zengin ilişki beş asır öncesine dayanmaktadır. Ayrıca, bu yıl iki önemli yıldönümümüz var. 2024 yılı, 1924 tarihli Dostluk Antlaşması’nın imzalanmasının 100. yıldönümü ve iki ülke arasındaki İşgücü Anlaşması’nın imzalanmasının 60. yıldönümüdür. Her ikisini de kutlamak için yakın zamanda ekonomik ve kültürel etkinlikler başlattık. Aradan geçen 100 yılın ardından Türkiye ve Hollanda, 1 trilyon doların biraz üzerindeki GSYİH’leriyle sırasıyla dünyanın en büyük 17. ve 18. ekonomileri konumundadır. İki sadık NATO Müttefiki olarak, bulundukları yerlerde Avrupa’ya açılan iki kapı konumundadırlar. İki ülke arasında ticaret, yatırım, finans ve turizm alanlarında giderek artan bir ilişki söz konusudur.”
Büyükelçi Ünal’dan sonra söz alan Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi Başkanı A. Burak Dağlıoğlu şunları söyledi:
“Buradaki toplantıda hem finansal yatırımcılar hem portföy yatırımcıları hem de uluslararası doğrudan yatırım yapan yatırımcılarımız vardı. Yatırımcılara özellikle Türkiye’nin geçmiş 20 yıldaki uluslararası doğrudan yatırım hikayesini, mevcut durumu ve geleceğe yönelik vizyonumuzu anlattık. Buradaki hedeflerimizi, dünyanın ilk 10 ekonomisinden biri olma hedeflerimizi ve bununla beraber dünyadaki ticaretten daha fazla pay alacağımızı, uluslararası doğrudan yatırımlardan daha fazla pay alacağımızı söyledik.”
Dağlıoğlu, dünyanın birçok ülkesinden yatırımcının Hollanda üzerinden Türkiye’ye doğrudan yatırım yaptığını anlatarak, “Baktığımız zaman son 20 yılda zaten Hollanda’dan gelen uluslararası doğrudan yatırımlar yaklaşık 27 milyar dolar. Hollanda merkezli yaklaşık 3.000 küsur kadar şirketin Türkiye’de faaliyet gösterdiğini biliyoruz. Bu bağlamda burada bulunmak bizim için önemli. Buradaki yatırımcı topluluğunu dokunabilmek, erişebilmek, onlara mesajlarımızı doğrudan verebilmek bizim için önemliydi.” diye konuştu.
Dağlıoğlu, Türkiye’nin yıllık yaklaşık 250 milyar dolarlık ihracatının yüzde 30’unun Türkiye’ye doğrudan yatırım yapan yabancı şirketler tarafından yapıldığını ve araştırma-geliştirme operasyonlarını Türkiye’de yürüten çok uluslu şirket sayısının 700’ü bulduğunu ifade etti.
Dağlıoğlu’dan sonra söz alan Hazine ve Maliye Bakanlığı Borçlanma Genel Müdürü Yiğit Korkmaz Yaşar, Türkiye ekonomisinin hızlı toparlanma kabiliyeti ve kamu borçlanmasındaki iyileşmeleri aktardı ve kamu borcu-gayrisafi yurtiçi hasıla dengesinde Türkiye’nin çok iyi konumda olduğunu ifade etti.
Genel Müdür Yaşar daha sonra şunları söyledi: “Uzun yıllar boyunca karşılıklı saygı, işbirliği ve ortak ekonomik çabalara dayalı sağlam bir ilişki geliştiren iki ülke arasındaki fırsatları ve potansiyel işbirliklerini keşfetmek üzere bir araya geldik.
Enflasyonla mücadele, mali disiplinin sağlanması, büyümenin dengelenmesi, cari açığın azaltılması ve uluslararası rezervlerimizin güçlendirilmesi temel politika önceliklerimiz olarak öne çıkmaktadır.
Uyguladığımız kurala dayalı, öngörülebilir ve kararlı politikalarımız neticesinde, Türk lirası varlıklara yönelik yurt içi ve yurt dışı talep artmış; ülke risk primimiz ile ihraç ettiğimiz enstrümanların getiri farkları ise önemli ölçüde azalmıştır.
Temel önceliği enflasyonu düşürmek olan ekonomi politikalarımızın taviz verilmeden uygulamaya devam edilmesi ile birlikte önümüzdeki dönemde de ülkemize yönelik sermaye akımlarında ve kredi notu görünümünde olumlu gelişmelerin devam edeceğine inanıyoruz.”
ING Grubu Global İcra Kurulu Üyesi ve Global Perakende Bankacılık Başkanı Pınar Abay, sunumunda, Türkiye’deki bankacılık sektörünün karlılığı ve imkanlarından övgüyle bahsederek, yetişmiş insan kaynağı açısından Türkiye’nin çok ciddi avantajlar sunduğunu ifade etti.
Abay, Türkiye’de bir “Yetenek Merkezi” kurmayı hedeflediklerini ve buradaki insan kaynağının gelişmiş analiz ve teknolojik alanlarda projeler geliştireceklerini vurguladı.
Ekonomideki normalleşme adımlarını olumlu karşıladıklarını dile getiren Abay, Türkiye’de bankacılık sektöründeki bir yatırımcı olarak iyi karlılık ve istikrarlı kazanç hedeflediklerini aktardı.
HOLLANDA İLE İLİŞKİLER
İki ülke arasındaki ticaret hacmi 2023 yılında 12,2 milyar USD olup, ihracat 7,87 milyar USD, ithalat ise 4,42 milyar USD olarak gerçekleşmiştir.
3.049 Hollandalı şirket Türkiye’de faaliyet göstermektedir.
Hollanda her zaman Türkiye’deki en büyük yatırımcı olmuştur. Hollanda’dan Türkiye’ye 2002-2023 döneminde yapılan doğrudan yabancı yatırımların toplam tutarı 28,9 milyar ABD Doları olup toplam payı %15,6’dır.
Hollanda’nın Türkiye’deki hisse senedi yatırımı 23 milyar ABD Doları iken, Türkiye’nin Hollanda’daki hisse senedi yatırımı 2022 yılında 21,2 milyar ABD Doları olarak gerçekleşmiştir.
2023 yılında yaklaşık 57 milyon turist ağırladık. 1 milyon 220 bin Hollandalı dostumuz Türkiye’yi ziyaret etti.
Yarım milyonu aşkın Hollanda-Türk toplumu, Hollanda ekonomisinin ve toplumunun ayrılmaz bir parçasıdır. Türk-Hollanda toplumunun 25.000’i kendi işine sahip ve istihdam sağlıyor. Hollanda ekonomisine önemli bir katkıda bulunmaktadırlar.
Bu nedenle, döngüsel ekonomi, yeşil dönüşüm, enerji dönüşümü ve dijitalleşme de dâhil olmak üzere birçok alanda işbirliği ve yatırım fırsatları için hâlâ büyük ve kullanılmamış bir potansiyel var. Finans, lojistik ve sağlık hizmetleri gibi hizmet sektörlerinden denizcilik, tarım, altyapı ve kimya sektörlerine kadar çok geniş bir yelpazede fırsatlar bulunmaktadır.
Elbette karşılıklı fayda sağlayan alanlara odaklanmalı ve kazan-kazan temelinde yeni ortaklıklar kurulmalıdır.
Doğal olarak yatırımlar istikrarlı bir siyasi ve ekonomik iklim, güçlü bir yönetişim ve sağlam bir yasal çerçeve ile desteklenmelidir. Türkiye bu konularda tam destek vermeye hazıdır.
Vergi teşvikleri ve destekleri gibi bir dizi inisiyatifi hayata geçirirken, makroekonomik istikrarın sağlanması yatırım için elzemdir. Özellikle Mayıs ayındaki 2023 seçimlerinin ardından Türkiye bu hedef doğrultusunda önemli adımlar atmaya başlamıştır.
Yeni ekonomi ekibi, kısa vadede makro-finansal istikrarın sağlanması, enflasyonun kontrol altına alınması ve daha dengeli bir büyüme için gerekli adımların atılmasına öncelik vermiş ve bu doğrultuda bir dizi ön adım atmıştır.
Geçtiğimiz günlerde, yasadışı finansal faaliyetlerin önlenmesine yönelik uluslararası standartları belirleyen FATF (Mali Eylem Görev Gücü), Türkiye’nin “gri liste “den çıkarılması için eylem planını büyük ölçüde tamamladığına dair ilk kararını verdi.
Türkiye, üç kıtanın kesişme noktasındaki lojistik açıdan avantajlı konumu, çeşitlendirilmiş ekonomisi, genç-dinamik nüfusu ve iyi eğitimli işgücü ile güçlü temellere sahiptir. İstanbul’dan 4 saatlik bir uçuşla doğuya ve batıya, 1,3 milyar kişilik bir pazara ulaşabiliyorsunuz.
Küresel ekonomi resesyon endişeleriyle boğuşurken Türkiye büyümeye devam ediyor. Euro bölgesi ekonomisi ikinci tahmine göre 2023 yılında %0,5 oranında büyüdü.
Yakın zamanda açıklandığı üzere, Türkiye 2023 yılında %4,5 büyümüştür. 2024 ve 2025 yıllarında ise sırasıyla %4 ve %4,5 büyümesi beklenmektedir. OECD ve G20 üyeleri arasında en hızlı büyüyen ekonomilerden biri olacak. Ekonomi güçlenmeye devam ederken sermaye piyasalarımız da büyüyor.
Toplantıda yatırımcıların sorularını yanıtlamak için sahnede panel kuran konuşmacılar, tatmin edici açıklamalar yaptılar.
Etkinliğe büyük ilgi gösteren katılımcılar, paneldeki sunucuları soru yağmuruna tuttular. Önemli sorular yöneltenler arasında biri vardı ki, “Ben soru yöneltmeyeceğim. Sizlere sadece komplimanımı sunacağım. Vermiş olduğunuz bilgiler o kadar yararlı ki, sizlere teşekkür ediyorum” diyen bir Faslıydı. (solda)
Toplantı bitiminde, dışarıda dalgalanan Türk bayrağı altında topladığımız konuşmacılar, etkinliğin çok başarılı geçmesine memnun olduklarını belirttiler.
Lahey Büyükelçimiz Selçuk Ünal AA’ya, 2024’ün hem Cumhuriyetin ilanından sonra Hollanda ile akdedilen ilk anlaşma olan 1924 tarihli Dostluk Anlaşması, hem de 19 Ağustos 1964 tarihli Türkiye – Hollanda İşgücü Anlaşması’nın 60’ıncı yılı olması sebebiyle çok önemli olduğunu belirtti.
Ünal, toplantının temel amacının Türkiye’nin yatırım potansiyeline ilişkin imkanları Hollanda’daki yatırımcılara anlatmak olduğunu kaydederek, “Yaklaşık 200 kişilik bir Hollandalı finans, bankacılık ve diğer alanlardaki sektör temsilcilerine ayrıntılı sunumlar yaptık. Burada önemli olan tabi ki Cumhurbaşkanımızın ‘Türkiye Yüzyılı’ vizyonu çerçevesinde ülkemizin önümüzdeki yüzyılda sunduğu yatırım olanaklarını anlatmaktı.” dedi.
Toplantının kendileri için verimli olduğunu dile getiren Ünal, “Hem Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi Başkanımız Dağlıoğlu hem de Hazine ve Maliye Bakanlığı Borçlanma Genel Müdürü Korkmaz, katılımcılara ayrıntılı açıklamalarda bulundu.” ifadesini kullandı.
Ünal, Hollanda’nın Türkiye’de doğrudan yatırımda öne çıkan bir ülke olduğunu ve bunun yanında da Hollanda’daki Türk toplumunun Hollanda ekonomisi için çok önemli yeri bulunduğunu vurguladı.
Toplantı öncesindedeki çay, kahve ve meşrubatlı resepsiyondan sonra, toplantı snrasında öğle yemeği sunuldu.
Ne 40, ne 50 ve ne de 90’ıncı yılları anılmayan ve kutlanmayan önemli bir anlaşmanın varlığını, şimdiki Lahey Büyükelçimiz Selçuk Ünal’dan duymuştuk.
Türkiye’nin Lahey Büyükelçiliği ile Hollanda’nın Ankara Büyükelçiliği el ele vererek her iki ülkede, çeşitli etkinlikleri, yıl sonuna kadar sürdürecek.
Ankara’daki 100’üncü yılın ilk anılması ve kutlaması Rotterdam Senfoni Orkestrası ve Aylin Sezer konseri ile gerçekleşti.
Hollanda’nın Türkiye Büyükelçisi Joep Wijnands ile Türkiye’nin Hollanda Büyükelçisi Selçuk Ünal röportaj için bir araya geldi.
(Yazıların Hollandacaları en altta)
(Nederlandse versie van het bericht is onderaan)
İlhan KARAÇAY araştırdı ve yazdı:
1612 Yılında başlayan, Türkiye ile Hollanda arasındaki Resmi ilişkilerin 400’üncü yıl dönümünü 2012 yılında kutlamıştık. O yıl, naçizane şahsım da, 466 sayfalık, ansiklopedi kalınlığında bir kitap yayınlamıştım.
Türkiye ile Hollanda arasında imzalanmış olan bir başka önemli anlaşma da 19 Ağustos 1964 günü imzalanmıştı. Bu anlaşma, Türkiye’den Hollanda’ya iş gücü taşıma anlaşmasıydı.
İşte şimdi, bu anlaşmanın 60’ıncı yıl dönümünü çeşitli etkinliklerle kutlamaya başladık.
Hollanda ile Türkiye arasında, önemli bir başka anlaşma olduğunu duymadık, okumadık ve bilmedik. Gazetecilik yaptığım, 57 Yıllık Hollanda yaşamımda, bu ülke ile bir başka anlaşmamızın olduğunu bilmemek, ayıp oldu mu bilemiyorum ama, bir başka önemli gelişmenin olduğunu biliyorum. Bu gelime, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk ile, zamanın Hollanda Kraliçesi Wilhelmine tarafından, Hollanda -Türk Dostluk Cemiyeti’nin kurulmuş olmasıydı.
Buraya geldiğim ilk yıl, tanıştığım bir Hollandalının müslüman olduğunu duyunca çok şaşırmıştım. Bu Hollandalı, Türkiye Cumhurbaşkanı Atatürk ile Hollanda Kraliçesi Wilhelmina’nın girişimleri ile 1933 yılında kurulan Hollanda-Türk Dostluk Cemiyeti’nin Genel Sekreteri Jan Beerenhout’tan başkası değildi. O’nun da islama geçiş için gerekçeleri vardı tabii. Şaşkınlığımı görünce, ‘Şaşırma, benden başka daha pek çok Hollandalı müslüman olmuştur’ demişti.
Türkiye ile Hollanda arasında, 100 yıl önce “Türkiye-Hollanda Dostluk Anlaşması” imzalanmış olduğunu ilk kez, şimdiki Lahey Büyükelçimiz Selçuk Ünal’dan duyduk.
DİTK toplantısında konuşan Büyükelçi Ünal, yüz yıllık bu anlaşmadan söz ettiği zaman, yanımda oturan, Türkevi Araştırmalar Merkezi Başkanı Veyis Güngör ile anlamsız bir şekilde bakıştık.
Daha sonra yaptığımız bir araştırmadan sonra, büyükelçimizin sözünü ettiği o anlaşmayı bulduk.
Bulduğumuz, altta göreceğiniz oylama notudur.
——————————————————————————————————————-
——————————————————————————————————————– Türkiye-Hollanda Dostluk Anlaşması, yukarıda görüldüğü gibi, Hollamda parlamentosunda 123 katılımcı ve 123 evet oyuyla kabul edilmişti.
İşte şimdi yüz yıl önce imzalanmış olan o anlaşma anılıyor ve kutlanıyor.
Bu anma ve kutlamaların ilki, Ankara’da muhteşem bir konser ile gerçekleşti.
Hollanda’nın Ankara Büyükelçiliğinde Kültür İşleri Müşaviri olarak görev yapan Eray Ergeç’in katkısıyla gerçekleşecek olan Türkiye’deki etkinlikler yıl boyu sürecek.
Bundan sonraki ilk etkinliğin Bursa ve Emirdağ’da, Haarlemli Türk kadınları tarafından yapılacağını belirten Ergeç, Ankara konseri hakkında alttaki bilgileri sundu.
Türkiye-Hollanda Dostluk Anlaşmasının 100’üncü yıl dönümü etkinlikleri muhteşem bir konser ile başladı.
Rotterdam Senfoni Orkestrası ve Aylin Sezer konseri CSO Ada Ankara’da yapıldı.
“Türkiye-Hollanda Dostluk Anlaşması”nın 100’üncü yıl dönümü donedeniyle düzenlenen etkinliklerin açılışı, Rotterdam Senfoni Orkestrası ve Aylin Sezer konseriyle CSO Ada Ankara’da yapıldı.
CSO Kovan Kafe’de konser öncesi düzenlenen resepsiyonda, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Batuhan Mumcu ile Hollanda’nın Ankara Büyükelçisi Joep Wijnands programa ilişkin açıklama yaptı.
Bakan Yardımcısı Mumcu, Türkiye ile Hollanda’nın diplomatik ilişkilerinin tarihinin 17’nci yüzyıla kadar uzandığını söyledi.
Cumhuriyet’in ilanından sonra Hollanda ile akdedilen ilk anlaşmanın, bugün 100’üncü yılını kutladıkları, bunun 1924 yılında imzalanan Dostluk Anlaşması olduğunu belirten Mumcu, “Türkiye-Hollanda Dostluk Anlaşması’nın 100. yılını onurlandırmak ve bu tarihi kilometre taşını kutlamak amacıyla her iki ülkede konserler, sergiler, film gösterimi gibi çeşitli etkinlikler planlandı ve hayata geçiyor.” dedi.
Aylin Sezer, Rotterdam Senfoni Orkestrası eşliğinde sunduğu eserler ile beğeni kazandı.
100 yıl önce imzalanan dostluk anlaşmasının gururla kutlanacağı bu yıl, bu önemli anlaşmayı onurlandırmak için yapacakları etkinlikleri, bu akşamki Rotterdam Senfoni Orkestrası ile soprano Aylin Sezer ve piyanist Emir İlgen’in yer aldığı ortak açılış konseri ile başlattıklarını belirten Mumcu, şunları kaydetti:
Hollanda’nın Ankara Büyükelçisi Joep Wijnands (solda), Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Batuhan Mumcu (sağda)
“Bütün etkinlikler, Türkiye ve Hollanda arasındaki uzun süreli dostluğu ve işbirliğini vurgulamanın yanı sıra, geleceğe yönelik yeni ortaklıkların ve projelerin temelini oluşturmayı hedeflemektedir. Kültürel etkinlikler, sanat sergileri ve daha birçok etkinlik, bu özel yıl boyunca her iki ülkenin halklarını bir araya getirecek ve dostluğu daha da pekiştirecektir. Bu anlamlı dönemde, Türkiye ve Hollanda’nın dostluğunun ve işbirliğinin daha da güçlenmesini diliyoruz. Türkiye-Hollanda ilişkilerinin gelecek yüzyıllarda da aynı sıcaklıkla devam etmesini umuyoruz.”
Köklü bir ortak geçmişe sahip ve kendi bölgelerinde söz sahibi olan iki dost ve kardeş ülkenin, yeni projelerle karşılıklı işbirliğinin daha da güçleneceğini vurgulayan Mumcu, anlaşmanın 100’üncü yıl kutlamaları kapsamındaki etkinliklerin başarılı olmasını diledi.
Türkiye’deki 100 okula 100’er lale soğanı gönderildi
Hollanda’nın Ankara Büyükelçisi Wijnands, “Bu dostluk yılı boyunca amacımız, uluslarımız arasındaki ekonomik işbirliğimizden, NATO müttefikleri olarak işbirliğimize ve kültürel bağımıza kadar birçok alana yayılan kapsamlı ve kalıcı dostluğu sergilemek.” dedi.
İki ülkenin dostluğunun en güçlü simgesinin “lale” olduğunu belirten Wijnands, “Bu güzel Türk çiçeği, yüzyıllar önce Osmanlı İmparatorluğu’ndan Hollanda’ya gelmiş ve günümüzde önemli bir Hollanda ulusal simgesine dönüşmüştür.” diye konuştu.
Wijnands, iki ülkenin dostluğunun 100’üncü yıl dönümü vesilesiyle Türkiye’deki 100 okula 100’er lale soğanı gönderdiklerini söyleyerek, “Bu soğanlar, ilkbaharda ülkelerimiz arasındaki dostluğun bir göstergesi ve gelecek kuşaklara bir söz olarak çiçek açacak. Türkiye ve Hollanda’daki pek çok genç gibi bu laleleri alan çocuklar da gelecek yüzyıla kadar sürecek dostluğumuzun temelini oluşturuyor.” dedi.
Konsere birçok gencin katılacağını bilmekten büyük mutluluk duyduğunu belirten Wijnands, “Köklü dostluğumuz sonsuza dek sürsün.” dedi.
Wijnands, Rotterdam Senfoni Orkestrası’na ilişkin şunları kaydetti: “Rotterdam şehri Hollanda için büyük önem taşıyor. Ulusal gelirimizin üçte birini uluslararası ticaret ve yurt dışı yatırımlardan elde ediyoruz, dünyanın her yerinden malların ülkemize girdiği yer ise Rotterdam Limanı. Sinfonia Rotterdam, geldiği şehir kadar kozmopolitan bir yapıya sahip ve dünyanın her yerindeki konser salonlarında konser icra ediyorlar. Rotterdamlıları bugün Ankara’da ağırlamaktan büyük mutluluk duyuyorum. Bu gecenin müziği, Türkiye ile Hollanda arasında derinden hissedilen dostluğun melodik bir anlatımını sunacak. Umarım hepiniz keyif alırsınız.”
Hollanda Dışişleri Bakanlığı bünyesinde kurulu olan, Hollanda Kültür İşleri Büyükelçisi Dewi van de Weerd de kısa bir konuşma yaptı.
Kültürel İşbirliği Büyükelçisi Weerd, Osmanlı İmparatorluğu’nun, 1612’de Hollanda Cumhuriyeti’ni tanıyan ilk devlet olduğunu dile getirdi. 1923 yılında ise Hollanda’nın, Türkiye Cumhuriyeti’ni tanıyan ilk ülke olduğunu sözlerine ekleyen Weerd, 1924 yılında resmi bir Dostluk Antlaşması’nın imzalanmasıyla iki ülkenin dostluğunun taçlandırıldığını kaydetti.
Şef Conrad van Alphen yönetimindeki konserde, piyanist Emir İlgen ve soprano Aylin Sezer Rotterdam Senfoni Orkestrası’na eşlik etti.
Konserin ilk yarısında Mozart Divermento ve Chopin’in piyano için konçerto eserleri ile ikinci yarıda Mozart’ın “Aria Porgi“, Mesud Cemil’in “Kanatları Gümüş Yavru Bir Kuş”, Mozart’ın “29. Senfonisi” seslendirildi.
Hollanda büyükelçisi Joep Wijnands, TC Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Batuhan Mumcu ve Hollanda’dan özel olarak gelen Hollanda Dışişleri Bakanlığı Kültür Büyükelçi Dewi van de Weerd.
TÜRKİYE’NİN LAHEY VE HOLLANDA’NIN ANKARA BÜYÜKELÇİLERİ, HOLLANDA VE TÜRKİYE ARASINDA 100 YIL ÖNCE İMZALANMIŞ OLAN DOSTLUK ANLAŞMASI HAKKINDA KONUŞTULAR.
Hollanda ile Türkiye arasında asırlık dostluğun anısına Hollanda’nın Türkiye Büyükelçisi Joep Wijnands ile Türkiye’nin Hollanda Büyükelçisi Selçuk Ünal röportaj için bir araya geldi. Keyifli bir akşam yemeği öncesinde büyükelçiler, işbirliklerine, geçen yıl yaşanan depreme, Türk toplumuna ve ilişkilerindeki dürüstlüğe baktılar. “Hızlı aramada bile birbirimizi görüyoruz” diyorlar.
Wijnands’ın Boğaz’ı yüzerek geçmesi Ünal’a ilham verdi. Meslektaşını, 1980’lerden kalma, İstanbul’da Haliç’te yüzen Hollandalı bir yüzücüyle ilgili bir makalenin yer aldığı bir Türk gazetesiyle şaşırttı.
Biri Ankara’da, diğeri Lahey’de. Her ikisi de ülkelerini orada temsil etmekten gurur duyuyor. Yıllık Büyükelçiler Konferansı nedeniyle her ikisi de kısa bir süreliğine yine aynı şehirdeydi ve bu da bize onları yakalamak için eşsiz bir fırsat verdi.
Büyükelçi yardım hattı
Kişisel ilişkilerinin nasıl başladığını anlatan Ünal, şöyle anlatıyor: “Atandığımla ilgili hiçbir şey bilmeden önce Ankara’da ilk kez tanışmıştık. Doğrusunu söylemek gerekirse Hollanda’ya gideceğim hakkında hiçbir fikrim yoktu. Sonra şunu öğrendim: Büyükelçi olarak aday gösterileceğim, daha sonra Büyükelçi Wijnands beni Ankara’daki evinde resmi olmayan bir akşam yemeğine davet etti ve burada tanışma fırsatı bulduk.”
Ünal ve Wijnands telefonla ya da kısa mesajla sürekli iletişim halinde kalıyor. Birbirinizin deneyimlerinden ve faaliyetlerinden haberdar olmanın iyi bir yolu. “Çalışma ilişkimiz sadece canlı değil, aynı zamanda inanılmaz derecede faydalı. Dostluğumuza ekstra bir katman katıyor” diyen Hollanda büyükelçisi, Ünal ekliyor: “Hızlı aramada bile birbirimizi görüyoruz.”
Tarihsel başlangıçlar: Hollanda lalesi mi, Türk lalesi mi?
Hollanda Krallığı ve Türkiye Cumhuriyeti bu yıl dostluk asırını kutluyor ve resmi dostlukları 1924 tarihli bir anlaşmaya kadar uzanıyor. Ancak Büyükelçi Wijnands’ın açıkladığı gibi ilişkiler çok daha eskilere dayanıyor: “1612 yılında Hollanda Sultanı Osmanlı İmparatorluğu’nun Hollandalılara ticaret hakkı tanıması, 400 yılı aşkın sürecek bir dostluğun başlangıcının habercisiydi.”
Büyükelçi Ünal, iki ülke arasında dostluğun 1924 yılında mühürlendiğini teyit ederek, tüccarlar ve tüccarlar aracılığıyla daha önceki ilişkilere değiniyor: “Kayıtlı ilk temas sanırım 1561 yılında gerçekleşti.”
Tarihte ticaretten ve tüccarlardan bahseden Wijnands, lale ya da Lale’nin kökenini şöyle açıklıyor : “Artık Hollanda’nın ulusal sembolü ama bunun için Türkiye’ye teşekkür etmemiz lazım, çünkü tüccarlar laleyi oradan Hollanda’ya getirmişler. Lale adeta ortak mirasımızı temsil ediyor.”
Türkiye büyükelçiliğinde Selçuk Ünal ve Joep Wijnands, Hollanda-Türk dostluğu hakkında konuşuyor.
Hollanda-Türk işbirliğinin kutlanması
İki büyükelçi, büyükelçilikleriyle birlikte yüzüncü yılı kutlamak için bir dizi heyecan verici etkinlik planladı.
Hollanda büyükelçiliği bir dizi etkinlik planlıyor. Türkiye çapında çeşitli dostluk konserlerinden, İzmir’de Delft Teknoloji Üniversitesi öğrencileriyle düzenlenen sempozyuma, trajik depremden sonra toplulukların yeniden inşasına yardımcı olmak için depreme dayanıklı mimari konulu sempozyuma ve Türkiye genelinde 100 okula 100 lale soğanı ve hediye kutusu gönderilmesine kadar. Hollandalı çocuk edebiyatı.
Türkiye Büyükelçiliği ayrıca Amsterdam’da bir Türk sanat müziği dörtlüsü tarafından verilecek konser ve Yunus Emre Enstitüsü’ndeki etkinliklerin de aralarında bulunduğu bir dizi etkinlik düzenlemeyi planlıyor. Ünal, “Hollanda’daki coşkulu Türk topluluğuyla birlikte ilişkilerimizin tarihi ve ekonomik olaylara ilişkin akademik tartışmaların da yapılması planlanıyor” diyor.
Ticaret ülkeleri
Büyükelçi Ünal, “Her iki ülkemiz de geleneksel olarak ticaret ülkesiydi” diyen Büyükelçi Ünal, Hollanda’nın son iki yılda doğrudan yabancı yatırımlarda Türkiye’nin en büyük ortağı haline geldiğini belirterek, “Hollanda’nın üs olarak buraya giderek daha fazla yatırımcının yerleştiğini görüyoruz. Avrupa Bu büyüme trendi ekonomik ortaklığımıza önemli bir ivme kazandırıyor.” dedi.
Büyükelçi Wijnands şunları ekliyor: “Türkiye’de faaliyet gösteren 3.000 Hollandalı şirket var. Ancak bu, rakamlardan da öte, Türklerin ve Hollandalıların ortak ticari ruhuyla da ilgili. Dışarıya bakma ve uluslararası alanda iş yapma geçmişimiz, güçlü bir karşılıklı anlayış yaratıyor.”
Depreme tepki: Lahey
Türkiye ve Suriye’de yaşanan yıkıcı depremlerin üzerinden bir yıl geçti. Bunlar yaşanırken Büyükelçi Ünal evdeydi. Meslektaşlarının çoktan gelmiş olduğu bitişikteki büyükelçiliğe koştu. Ünal kısa süre sonra Hollandalı arkadaşlarından, meslektaşlarından ve Hollanda-Türk toplumundan başsağlığı ve yardım dileyen telefonlar aldı.
İlk toplantıda Türk büyükelçisi ekibine şunları söyledi: “Bakın, bu zor bir gün. Arkadaşlarımızı, sevdiklerimizi kaybetmiş olabiliriz. Ama ağlamanın zamanı değil. En azından bugün değil. Hollandalı dostlarımızla işbirliği içinde hareket etmeli ve herkese yardımcı olmalıyız.”
Ünal daha sonra insani yardım toplama ve gönderme hazırlıkları için camiler ve Türk Hava Yolları, KLM ve Corendon gibi ulaşım şirketleriyle temasa geçti. Ünal, “Hollanda hükümetine ve daha da önemlisi Hollanda halkına, işbirliği yapan yardım kuruluşları GIRO 555’e verdikleri cömert destek için teşekkür ederiz. Bu uykusuz dönemdeki yardımlarından dolayı onlara içtenlikle minnettarız.” dedi.
Depreme tepki: Ankara
Hollanda büyükelçisinin deprem haberini ilk duymasından kısa bir süre sonra kendisine Türk yetkililerin uluslararası yardıma ihtiyacı olduğunun söylenmesi, durumun ciddiyetini gösteriyordu. Depremin ardından Büyükelçi Wijnands bölgeyi birkaç kez ziyaret etti. Geçtiğimiz günlerde Hollandalı-Türk şarkıcı Karsu ile birlikte depremden en çok etkilenen Hatay’a müzik okulu açmak üzere döndü.
Büyükelçi Wijnands, “Hollanda hükümeti ve halkı yardım çalışmalarına aktif olarak katıldı ve biz de büyükelçilik olarak yardım etmek istedik. Büyükelçilik ekibinden kıyafet topladık, Ankara’daki Kral Günü kutlamamızı iptal ettik ve bunun yerine Kahramanmaraş’ta depremzedelerle yemek düzenledik. Hollandalı firmaların desteğiyle de depremden etkilenen çocuk ve kadınlara destek verdiğimiz Lale Eğitim ve Dinlenme Merkezi’ni Kahramanmaraş’ta açtık.” diyor.
Deprem mağdurları için para toplamak amacıyla Büyükelçi Wijnands ve meslektaşı Paul Zwetsloot, Boğaz’ı geçmeyi içeren bir yüzme yarışması olan Boğaziçi Kıtalararası Yüzme yarışmasına da katıldı.
Hollanda hükümeti ayrıca depremden etkilenen bölgelerde yeniden yapılanmayı destekliyor ve Hollandalı şirketlerin özellikle dairesel inşaat, su ve sanitasyon ile modüler binalar alanlarında rol oynayabileceğine inanıyor.
Hollanda’nın Türkiye Büyükelçisi Joep Wijnands.
Türk diasporası: Doğal bir köprü
İlk nesil Türk işçiler 1960’lı yıllarda Hollanda’ya geldi ve bu yıl ikili iş sözleşmesinin imzalanmasının 60’ıncı yıl dönümü. Büyükelçi Wijnands Ankara’da her gün Hollanda ile bağlantısı olan, orada bulunmuş, aile bağları olan veya orada birini tanıyan insanlarla tanışıyor. “Bu birbirimizi daha iyi anlamamıza yardımcı oluyor ve bu da arkadaşlığımızı daha da geliştirmenin harika bir yolu” diyor.
Büyükelçi Ünal’a göre Türkler Hollanda ekonomisinde önemli bir rol oynuyor. Yıllar geçtikçe ikinci ve üçüncü kuşaklar da Hollanda toplumuna daha fazla entegre oldular: “Türk toplumundan insanlar gelişlerinden bu yana siyaset, sanat ve akademi gibi Hollanda yaşamının çeşitli yönleriyle ilgilendiler.”
Diplomatik zorlukların üstesinden gelmek
Büyükelçi Ünal da Hollandalı meslektaşıyla aynı fikirde: “Her ilişkide inişler ve çıkışlar olur. Tam bir anlaşma beklemek gerçekçi olmaz. En önemli şey diyaloğa girmek ve farklılıkları açıkça ele almaktır. Dürüst konuşmalar yoluyla her zaman ortak bir zemin bulabiliriz.”
Poffertjes mi yoksa künefe mi?
Akşam yemeğine oturmadan önce elçiler en sevdikleri yerel yemeklerden bahsediyorlar. Büyükelçi Wijnands, Türkiye’nin sunduğu tatlı ikramları çok seviyor. “Künefesinden kadayıfına, sütlaçından irmik helvasına kadar hepsini çok severim.” Fındık, antep fıstığı ve zeytin de favorileri arasındadır. Eşimle birlikte Ankara’da bir kedi sahiplendik ve ona Türkçe zeytin anlamına gelen Zeytin adını verdik.
Büyükelçi Ünal’ın Hollanda’nın en sevdiği yemek kesinlikle çok lezzetli. “Ama peynirli poffertjes’i de severim.” Wijnands meslektaşına sıcak misafirperverliği için teşekkür ederken gülerek şunları söylüyor: “Şefin bu akşam Türk yemekleri sunacağını hâlâ umuyorum.”
AYLİN SEZER’İ TANIYALIM (Soprano)
Caz sanatçımız Karsu’dan sonra, soprano Aylin Sezer de Hollanda’yı çalkalıyor.
Sanatçımız Hollanda’nın Olympia’sı olarak bilinen Carre salonunda konser verdi.
Hollanda’nın Olympia’sı olarak bilinen Carre Tiyatrosunda konser veren Soprano Aylin Sezer İstanbul’da doğdu. Müziğe olan sevgisini İtalyan Kız Ortaokulu’nda keşfeden Aylin, Ayşe Sezerman’dan şan dersleri almaya başladı. Lise eğitimine Robert Kolej’de devam etti ve 2003 yılında mezun oldu. Aylin aynı sene konservatuvar eğitimi almak ve annesinin vatanı Hollanda’yı daha yakından tanımak için Lahey’e taşındı. Lahey Kraliyet Konservatuvarı’ndan 2008 yılında mezun oldu. Master eğitimini Dutch National Opera Academy’de gördü ve 2010 yılında “Üstün Sanatsal Başarı” ödülüyle tamamladı.
2014-2015 sezonunda Opera Vlaanderen’in kadrosunda Zerlina ve Despina’yı, Elektra operasında Fünfte Magd, Kovanşçina’da Emma rollerini seslendirdi. Sonraki sezonlarda Hollanda’nın farklı opera evlerinde Violetta, Nedda, Dido, Euridice ve Micaëla gibi rolleri yorumladı. Concertgebouw’da maestro Giancarlo Andretta yönetiminde I due Foscasri operasında Pisana rolünü söyledi. Peter Brook’un Mozart Sihirli Flüt adaptasyonu “une flûte echantée”yle Güney Amerika ve Avrupa turnesine çıktı.
Tannhäuser’ın Concertgebouw Oda Orkestrası için özel olarak hazırlanmış bir aranjmanında Elizabeth ve Venus’ü seslendirdi.
Aylin Sezer’in, çok beğenilen konserleri devam ediyor.
AYLİN SEZER (sopraan).
Na onze jazzartiest Karsu is sopraan Aylin Sezer in Nederland ook vaak het onderwerp van gesprekken. Ik moet wel laten weten dat er nog een succesvolle artiest is die we tot vandaag over het hoofd hebben gezien. Deze artiest is niemand minder dan Aylin Sezer, geboren in Istanbul. Sopraan Aylin Sezer, die een concert gaf in Theater Carré, ook wel de Olympia van Nederland genoemd, werd geboren in Istanbul. Nadat ze haar liefde voor muziek had ontdekt op de Italian Girls’ Secondary School, begon Aylin met zangles van Ayşe Sezerman. Ze vervolgde haar middelbare schoolopleiding aan het Robert College en studeerde af in 2003. In hetzelfde jaar verhuisde Aylin naar Den Haag om aan het conservatorium te studeren en om haar moeders vaderland, Nederland, te leren kennen. In 2008 studeerde zij af aan het Koninklijk Conservatorium van Den Haag. Zij behaalde haar master aan de Dutch National Opera Academy en rondde deze in 2010 af met de prijs “Outstanding Artistic Achievement”. In seizoen 2014-2015 zong ze Zerlina en Despina in de cast van Opera Vlaanderen, Fünfte Magd in Elektra opera en Emma in Kovanşçina. In de daaropvolgende seizoenen ïnterpreteert ze rollen als Violetta, Nedda, Dido, Euridice en Micaëla in verschillende Nederlandse operahuizen. Zij zong de rol van Pisana in de due Foscasriopera onder leiding van maestro Giancarlo Andretta in het Concertgebouw. Zij toerde door Zuid-Amerika en Europa met Peter Brooks Mozart Magic Flute-bewerking “une flute echantée”. Ze zong Elizabeth en Venus in een speciaal geprepareerd arrangement voor Tannhäuser’s Concertgebouw Kamerorkest. De veelgeprezen concerten van Aylin Sezer gaan door.
HET “TURKIJE-NEDERLANDS VRIENDSCHAPSVERDRAG”, WAARVAN WE 100 JAAR LATER HET BESTAAN VERNAMEN, WERD HERDACHT EN GEVIERD MET EEN CONCERT IN ANKARA
We hadden van Selçuk Ünal, onze huidige ambassadeur in Den Haag, gehoord over het bestaan van een belangrijk verdrag, waarvan de 40e, 50e en 90e verjaardag niet werden herdacht of gevierd.
De Ambassade van Turkije in Den Haag en de Ambassade van Nederland in Ankara slaan de handen ineen en organiseren tot het einde van het jaar verschillende evenementen in beide landen.
De eerste herdenking en viering van de 100e verjaardag in Ankara vond plaats met het Rotterdams Symfonie Orkest en het concert van Aylin Sezer.
Ambassadeur van Nederland in Turkije Joep Wijnands en Ambassadeur van Turkije in Nederland Selçuk Ünal ontmoetten elkaar voor een interview.
İlhan KARAÇAY deed onderzoek en schreef:
In 2012 vierden we de 400e verjaardag van de officiële betrekkingen tussen Turkije en Nederland, die begonnen in 1612. In dat jaar had ik een 466 pagina’s tellend, encyclopediedik boek gepubliceerd.
Een andere belangrijke overeenkomst tussen Turkije en Nederland werd ondertekend op 19 augustus 1964. Dit was een overeenkomst over de overplaatsing van arbeidskrachten van Turkije naar Nederland.
Nu zijn we begonnen om de 60e verjaardag van deze overeenkomst te vieren met verschillende evenementen.
We hebben niet gehoord, gelezen of geweten dat er nog een andere belangrijke overeenkomst was tussen Nederland en Turkije. Ik weet niet of het een schande was om niet te weten dat we nog een andere overeenkomst met dit land hadden in mijn 57-jarige leven in Nederland, waar ik als journalist werkte, maar ik weet wel dat er nog een andere belangrijke ontwikkeling was. Deze ontwikkeling was de oprichting van de Nederlands-Turkse Vriendschapsvereniging door Mustafa Kemal Atatürk, de stichter van de Republiek Turkije, en Wilhelmine, de toenmalige koningin van Nederland.
Het eerste jaar dat ik hier kwam, was ik zeer verbaasd toen ik hoorde dat een Nederlander die ik ontmoette zich tot de Islam had bekeerd. Deze Nederlander was niemand minder dan Jan Beerenhout, de secretaris-generaal van de Nederlands-Turkse Vriendschapsvereniging, die in 1933 was opgericht op initiatief van president Atatürk en koningin Wilhelmina der Nederlanden. Natuurlijk had ook hij zijn redenen om zich tot de islam te bekeren. Toen hij mijn verbazing zag, zei hij: “Wees niet verbaasd, veel andere Nederlanders naast mij hebben zich bekeerd tot de islam”.
De eerste keer dat we hoorden over de ondertekening van het “Turkije-Nederlands Vriendschapsverdrag” tussen Turkije en Nederland 100 jaar geleden was van Selçuk Ünal, onze huidige ambassadeur in Den Haag.
Toen ambassadeur Ünal, sprekend op de DİTK bijeenkomst, dit 100 jaar oude verdrag noemde, keken Veyis Güngör, voorzitter van het Turkevi Research Centre, en ik elkaar betekenisloos aan.
Later, na wat onderzoek, vonden we het verdrag waar onze ambassadeur het over had.
Wat we vonden is het stem resultaat in parlament dat je hieronder kunt zien.
Zoals hierboven te zien is, werd het Vriendschapsverdrag tussen Turkije en Nederland aangenomen door het Nederlandse parlement met 123 stemmen voor en 123 stemmen tegen.
Nu wordt dat verdrag, dat honderd jaar geleden werd ondertekend, herdacht en gevierd.
De eerste van deze herdenkingen en vieringen vond plaats in Ankara met een prachtig concert.
De evenementen in Turkije, die worden georganiseerd met de bijdrage van Eray Ergeç, de Raadsman voor Culturele Zaken op de Ambassade van Nederland in Ankara, zullen het hele jaar doorgaan.
Ergeç vertelde dat het eerste evenement in Bursa en Emirdağ zal worden georganiseerd door Turkse vrouwen uit Haarlem en gaf de volgende informatie over het concert in Ankara.
De evenementen voor de 100ste verjaardag van het Vriendschapsverdrag tussen Turkije en Nederland begonnen met een prachtig concert.
Het concert van het Rotterdams Symfonie Orkest en Aylin Sezer werd gehouden in Ankara CSO Ada.
De opening van de evenementen ter gelegenheid van de 100e verjaardag van het “Vriendschapsverdrag tussen Turkije en Nederland” werd gehouden in CSO Ada Ankara met het concert van het Rotterdams Symfonie Orkest en Aylin Sezer.
Tijdens de receptie voorafgaand aan het concert in CSO Kovan Café legden viceminister van Cultuur en Toerisme Batuhan Mumcu en ambassadeur van Nederland in Ankara Joep Wijnands een verklaring af over het programma.
Vice-minister Mumcu zei dat de geschiedenis van de diplomatieke betrekkingen tussen Turkije en Nederland teruggaat tot de 17e eeuw.
Ambassadeur van Nederland in Ankara Joep Wijnands (links), tweede Minister van Toerisme Batuhan Mumcu (rechts)
Mumcu verklaarde dat de eerste overeenkomst die met Nederland werd gesloten na de proclamatie van de Republiek het Vriendschapsverdrag was dat in 1924 werd ondertekend en waarvan vandaag de 100e verjaardag wordt gevierd. Mumcu zei: “Om de 100e verjaardag van het Vriendschapsverdrag tussen Turkije en Nederland te eren en deze historische mijlpaal te vieren, zijn verschillende evenementen zoals concerten, tentoonstellingen en filmvertoningen gepland en worden deze in beide landen uitgevoerd.”
Aylin Sezer, begeleid door het Rotterdams Symfonie Orkest, won veel lof met haar werken.
Mumcu zei dat dit jaar, 100 jaar geleden, het vriendschapsverdrag tussen Turkije en Nederland met trots zal worden gevierd en dat de evenementen ter ere van dit belangrijke verdrag begonnen met een gezamenlijk openingsconcert met het Rotterdams Symfonie Orkest met sopraan Aylin Sezer en pianist Emir İlgen:
“Alle evenementen zijn bedoeld om de langdurige vriendschap en samenwerking tussen Turkije en Nederland te benadrukken, maar ook om de basis te leggen voor nieuwe partnerschappen en projecten voor de toekomst. Culturele evenementen, kunsttentoonstellingen en vele andere activiteiten zullen de volkeren van beide landen samenbrengen en de vriendschap tijdens dit speciale jaar verder versterken. Tijdens deze betekenisvolle periode wensen wij dat de vriendschap en samenwerking tussen Turkije en Nederland verder zal worden versterkt. We hopen dat de Turks-Nederlandse betrekkingen in de komende eeuwen met dezelfde warmte zullen worden voortgezet.”
Mumcu benadrukte dat de wederzijdse samenwerking van de twee vriendschappelijke en broederlijke landen, die een diepgewortelde gemeenschappelijke geschiedenis hebben en zeggenschap hebben in hun respectieve regio’s, verder zal worden versterkt met nieuwe projecten en wenste dat de activiteiten in het kader van de viering van het 100-jarig bestaan van de overeenkomst succesvol zullen zijn.
100 tulpenbollen per stuk naar 100 scholen in Turkije
“Tijdens dit jaar van de vriendschap is het ons doel om de alomvattende en duurzame vriendschap tussen onze naties te laten zien, die vele gebieden omvat, van onze economische samenwerking tot onze samenwerking als NAVO-bondgenoten en onze culturele band,” zei Wijnands, ambassadeur van Nederland in Ankara.
Wijnands zei dat het sterkste symbool van de vriendschap tussen de twee landen de “tulp” is: “Deze prachtige Turkse bloem kwam eeuwen geleden vanuit het Ottomaanse Rijk naar Nederland en is vandaag de dag een belangrijk Nederlands nationaal symbool geworden.”
Wijnands zei dat ze 100 tulpenbollen naar 100 scholen in Turkije hebben gestuurd ter gelegenheid van de 100e verjaardag van de vriendschap tussen de twee landen en voegde eraan toe: “Deze bollen zullen in het voorjaar bloeien als teken van de vriendschap tussen onze landen en als belofte aan toekomstige generaties. Net als veel jonge mensen in Turkije en Nederland, vormen de kinderen die deze tulpen ontvangen de basis van onze vriendschap die tot in de volgende eeuw zal duren.”
Wijnands zei dat hij erg blij was te weten dat veel jonge mensen het concert zouden bijwonen en zei: “Moge onze diepgewortelde vriendschap eeuwig duren.”
Wijnands zei het volgende over het Rotterdams Symfonie Orkest:
“De stad Rotterdam is van groot belang voor Nederland. We genereren een derde van ons nationaal inkomen uit internationale handel en buitenlandse investeringen, en de haven van Rotterdam is waar goederen uit de hele wereld ons land binnenkomen. Sinfonia Rotterdam heeft een structuur die net zo kosmopolitisch is als de stad waar zij vandaan komt en zij treden op in concertzalen over de hele wereld. Ik ben verheugd de Rotterdammers vandaag in Ankara te mogen verwelkomen. De muziek van deze avond zal een melodieuze uitdrukking zijn van de diep gevoelde vriendschap tussen Turkije en Nederland. Ik hoop dat u er allemaal van zult genieten.”
Dewi van de Weerd, Ambassadeur voor Culturele Zaken van Nederland, een organisatie onder het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken, hield ook een korte toespraak.
Ambassadeur voor Culturele Samenwerking Weerd verklaarde dat het Ottomaanse Rijk in 1612 de eerste staat was die de Nederlandse Republiek erkende. In 1923 was Nederland het eerste land dat de Republiek Turkije erkende, voegde Weerd eraan toe, waarbij hij opmerkte dat de vriendschap tussen de twee landen werd bekroond met de ondertekening van een officieel Vriendschapsverdrag in 1924.
Tijdens het concert onder leiding van dirigent Conrad van Alphen begeleidden pianist Emir İlgen en sopraan Aylin Sezer het Rotterdams Symfonie Orkest.
Mozart Divermento en Chopin’s concerten voor piano werden uitgevoerd in de eerste helft van het concert, terwijl Mozart’s “Aria Porgi“, Mesud Cemil’s “A Baby Bird with Silver Wings” en Mozart’s “29e Symfonie” werden uitgevoerd in de tweede helft.
De Nederlandse ambassadeur Joep Wijnands, de Turkse onderminister van Cultuur en Toerisme Batuhan Mumcu en speciale gast uit Nederland, Dewi van de Weerd, Cultureel Ambassadeur van het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken.
DE AMBASSADEURS IN DEN HAAG EN IN ANKARA SPRAKEN OVER HET VRIENDSCHAPSVERDRAG DAT 100 JAAR GELEDEN WERD GETEKEND TUSSEN NEDERLAND EN TURKIJE.
Ter ere van een eeuw vriendschapsbanden tussen Nederland en Turkije kwamen de Nederlandse ambassadeur in Turkije Joep Wijnands en de Turkse ambassadeur in Nederland Selçuk Ünal samen voor een interview. Voorafgaand aan een gezellig diner blikten de ambassadeurs terug op hun samenwerking, de aardbeving van vorig jaar, de Turkse gemeenschap en de eerlijkheid in hun relatie. “We hebben elkaar zelfs onder een snelkiesknop zitten”, zeggen ze.
Wijnands’ zwemtocht over de Bosphorus inspireerde Ünal. Hij verraste zijn collega met een Turkse krant uit de jaren 80, waarin een artikel stond over een Nederlandse zwemmer die de Gouden Hoorn in Istanbul overzwom.
De één is gestationeerd in Ankara, de ander in Den Haag. Beiden zijn trots daar hun land te vertegenwoordigen. Vanwege de jaarlijkse Ambassadeursconferentie waren allebei weer even in dezelfde stad, wat ons de unieke gelegenheid gaf om met hen bij te praten.
Ambassadeurs hotline
Terugkijkend op hoe hun persoonlijke relatie begon, zegt Ünal: “We ontmoetten elkaar voor het eerst in Ankara, lang voordat er iets bekend was over mijn aanstelling. Eerlijk gezegd had ik geen idee dat ik naar Nederland zou gaan. Toen vernam ik dat ik zou worden voorgedragen als ambassadeur. Later nodigde ambassadeur Wijnands me uit voor een informeel diner in zijn residentie in Ankara, waar we de gelegenheid hadden om kennis te maken.”
Of het nu per telefoon of sms is, Ünal en Wijnands houden regelmatig contact met elkaar. Een goede manier om op de hoogte te blijven van elkaars ervaringen en activiteiten. “Onze werkrelatie is niet alleen levendig, maar ook ongelooflijk nuttig. Het voegt een extra laag toe aan onze vriendschap”, aldus de Nederlandse ambassadeur. Ünal voegt eraan toe: “We hebben elkaar zelfs onder een snelkiesknop zitten.”
Historisch begin: Nederlandse of Turkse tulp?
Het Koninkrijk der Nederlanden en de Republiek Turkije vieren dit jaar een eeuw vriendschap en hun officiële vriendschap gaat terug tot een verdrag uit 1924. De banden gaan echter veel verder terug, zoals ambassadeur Wijnands uitlegt: “In 1612 verleende de sultan van het Ottomaanse Rijk handelsrechten aan de Nederlanders. Dit luidde de start in van een langdurige vriendschap van meer dan 400 jaar.”
Ambassadeur Ünal bevestigt de bezegeling van de vriendschap tussen beide landen in 1924 en brengt de eerdere banden via kooplieden en handelslieden ter sprake: “Het eerste vastgelegde contact vond, naar ik meen, in 1561 plaats.”
Over handel en kooplieden in de geschiedenis gesproken, Wijnands licht de oorsprong van de tulp, of Lale, toe:“Het is nu een Nederlands nationaal symbool, maar dat hebben we te danken aan Turkije, omdat kooplieden tulpen van daar naar Nederland brachten. De tulp belichaamt als het ware ons gedeelde erfgoed.”
In de Turkse ambassade spreken Selçuk Ünal en Joep Wijnands over de Nederlands-Turkse vriendschap.
Viering Nederlands-Turkse samenwerking
De twee ambassadeurs hebben samen met hun ambassades een reeks boeiende evenementen gepland om het honderdjarig bestaan te vieren.
De Nederlandse ambassade plant een reeks activiteiten. Van verschillende vriendschapsconcerten door heel Turkije, tot een symposium in Izmir, met studenten van de Technische Universiteit Delft, over aardbevingsbestendige architectuur om gemeenschappen te helpen bij het heropbouwen na de tragische aardbeving, en tot het versturen van geschenkdozen naar 100 scholen in heel Turkije met daarin 100 tulpenbollen en Nederlandse jeugdliteratuur.
De Turkse ambassade is ook van plan om een reeks evenementen te organiseren, waaronder een optreden van een Turks klassiek muziekkwartet in Amsterdam en activiteiten in het Yunus Emre Instituut. “Er zijn ook plannen voor academische discussies over de geschiedenis van onze relatie en economische evenementen, samen met de enthousiaste Turkse gemeenschap in Nederland”, zegt Ünal.
Handelslanden
“Onze beide landen zijn van oudsher handelslanden”, legt ambassadeur Ünal uit. In de afgelopen twee jaar is Nederland de grootste partner voor buitenlandse directe investeringen van Turkije geworden. “We zien dat steeds meer investeerders zich hier vestigen, als uitvalsbasis voor Nederland of Europa. Deze groeitendens geeft een aanzienlijke impuls aan ons economisch partnerschap.”
Ambassadeur Wijnands vult aan: “Er zijn 3000 Nederlandse bedrijven in Turkije actief. Maar nog meer dan alleen de getallen, gaat het hier om de gedeelde handelsgeest van Turken en Nederlanders. Onze geschiedenis van naar buiten kijken en internationaal zakendoen zorgt voor een sterk onderling begrip.”
Reactie op de aardbeving: Den Haag
Het is een jaar geleden sinds de verwoestende aardbevingen in Turkije en Syrië. Ambassadeur Ünal was thuis toen deze plaatsvonden. Hij spoedde zich naar de naastgelegen ambassade waar zijn collega’s al waren toegestroomd. Al snel kreeg Ünal telefoontjes van Nederlandse vrienden, collega’s en de Nederlands-Turkse gemeenschap waarin condoleances en hulp werden aangeboden.
In de eerste bijeenkomst zei de Turkse ambassadeur tegen zijn team: “Kijk, dit is een moeilijke dag. We hebben misschien vrienden en geliefden verloren. Maar dit is niet het moment om te huilen. Althans vandaag niet. We moeten handelen en iedereen helpen in samenwerking met onze Nederlandse vrienden.”
Ünal nam vervolgens contact op met moskeeën en transportbedrijven zoals Turkish Airlines, KLM en Corendon om voorbereidingen te treffen voor het verzamelen en verzenden van humanitaire hulp. “Onze dank gaat uit naar de Nederlandse regering en nog belangrijker, het Nederlandse volk voor hun gulle steun aan de samenwerkende hulporganisaties GIRO 555. We zijn oprecht dankbaar voor hun hulp tijdens deze slapeloze periode.”
Reactie op de aardbeving: Ankara
Kort nadat de Nederlandse ambassadeur voor het eerst het nieuws over de aardbeving hoorde, kreeg hij te horen dat de Turkse autoriteiten internationale hulp nodig hadden, wat de ernst van de situatie aangaf. In de nasleep van de aardbeving heeft ambassadeur Wijnands het gebied meerdere malen bezocht. Hij is er onlangs teruggekeerd met de Nederlands-Turkse zanger Karsu om een muziekschool te openen in Hatay, de provincie die het zwaarst getroffen is door de aardbeving.
“De Nederlandse overheid en bevolking waren actief bezig met hulpacties en als ambassade wilden wij ook helpen. We zamelden kleding in onder het ambassadeteam, schrapten onze Koningsdagviering in Ankara en organiseerden in plaats daarvan een maaltijd met slachtoffers van de aardbeving in Kahramanmaraş. Met steun van Nederlandse bedrijven openden we ook het Tulip Education and Recreation Centre in Kahramanmaraş, waar we kinderen en vrouwen steunen die door de aardbevingen zijn getroffen.”
Om geld in te zamelen voor de slachtoffers van de aardbeving, namen ambassadeur Wijnands en zijn collega Paul Zwetsloot ook deel aan de Bosphorus Cross-Continental Swim, een zwemwedstrijd waarbij de Bosporus wordt overgestoken.
De Nederlandse regering steunt ook de wederopbouw in de door de aardbeving getroffen gebieden en is van mening dat Nederlandse bedrijven een rol kunnen spelen, vooral op het gebied van circulair bouwen, water en sanitaire voorzieningen en modulaire gebouwen.
De Nederlandse ambassadeur in Turkije, Joep Wijnands.
Turkse diaspora: Een natuurlijke brug
De eerste generatie Turkse arbeiders kwam in de jaren zestig naar Nederland en dit jaar is het ook 60 jaar geleden dat de bilaterale overeenkomst over arbeid werd gesloten. In Ankara ontmoet ambassadeur Wijnands elke dag mensen die een band hebben met Nederland – ze zijn er geweest, hebben familiebanden of kennen er iemand. “Dit helpt ons om elkaar beter te begrijpen, wat een geweldige manier is om onze vriendschap verder uit te bouwen,” zegt hij.
Volgens ambassadeur Ünal vervullen Turken een belangrijke rol in de Nederlandse economie. In de loop der jaren zijn ook de tweede en derde generatie meer geïntegreerd in de Nederlandse samenleving. “Sinds hun komst zijn mensen uit de Turkse gemeenschap betrokken bij verschillende aspecten van het Nederlandse leven, zoals politiek, kunst en de academische wereld.”
Diplomatieke uitdagingen overwinnen
“In elke relatie, of het nu gaat om vriendschappen of families, zijn ups en downs normaal,” zegt Wijnands. “Waar het om gaat is hoe je ermee omgaat. Communicatie is essentieel en we maken gebruik van verschillende kanalen om het begrip te vergroten. De Turkse gemeenschap in Nederland speelt daar een rol in, de contacten tussen overheden, tussen bedrijven, dat alles komt samen.”
Ambassadeur Ünal is het eens met zijn Nederlandse collega: “Ups en downs komen in elke relatie voor. Het zou onrealistisch zijn om volledige overeenstemming te verwachten. Het belangrijkste is om de dialoog aan te gaan en verschillen openlijk aan te pakken. Door middel van eerlijke gesprekken kunnen we altijd een gemeenschappelijke basis vinden.”
Poffertjes of künefe?
Voordat ze aan tafel gaan, vertellen de ambassadeurs over hun favoriete lokale gerechten. Ambassadeur Wijnands is dol op de zoete lekkernijen die Turkije te bieden heeft. “Van künefe tot kadayıf en van sütlaç tot irmik helvası – ik vind ze allemaal heerlijk.” Hazelnoten, pistachenoten en olijven behoren ook tot zijn favorieten. Mijn vrouw en ik hebben een kat geadopteerd in Ankara en die we Zeytin hebben genoemd, wat olijf betekent in het Turks.
Het Nederlandse lievelingseten van ambassadeur Ünal is absoluut kibbeling. “Maar ik hou ook van poffertjes met kaas.” Terwijl Wijnands zijn collega bedankt voor de warme gastvrijheid, zegt hij lachend: “Ik hoop nog steeds dat de chef vanavond Turkse gerechten serveert.”
Açık yüreklilikle yazmazsam O’nu anlatamam:
“Ölen göt olur” derdi. “Hasta mısın” diye sorana, ‘hasta olanın……..(sinkaf)’ derdi.
Aslında bir moral kaynağıydı. Bana, “İlhan abi nasıl böyle genç kalıyorsun?” diyenlere, Mehmetdip’in ‘Hiçbir şeye aldırma’ anlamındaki sözlerini söylüyordum.
‘Teks’ lakabıyla da ünlenen Mehmet Taşman, bugün Mersin’de toprağa veriliyor.
İlhan KARAÇAY yazdı:
Mersin’ibiraz olsun bilenler, “Mehmetdip” veya “Teks” lakaplı Mehmet Taşman’ı mutlaka tanırlar. “Arabacı Mehmetdip” olarak da anılırdı.
Mehmetdip bir fayton arabası sürücüsüydü. O zamanın taksileri olan faytonlar, kabadayıların kullandığı lüks bir araçtı.
Arabacılık, Mehmetdip’e baba yadigârı idi. Baba Teks (gözlüklü) bu mesleği oğlu Mehmet’e (önde şapkalı ve sigaralı) devretmişti.
Arabacı Mehmetdip, aynı zamanda Mersin’de sözü edilen nüktedanlardandı. Çok da muzipti Mehmetdip. 1950’lerde, Mersin’deki eşcinsellerin listesini yazıp kahvehaneye astığı için tutuklanmıştı.
Sokak çocuğu gibi sinkaflı sözleri ile, aslında moral kaynağı oluyordu Mehmetdip.
Açık yüreklilikle yazmak lâzım. Kendisine, “Ne o Mehmetdip abi hasta mısın?” diye sorana, “Hasta olanın ……….(sinkaf)”, “ölenin de ………. (sinkaf)” derdi.
Sürekli olarak “Ölen göt olur” sözünü kullanan Mehmetdip, bu moral verici sözler sayesinde 94 yıl yaşadı.
Mehmetdip’i çok sık ziyaretlerimden birinde bu aile fotoğrafını çekmiştim.
Fotoğraf her şeyi anlatıyor değil mi?
Şahsen ben de, Mehmetdip’in bu sinkaf sözlerinden ilham alarak, yani her ne olursa olsun ve her musibet karşısında Mehmetdip’in sözlerini tekrarladım.
Allah bana da uzun ömür verdi. Zira ben de, “İlhan abi veya İlhan bey, nasıl oluyor da böyle genç kalıyorsunuz?” diyenlere, hiçbir şeyi kafalarına takmamalarını tavsiye eder, Mehmetdip’in sözlerini tekrarlardım.
Mehmetdip, siyaseti de iyi takip edenlerden biriydi. Mersin’deki çarpıklıkları anlatan bir röportajımda fikirlerini anlatmıştı.
…Ve işte o Mehmetdip Teks, 94 yılın sonunda dün gece öldü. “Vefat etti” demiyorum, zira kendi sözünü kullanıyorum.
Mehmetdip’in sinkaf sözlerinden sonra ölümü, bence onu ‘göt’ etmedi. Bana göre ‘rahmetli’ oldu.
Zira O’nun muzipliği çok kişiye ders oldu.
Allah rahmet eylesin.
KOETS RIJDER MEHMETDİP, HET SYMBOOL VAN MERSİN, IS DOOD
Ik kan hem niet beschrijven tenzij ik openhartig schrijf:
Hij zei altijd: “Degene die sterft, wordt een klootzak”. Als iemand hem vroeg of hij ziek was, zei hij, ‘degene die ziek is……..(vloek)’.
Hij was eigenlijk een bron van moraal.
Mehmet Taşman, ook bekend onder zijn bijnaam ‘Teks’, wordt vandaag begraven in Mersin.
İlhan KARAÇAY schreef:
Degenen die een beetje weten over Mersin, zullen Mehmet Taşman, bijgenaamd “Mehmetdip” of “Teks”, zeker herkennen.
Hij stond ook bekend als “Mehmetdip de koetsier”.
Mehmetdip was een bestuurder van een phaeton. Phaetons, de taxi’s van die tijd, waren een luxe voertuig dat werd gebruikt door bullebakken.
De koetsier was het erfstuk van Mehmetdip’s vader. Zijn vader Teks (met bril) gaf dit beroep door aan zijn zoon Mehmet (met hoed en sigaret voorop).
Mehmetdip, de koetsier, was ook een van de geestigste mannen in Mersin. Mehmetdip was ook erg ondeugend. In de jaren 1950 was hij gearresteerd omdat hij een lijst van homoseksuelen in Mersin had opgesteld en die in het koffiehuis had opgehangen.
Mehmetdip was eigenlijk een bron van moraal met zijn straatjongensachtige sarcastische opmerkingen.
Het is noodzakelijk om openhartig te schrijven. Tegen degenen die hem vroegen: “Wat is er, Mehmetdip Abi, ben je ziek?” zei hij: ” wie die ziek wordt ………. (vloek) ” en “wie die doodgaat………. (vloek) “.
Mehmetdip, die voortdurend de uitdrukking, “Hij die sterft wordt een aars” gebruikte, leefde 94 jaar dankzij deze opbeurende woorden.
Ik nam deze familiefoto tijdens een van mijn frequente bezoeken aan Mehmetdip.
De foto zegt alles, nietwaar?
Persoonlijk werd ik ook geïnspireerd door Mehmetdips woorden en ik herhaalde Mehmetdips woorden wat er ook gebeurde en bij elke ramp.
Allah gaf mij ook een lang leven. Ik adviseerde degenen die mij vroegen, “İlhan Abi of İlhan Bey, hoe komt het dat je zo jong blijft?” om zich nergens zorgen over te maken, en ik herhaalde de woorden van Mehmetdip.
Mehmetdip was ook een van degenen die de politiek goed volgde. In een van mijn interviews over de verstoringen in Mersin gaf hij zijn mening.
…En dat Mehmetdip Teks gisteravond na 94 jaar is dood. Ik zeg niet “overleden“, omdat ik zijn eigen woorden gebruik.
Mehmetdip’s dood, na zijn scheldwoorden, maakte hem naar mijn mening geen ‘klootzak’. Naar mijn mening werd hij een ‘wijlen’.
Want zijn ondeugende gedrag was een les voor velen.
Expat, ‘Gurbetçi’ anlamını taşıyor ama, ‘elit’ olanlar kastediliyor.
Bounty, çikolata markası ama, ‘dışı siyah, içi beyaz’lar kastediliyor.
Yabancı kelimeler, anadil için yararlı mı, zararlı mı tartışması var.
(Haberin Hollandacası en altta)
(Nederlandse versie van het bericht is onderaan)
İlhan KARAÇAY araştırdı ve yazdı:
Türkçemize yamalanmış olan binlerce yabancı dil kelimesine eklenecek iki aday kelime daha var.
Bunlardan biri ‘ha girdi ha girecek’ olan Expat, diğeri de ‘girmeye aday’Bounty kelimeleridir.
Bir toplantı davetiyesinde gözüme çarpan ‘Expat’ kelimesini ben daha önce ‘gurbetçi’ olarak kullanmıştım ama, aynı kelimenin bir davetiyede yer alması, bu kelimeyi araştırmama yol açtı.
Toplantı, Dünya Türk İş Konseyi DTİK’in Avrupa Komisyonu Başkanı Turgut Torunoğulları’nın organizasyonuydu. Altta görüntüsünü bulacağınız davetiyedeki, “Hollanda’da profesyonel iş hayatında bulunan Türk expatlarla bir araya geleceğimiz” ibaresi kafamı karıştırmıştı.
Yaptığım araştırmada, expat kelimesinin ilk karşılığının, “gurbetçi” olduğunu gördüm.
Araştırmamı derinleştirdiğim zaman da, bu kelimenin daha nitelikli bir anlam taşıdığını gördüm.
Bir yerde Expat için şöyle deniliyordu: “Expat, Latince kökenli expatriate kelimesinden gelmekte olup, doğduğu ülke dışında çalışan bireyleri tanımlamak için kullanılır. Göçmenlikten farklı bir statüsü bulunan Expat, yüksek nitelikli çalışanları ifade eder.”
Bir başka yerde Expat’ın karşısında şunlar yazılıydı: “Expat, doğduğu ya da vatandaşlığının bulunduğu ülke dışında, bir şirket, üniversite, hükümet veya sivil toplum kuruluşu tarafından belirlenen görevleri yerine getirmekle sorumludur. Hizmet verdiği kurumun faaliyet gösterdiği sektöre bağlı olarak görev tanımı farklılıklar arz eden Expatın genel görevleri şunlardır;
Şirket tarafından kendisine tayin edilen görevleri yerine getirmek, Üniversitenin belirlediği araştırma faaliyetlerini gerçekleştirmek, Sivil toplum kuruluşları adına hareket etmek ve sosyal projeler tasarlamak, Ülke yasal düzenlemelerine uygun çalışmalar gerçekleştirmek, Çalışmalarını periyodik raporlar halinde ilgili birimlere iletmek, Mesleki gelişimi sürdürmek.”
Expat deyiminin, sadece yurt dışına giden nitelikli olan kişiye değil, yurt dışına çalışmaya giden herkes için kullanıldığını belirten iddialar da var. O iddiayı, şu satırlar arasında bulabiliriz:
“Expat, İngilizce “expatriate” kelimesinin kısaltılmış haline denilen bir kelime. Aslında, Latince “ex” ve “patria” kelimelerinin birleşmesiyle ortaya çıkmış bir kavram. Ex = dışarıdan, patria = ülke anlamına geliyor. Genelde çalıştıkları firma tarafından başka ülkelere gönderilen insanlar expat olarak adlandırılıyor, aynı zamanda bu kelime günümüzde yurtdışında çalışmaya giden herkesi kapsıyorda diyebiliriz.”
Yukarıdaki anlatılanlara baktığım zaman, ben şahsen ‘expat’ deyimini, yurdunu terketmiş her insan için kullanmamız gerektiğine inanıyorum. İnsanları ‘elit meslekli’ ve ‘amele’ diye ayırmanın yersiz olduğunu düşünüyorum.
Doktor, avukat, mühendis, araştırmacı, tesviyeci, montör, marangoz gibi meslek sahipleri için expat, amele için sadece gurbetçi demek, ayrımcılıktan başka bir şey değildir.
Bu nedenle, ben şahsen, expat deyimini, yurdunu terketmiş olan herkes için kullanmayı tercih edeceğim.
BOUNTY
Bu sözcüğü hepimiz, özellikle Türkiye’dekiler, bir çikolata markası olarak biliriz.
Bounty, Mars, Incorporated tarafından üretilen ve uluslararası pazarda satılan bir çikolatadır. 1951 yılında Birleşik Krallık ve Kanada’da tanıtıldı. Başlangıçta sadece sütlü çikolata ile kaplıydı.
Bounty Türkiye’ye Hollanda’dan ithal ediliyor. Ürünün tek adedi 28,5 gr. olup ikili ambalajlarda satılıyor.
Bounty sözcüğünün tabii ki başka yerlerde kullanıldığı da biliniyor.
Örneğin, Türkçe’de, İngilizce’den tercüme, cömertlik anlamında kullanıldığı oluyor.
Bounty sözcüğü aşağıdaki hallerde de kullanılıyor:
– İngilizcede, ödül, lütuf: bir kuruluş tarafından sunulan bir miktar para veya başka bir ödül.
– HMAV Bounty, 1789 yılında Bounty İsyanı’nın patlak verdiği gemi,
– Bounty Adaları, Yeni Zelanda’nın güneydoğusunda bir grup ada,
– Bountytrog, Yeni Zelanda’nın güneybatısında okyanus tabanında bir çöküntü,
– Mel Gibson ve Anthony Hopkins’in başrollerini paylaştığı, Bounty’deki isyan hakkında
bir film,
– Bounty (albüm), Norveçli şarkıcı-söz yazarı Haakon Ellingsen’in albümü,
– Bounty (çikolata), hindistan cevizi ile doldurulmuş bir çikolata,
– Bounty (Star Trek), Amerikan televizyon dizisi Star Trek: Enterprise’ın bir bölümü,
– Bounty (atraksiyon), Wavre’deki Walibi Belçika eğlence parkında artık kaldırılmış bir
atraksiyon,
– Bounty (takma ad), beyaz gibi davranan siyah bir kişi için takma ad.
Şimdi bu bounty sözcüğünün de Türkçeye bir başka anlamla girmesi ihtimal dahilinde.
Bu sözcük Hollanda’da, içi başka-dışı başka insanlar için de kullanılıyor. Değerli dostum Mustafa Özcan, geçenlerde bu konuya değinmiş ve bounty sözcüğünün içi ile dışı aynı olmayan, işgüzar veya istismarcı kişiler için kullanıldığını yazmış.
Şimdi, “bounty” sözcüğü Türkçe’de yaygın olarak kullanılmak istenirse, bu kelimenin Türkçe’ye girmesi ve belirli bir anlamı ifade etmesi gerekecektir. Örneğin, Hollanda’da olduğu gibi “dışı kara ama içi beyaz” anlamına gelmesi için belirli bir bağlamda kullanılabilir. Türkçe’nin dinamik doğası ve kültürel etkileşimler göz önüne alındığında, yeni kelimelerin ve deyimlerin dilimize girmesi mümkündür. Ancak, bu kelimenin yaygın kullanımı ve kabulü için belirli bir süre kullanılması gerekebilir.
TÜRKÇE’DEKİ YABANCI KELİMELER
Bu konuyu Google’de araştırırken karşıma pek çok iddialı yazılar çıktı.
Özellikle, Meftun.Art ve BillDill sayfalarında bulduğum tanımlar ve iddialar şöyle:
Dil; yaşamın yapı taşı, iletişimin kaynağıdır. İnsanlar arası bilgi aktarımını ve anlaşmayı sağlayan bu yapı her gün gelişir, değişim gösterir. Canlı bir yapıya sahip olan dil, onu konuşan milletin en önemli hazinesi ve geleceğe bırakacağı mirasıdır. Kendi içinde geçirdiği evrime ek olarak diğer diller ile kurduğu ilişkiler sonucunda da belirli değişimlere uğrayabilir. Farklı dönemlerde toplu olarak da dile girebilen bu kelimeler, gerektiği anda müdahale edilmezse diller arası etkileşimin verdiği olumlu sonuçlar, yerini yabancı kelimelerin istilasının yaratacağı olumsuzluklara bırakabilir.Bunun sonucunda ise dilin ve doğal olarak milletin kimliğine, benliğine zarar gelir. Her dilin yaşayabileceği bu durumu, Türkçenin de bazı dönemlerde yaşadığını söyleyebiliriz.
Yüzyıllardan beri konuştuğumuz dil, zaman içerisinde pek çok farklı milletin diliyle karışmıştır. Küreselleşen dünya ve hızla gelişen teknoloji, bilgi ve dünyadaki farklı milletlerle kurulan ekonomik, siyasal ilişkiler, dilimize yabancı kelimeler girmesine sebep olmuştur. Bunun yanında sosyal hayatta yabancı kelimeler hemen her gün karşımıza çıkar: Yabancı diziler, yabancı müzikler, yabancı kitaplar, yabancı kafe ve restoran isimleri vb. Dünyada bir olayı veya nesneyi karşılayan kelimenin Türkçede bir karşılığının bulunamaması da bu yabancı kelimelerin dilimize girmesine sebep olmuştur. Bu sebeple bugün konuştuğumuz dil içerisinde pek çok farklı milletin dil değerlerini taşır.
Günlük hayat, yabancı kelimeleri en sık kullandığımız yerlerden birisidir. Farkında olmadan izlediğimiz dizilerden, filmlerden ve dinlediğimiz müziklerden kulak aşinası olduğumuz yabancı kelimeleri bir süre sonra günlük yaşamda da kullanmaya başlarız. Bunlardan ilk ve en basit örnek “merhaba, selam” anlamına gelen “hello, hi” kelimeleridir. Bu kelime karşılığını hemen herkesin bildiği ve her 10 insandan 9’unun kullandığı bir yabancı kelimedir. Bunların dışında, “yes, no, thanks vb.” temel olarak kullandığımız sözcükler en çok kullandığımız yabancı kelimeler olarak karşımıza çıkar.
Dil, bir milletin en önemli değerlerindendir. İçerisinde ait olduğu milletin kültürünü, din değerlerini, toplum değerlerini, hikayelerini, zaferlerini ve kayıplarını gelecekteki nesillerine taşır. Dil korunduğu sürece milletin geçmişi ve geleceği de korunur demektir. Bir millet için bu kadar önemli olan bir noktanın zaman içerisinde farklı dillerin boyunduruğuna girmesi pek çok insan fark etmese de aslında üzücüdür. Dilimizde yabancı kelime kullanımı her geçen gün artarken milli değerlerimizi korumak için bunun önüne geçmek gerekmektedir. Bu durumun en kolay yolu da Türkçede karşılığı bulunan yabancı kelimeleri tercih etmek yerine Türkçe karşılıklarını tercih etmektir. Kullandığımız dile sahip çıkmak da ülkemizi, milletimizi kalkındırmanın bir yoludur aslında. Onu ileriye taşımak gelecek için en önemli şeydir. Her açıdan bizim için bu kadar önemli olan bir noktayı atlamamak ve var olduğumuz kültürü ve milleti en iyi şekilde yarınlara taşımak için dilimizde yabancı kelime kullanmamalıyız.
Dilde yapılan denetimler ve erken müdahaleler dilin, diğer diller ile etkileşimi sonucunda bünyesine alabileceği yabancı kelimelerin olabildiğince az miktara indirilmesini sağlar. Canlı yapıda olan bu iletişim aracı, bünyesine aldığı her yeni kelimede biraz daha yozlaşacak ve kendi benliğinden uzaklaşacaktır. Şimdilerde ne kadar farklı dillere ait, kulağa hoş kelimelerin kullanılması bir sorun teşkil etmiyor gibi gözükse de bu durum her geçen gün dilin daha da tahrip olmasına sebebiyet vermektedir. Dilin biricik ve bir şeyleri çocuklar kadar hızlı öğrenip karmaşık yapısına katabileceğini unutmamak gerekirken olabildiğince kendi işleyişine uygun kelimeler türetmek önemlidir. İstenmeyen sonuçlardan biri olan dilin bozulması durumunu yaşamamak amacıyla alınan her önlem, geleceğe daha zengin bir lisan bırakmak anlamına gelmektedir.
Halkın ekseriyetinin, milletin diline girmiş kelimeler, menşeleri ne olursa olsun, artık o dilden, o milletin dilinden sayılır. Bugün modern Avrupa ilim ve san’at dillerinde kullanılan kelime ve tâbirlerin çoğu, dünyada birçok milletler tarafından kullanılmakta bulunduğu için, milletlerarası bir hüviyet kazanmışdır. Mahallî bâzı ufak telâffuz farkları ile bunlar hemen hemen aynı sayılır ve aynı mânada kullanılır: telefon, asansör, otopsi, vantilatör, reform, biyografi gibi…
Böyle bu şekilde binlerce fennî ve sınaî kelime, yabancı oldukları halde, dilimize girmiş ve yerleşmiştir. Şimdi bizim malûm Dil Kurumu ne yapıyor? Garip ve acayip bir ırkçı hamaratlığı ile, bu kelimelere mutlaka ve muhakkak Türkçe karşılıklar bularak dilimize sokmak hevesine düşüyor.. Lisanımıza uzun müddetten beridir girmiş bulunan ecnebi ıstılah ve tâbirlere el atmak ve onları sözde Türkçeleştirmeğe kalkmak ne derece doğru ve mantıkîdir? İşte uydurulan bâzıları:
Emeç, yelleç, dengelem, düzeltim, arıtımevi, inerçıkar, yıldırı, düşlem, tartaç… Evet, baskül bir “tartaç” tır ama, her tartaç baskül değildir! Sonra, “reform” başka şeydir, “düzeltme” başka… üstelik “düzeltim” buluşu da uydurmadır.
Rafineri’ye biz Türkler “tasfiyehane” deriz, artık bunu “arıtımevi” yapmanın mânası yoktur! Nasıl ki posta-hâne, pasta-hâne gibi kelimelerimiz de vardır ve tamamen Türkçe sayılmalıdır.
Dil Kurumu böyle ciddî olmayan buluşlar ortaya atarken, TRT denen Kurum da, bu zihniyetin tam zıddı olarak, haber bültenlerini baştanbaşa firenkçe kelime ile doldurmakta ve buna kimse ses çıkarmamaktadır.
Dil Kurumunun uydurduğu karşılıklar da, güzel Türkçenin edebî telâffuz ve şivesine hiç uymayan bozuk ve eksik kelimelerdir: dolaşı, tartışı, yıldırı, düzelti, eleştiri… Bunlar ne biçim Türkçe kelimelerdir? Berbat şeyler!
Lisanımız, sâdece dış tesirlerle değil, içimizdeki devrimci ilericilerin ilim ve zevk dışı yanlış faaliyetleri yüzünden de bugünkü acınacak duruma getirilmiştir. Dilimizi ancak biz Türkler tekrar ıslâh edebilir ve eski edebî ve şairane, güzel ve zarif seviyesine getirebiliriz. Bunun için, sonradan dilimize kasden sokuşturulmuş olan ve hâlen de sokuşturulan molozları ve ısırgan otlarını söküp atmalıyız; uydurma kelimelerden temizlemeliyiz. Uydurukça kelimeler kadar Batı malı lüzumsuz kelimeler de lisanımız için tehlikelidir.
Meselâ “iktisad” yerine “ekonomi”,“iktisadî” dururken “ekonomik” dememeliyiz ve yazıp kullanmamalıyız. Bin senedir kullandığımız kelimeleri atarak yerlerine fransızca ve ingilizce karşılıklarını ahp kullanmağa kalkmak lisanımız için son derecede zararlı olmuştur ve zararlı olmaktadır. Türkçemizde karşılıkları bulunan tâbir ve ıstılahların firenkçelerini asla ve hiç bir zaman kullanmıyacağız; ancak fennî ve ilmî olanlarını bundan istisna edeceğiz.
Batı musikisi san’atına dâir kelimeler lisanımıza girmiştir.
Bunlar arasında “konser” ve “varyasyon” da vardır. İlericiler, bütün ıstılahlarla başa çıkamıyacaklarını bildikleri için ancak bu iki kelimeye Türkçe karşılık uydurmuşlar: Konser yerine “dinleti” varyasyon yerine de “çeşitleme”! Hiç biri, karşılıkları değildir, tamamen uydurmadır. Konser kelimesi çok daha yaygındır. Onu değiştirip bozmağa lüzum ve ihtiyaç var mı ki?
Türkçe’ye adapte edilmiş yabancı kelimelerin listesini Hollandaca haberin altında bulacaksınız:
DE LAATSTE TWEE WOORDEN DIE IN HET TURKS ZIJN GEZET:
EXPAT EN BOUNTY
Expat betekent ‘expatriate’ maar verwijst naar de ‘elite’.
Bounty is een chocolademerk, maar betekent ‘wit van buiten, zwart van binnen’.
Er is een debat gaande over de vraag of buitenlandse woorden goed of slecht zijn voor de moedertaal.
İlhan KARAÇAY deed onderzoek en schreef:
Er zijn nog twee kandidaat-woorden toe te voegen aan de duizenden buitenlandse woorden die in ons Turks zijn gepatcht. Een daarvan is Expat, andere is Bounty.
Ik had het woord ‘Expat’ eerder gebruikt als ‘expatriate-gurbetçi‘. Maar het feit dat hetzelfde woord in een uitnodiging voorkwam, bracht me ertoe dit woord te onderzoeken.
De bijeenkomst werd georganiseerd door Turgut Torunoğulları, voorzitter van de Europese Commissie van de World Turkish Business Council DTİK. Ik was in de war door de zin “We komen samen met Turkse expats in het professionele zakenleven in Nederland” in de uitnodiging, waarvan je hieronder de afbeelding vindt.
In mijn onderzoek, vond ik dat de eerste betekenis van het woord expat “expatriate–gurbetçi” was.
Toen ik mijn onderzoek verdiepte, zag ik dat dit woord een meer genuanceerde betekenis heeft.
Op één plaats werd over Expat het volgende gezegd: “Expat komt van het Latijnse woord expatriate en wordt gebruikt om individuen te beschrijven die buiten hun geboorteland werken. Expat, dat een andere status heeft dan immigratie, verwijst naar hooggekwalificeerde werknemers.”
Op een andere plaats werd het volgende geschreven tegenover Expat: “Een expat is verantwoordelijk voor het uitvoeren van taken buiten zijn/haar geboorteland of staatsburgerschap, zoals toegewezen door een bedrijf, universiteit, overheid of niet-gouvernementele organisatie. De algemene taken van een expat, waarvan de functieomschrijving kan variëren afhankelijk van de sector waarin de organisatie actief is, zijn als volgt:
De taken uitvoeren die hem/haar door het bedrijf worden toegewezen,
De door de universiteit bepaalde onderzoeksactiviteiten uitvoeren,
Namens niet-gouvernementele organisaties optreden en sociale projecten ontwerpen,
Studies uitvoeren in overeenstemming met de wettelijke voorschriften van het land,
Periodieke rapporten indienen bij de relevante eenheden,
Voortgezette professionele ontwikkeling.”
Er zijn ook beweringen dat de term “expat” niet alleen gebruikt wordt voor een gekwalificeerd persoon die naar het buitenland gaat, maar ook voor iedereen die in het buitenland gaat werken. We vinden deze bewering tussen de volgende regels:
“Expat is een verkorte vorm van het Engelse woord “expatriate”. In feite is het een begrip dat ontstond uit de combinatie van de Latijnse woorden “ex” en “patria”. Ex = van buiten, patria = land. In het algemeen worden mensen die naar andere landen worden gestuurd door het bedrijf waarvoor ze werken expat genoemd, maar we kunnen ook zeggen dat dit woord iedereen omvat die tegenwoordig in het buitenland gaat werken.”
Als ik naar het bovenstaande kijk, denk ik persoonlijk dat we de term ‘expat’ moeten gebruiken voor elke persoon die zijn thuisland heeft verlaten. Ik denk dat het onnodig is om mensen te verdelen in ‘elite professionals’ en ‘arbeiders’.
Het is niets anders dan discriminatie om mensen met beroepen zoals dokter, advocaat, ingenieur, onderzoeker, nivelleerder, monteur, timmerman, enz. expats te noemen en arbeiders enkel expats.
Daarom gebruik ik persoonlijk liever de term expat voor iedereen die zijn thuisland heeft verlaten.
BOUNTY
We kennen dit woord allemaal, vooral in Turkije, als een chocolademerk.
Bounty is een chocoladereep geproduceerd door Mars, Incorporated en verkocht op de internationale markt. Het werd in 1951 geïntroduceerd in het Verenigd Koninkrijk en Canada. Aanvankelijk was hij alleen bedekt met melkchocolade.
Bounty wordt vanuit Nederland geïmporteerd naar Turkije. Het product weegt 28,5 g per stuk en wordt verkocht in dubbele verpakkingen.
Het woord Bounty wordt natuurlijk ook elders gebruikt.
In het Turks, vertaald vanuit het Engels, wordt het bijvoorbeeld gebruikt in de betekenis van vrijgevigheid.
Het woord bounty wordt ook gebruikt in de volgende gevallen:
– In het Engels, reward, favour: een geldbedrag of andere beloning aangeboden door
een organisatie.
– HMAV Bounty, het schip waarop in 1789 de Bounty-muiterij uitbrak,
– De Bounty-eilanden zijn een groep eilanden ten zuidoosten van Nieuw-Zeeland,
– Bountytrog, een depressie in de oceaanbodem ten zuidwesten van Nieuw-Zeeland,
– Een film over de muiterij op de Bounty, met Mel Gibson en Anthony Hopkins in de
hoofdrollen,
– Bounty (album), album van de Noorse singer-songwriter Haakon Ellingsen,
– Bounty (chocolade) is een chocolade gevuld met kokosnoot,
– Bounty (Star Trek), Amerikaanse televisieserie Star Trek: Enterprise,
– Bounty (attractie), een inmiddels geannuleerde attractie in het attractiepark Walibi
Belgium in Waver,
– Bounty (pseudoniem), een pseudoniem voor een zwarte die zich voordoet als blanke.
Nu is het mogelijk dat dit woord bounty het Turks is binnengekomen met een andere betekenis.
In Nederland wordt dit woord ook gebruikt voor mensen die van binnen en buiten anders zijn. Mijn goede vriend Mustafa Özcan ging hier onlangs op in en schreef dat het woord “bounty” wordt gebruikt voor mensen van wie de binnen- en buitenkant niet hetzelfde is, voor bemoeials of uitbuiters.
Als het woord “bounty” op grote schaal gebruikt moet worden in het Turks, dan moet dit woord in het Turks een bepaalde betekenis krijgen. Het kan bijvoorbeeld in een specifieke context gebruikt worden om “zwart van buiten maar wit van binnen” te betekenen, zoals in Nederland. Gezien de dynamische aard van het Turks en culturele interacties is het mogelijk dat nieuwe woorden en uitdrukkingen onze taal binnenkomen. Het kan echter zijn dat dit woord een bepaalde tijd gebruikt moet worden voordat het algemeen gebruikt en geaccepteerd wordt.
VREEMDE WOORDEN IN HET TURKS
Bij het Googlen van dit onderwerp kwam ik veel ambitieuze artikelen tegen.
In het bijzonder de definities en beweringen die ik vond op Meftun.Art en BillDill pagina’s zijn als volgt:
Taal is de bouwsteen van het leven en de bron van communicatie. Deze structuur, die de overdracht van informatie en begrip tussen mensen mogelijk maakt, ontwikkelt en verandert elke dag. Omdat taal een levende structuur heeft, is het de belangrijkste schat van de natie die het spreekt en de erfenis die het aan de toekomst zal nalaten. Naast haar eigen evolutie kan ze bepaalde veranderingen ondergaan als gevolg van haar relaties met andere talen. Als deze woorden, die in verschillende perioden collectief de taal kunnen binnendringen, niet worden ingegrepen wanneer dat nodig is, kunnen de positieve resultaten van de interactie tussen talen worden vervangen door de negativiteiten die worden veroorzaakt door de invasie van vreemde woorden. We kunnen zeggen dat deze situatie, die elke taal kan meemaken, ook het Turks in sommige periodes meemaakt.
De taal die we al eeuwen spreken is in de loop der tijd vermengd met de talen van veel verschillende naties. De globaliserende wereld en de zich snel ontwikkelende technologie, informatie en economische en politieke relaties met verschillende naties in de wereld hebben ervoor gezorgd dat vreemde woorden onze taal zijn binnengedrongen. Daarnaast kom je in het sociale leven bijna dagelijks buitenlandse woorden tegen: Buitenlandse tv-series, buitenlandse muziek, buitenlandse boeken, buitenlandse café- en restaurantnamen, etc. Het feit dat het woord dat een gebeurtenis of object in de wereld aanduidt geen equivalent in het Turks heeft, heeft er ook voor gezorgd dat deze buitenlandse woorden onze taal zijn binnengedrongen. Om deze reden draagt de taal die we vandaag spreken de taalwaarden van veel verschillende naties.
Het dagelijks leven is een van de plaatsen waar we buitenlandse woorden het vaakst gebruiken. Na een tijdje beginnen we buitenlandse woorden te gebruiken die we kennen van de tv-series, films en muziek waar we in het dagelijks leven naar luisteren. Het eerste en eenvoudigste voorbeeld is “hello, hi”, wat “hallo, hoi” betekent. Dit woord is een buitenlands woord dat bijna iedereen kent en 9 van de 10 mensen gebruiken het. Daarnaast zijn de basiswoorden “ja, nee, bedankt etc.” de buitenlandse woorden die we het meest gebruiken.
TÜRKÇEYE ADAPTE EDİLMİŞ KELİMELER
A
Abes : Anlamsız, saçma
Abluka : Kuşatma, çevirge
Abone : Sürdürümcü
Absürt : Saçma, usdışı
Adapte : Uyum
Adi : Bayağı, sıradan
Adisyon : Hesap
Agresif : Saldırgan
Ahize : Almaç
Aidat : Ödenti
Air bag : Hava yastığı
Air-conditioner: Havalandırma
Ajanda : Andaç
Aksiyon : Eylem, edim
Aktif : Etkin
Aktivite : Etkinlik
Aktüel : Güncel
Aleyhtar : Karşıtçı, karşı görüşlü
Alfabe : Abece
Alternatif : Seçenek
Amatör : Deneyimsiz
Ambiyans : Hava
Amblem : Belirtke
Ambulans : Cankurtaran
Ampermetre : Akımölçer
Analitik : Çözümleyici
Analiz : Çözümleme
Anarşi : Başsızlık, kargaşa
Anatomi : Gövdebilim
Anekdot : Öykü
Angarya : Yüklenti
Animasyon : Canlandırma
Anons : Duyuru
Anket : Sormaca
Anons : Sesli duyuru
Ansiklopedi : Bilgilik
Antetli : Başlıklı
Antipatik : Sevimsiz
Antifiriz : Donma önleyici
Antreman : Alıştırma, çalışım
Antrenör : Çalıştırıcı
Aranje etmek : Düzenlemek
Argüman : Donatı, kanıt, dayanak
Arkeoloji : Kazıbilim
Aroma : Hoş koku
Arşiv : Belgelik
Artist : Sanatçı, oyuncu
Asayiş : Düzenlilik, güvenlik
Asistan : Yardımcı
Asparagas : Uydurma
Astronomi : Gökbilim
Ateizm : Tanrıtanımazlık
Atıf : Yöneltme, ilişkili bulma, gönderme
Atmosfer : Havayuvarı
Atom : Ögecik
Atölye : İşlik
Avans: Öndelik
B
Bahir : Deniz
Baht : Yazgı, kader
Bakiye : Kalan
Bandaj : Sargı
Bandrol : Denetim pulu
Banliyo : Çevre, yörekent
Banner : Reklam bandı, reklamlık
Bariyer : Engel
Bariz : Belirgin, açık
Bariyer : Engebe
Barkot : Çizgi im
Beraat : Aklanma
Best-seller : Çok satan
Bilboard : Duyuru tahtası
Bilhassa : Özellikle
Biyografi : Öz geçmiş
Bizzat : Kendisi
Blender : Karıştırıcı
Blöf : Kandırmaca
Bodyguard : Koruma
Bone : Başlık
Bonkör : Eliaçık
Botanik : Bitkibilim
Boykot : Direniş
Branş : Dal, kol
Brifing : Bilgilendirme, sunu
Brunch : Kuşluk yemeği
Brüt : Kesintisiz
Buldozer : Yoldüzler
Burjuva : Kentsoylu
Burjuvazi : Kentsoyluluk
Buton : Düğme
By-pass : Damar aktarma
C
Call center: Çağrı merkezi
Camia : Topluluk
Cari : Yürürlükte olan
Catering : Yemek hizmeti
Celse : Oturum
Cengaver : Savaşçı
Center : Merkez
Cenup : Güney
Cereyan : Akım
Cetvel : Çizelge, düzçizer
Cevap : Yanıt, karşılık
Change : Para değişimi
Chat : Sohbet
Check-in : Giriş işlemi
Check-out : Çıkış işlemi
Check-list: Denetim çizelgesi
Check-point: Denetim noktası
Check up : Tümtanı, tam bakım
Cheese cake: Peynirli kek
Corner : Köşe
Cihaz : Aygıt
Cracker: Çökertici
Ç
Çek etmek : Yoklamak, denetimlemek
Çip: Yonga
D
Dahil : İç, içsel
Darbımesel : Atasözü
Darphane : Para basımevi
Data : Veri
Debriyaj : Kavrama
Defans : Savunma
Defansif : Savunmaya dayalı
Deforme : Şekli bozulmuş
Defroster : Buz çözer
Deklarasyon : Bildiri, açıklama
Demo : Tanıtım
Demonstrayon : Gösteri
Deep-freeze: Derin dondurucu
Dejenerasyon: Yozlaşma
Dejenere : Yozlaşmış
Dekont : Hesap belgesi
Departman : Bölüm
Deplasman : Yabancı saha
Depresyon : Ruh çöküntüsü
Despot : Buyurgan
Dijital : Sayısal
Direktör : Yönetmen
Distribütör: Dağıtıcı
Dizayn : Tasarım
Done : Veri
Doping : Uyarıcı
Download : İndirmek, yüklemek
Driver : Sürücü
Dublaj : Seslendirme
Dubleks : İki katlı
E
Ebedi : Sonsuz
Ebeveyn : Ana baba
Ecnebi : Yabancı
Edat : İlgeç
Edip : Yazar
Editör : Yayımcı
Efor: Çaba, gayret, güç
Egale etmek : Eşitlemek
Egoist : Bencil
Egzersiz : Alıştırma
Ego : Ben
Ekarte etmek : Elemek
Ekoloji : ÇEvre bilimi
Eksper : Uzman
Ekstra : Fazla, fazladan
Ekstre : Hesap özeti
Elastik : Esnek
Elimine etmek: Elemek
Elimine olmak: Elenmek
E-mail: E-posta
Empati : Duygudaşlık
Empoze etmek : Dayatmak
Enformasyon : Danışma
Entegre : Bütünleşik
Entern : Yetişici
Enstrümantal: Sözsüz.
Entegre : Bütünleşmiş
Envanter : Döküm
Eskiz : Taslak
Eskort : Koruma aracı
Euro: Avro
Exit : Çıkış
Eyeliner: Göz kalemi
F
Faal : Çalışkan, etkin
Factoring : Aracı, aracılık
Fahri : Onursal
Fail : Yapan, eden
Faiz : Getiri
Faktör : Etken
Faks: Belgegeçer, belgeç
Final : Son
Fanatizm : Bağnazlık
Fasıl : Bölüm
Federal : Birleşik
Fermantasyon : Mayalanma
Finish : Bitiş, varış
Firmware: Bellenim
First lady: Başhanımefendi
Fitness center: Sağlıklı yaşam merkezi
Fotokopi : Tıpkıçekim
Frame : Çerçeve
Franchising: İsim hakkı
Full : Tam
Full Time : Tam gün, tam zamanlı
Fullemek : Doldurmak
G
Gala: Ön gösterim
Garp : Batı
Gıyabi : Yokken
Global : Küresel
Grafik : Çizge, çizenek
Gramer : Dilbilgisi
Grev : İşbırakımı
Gurme : Tatbilir
Gurup : Gün batımı
Güruh : Toplaşım, kalabalık
Güya : Sanki, sözde
H
Hacker : Kırıcı
Hakiki : Gerçek
Handikap : Engel
Happy-hour : İndirim saatleri
Harcırah : Yolluk
Hard Disc : Ana Bellek
Harfiyen : Değiştirmeksizin
Hasıl : Ürün, verim
Hat-trick : Üçleme
Hayalperest : Düşkurucu
Haysiyet : Onur, saygınlık
Hazar : Barış
Hinterland : Art bölge
Hit : Gözde
Hosting : Ana sistem
İ
İce tea : Soğuk çay, buzlu çay
İdefiks : Saplantı, sabit fikir
İmtiyaz : Ayrıcalık
İnstant coffee: Hazır kahve
İnternet : Genel ağ
İrrite etmek : Kızdırmak
İskonto : İndirim
İzolasyon : Yalıtım
J
Jakuzi : Sağlık havuzu
Jaluzi : Şerit perde
Jenerasyon : Kuşak , nesil
Jeneratör : Üreteç
Jenerik : Tanıtımık
Jenosit : Soy kırım
Jeofizik : Yer fiziği
Jeolog : Yerbilimci
Jeoloji : Yerbilim
Joystik : Yönetme kolu
Labirent : Dolambaç
Laboratuvar: Beklemelik
Lağvetmek: Kaldırmak
Lansman: Tanıtım
Laptop: Dizüstü bilgisayar
Leasing : Kiralama
Libero : Son adam
Limit: Sınır, uç
Link : İlişim, bağlantı
Liposuction : Yağ aldırma
Literatür: Yazın
Loder: Yükler
Lojman: Kurum konutu
Lokal : Yerel, mahalli
Lümpen : Sefil, seviyesiz
M
Makro : Geniş, büyük
Mamafi : Bununla birlikte
Maraton : Uzun koşu
Marj : Pay
Marjinal : Sıra dışı
Market : Satış merkezi
Marketing: Pazarlama
Mecmua : Dergi
Mega : Çok büyük
Mega store: Büyük mağaza
Menajer : Yürütücü
Mesaj : Bildiri, ileti
Metamorfoz : Başkalaşma, değişme
Metot : Yöntem
Metropol : Ana kent
Mikro : Dar, küçük
Minimum : En az
Misyon : Özel görev
Modern : Çağdaş
Modernize etmek : Yenilemek
Modül : Parça
Modüler sistem: Parçalı sistem
Montaj : Kurgu
Motive etmek : İsteklendirmek
Mouse : Fare
Mönü : Yemek listesi
Multimedia : Çoklu Ortam
N
Naçizane : Önemsiz, değersiz
Nadide : Görülmemiş, az görülen
Nafaka : Geçimlilik
Nafile : Boşuna
Nağme : Ezgi
Nahiye : Bölge, bucak
Nahoş : Tatsız, kötü, yakışıksız
Nakden : Para olarak
Nasihat : Öğüt
Network : Bilişim ağı
Nezaket : İncelik
Nickname : Takma ad
No-frost : Karlanmaz
Non-stop : Duraksız, molasız
Nötr : Yansız, tarafsız
Nüans : İnce ayrım, küçük fark
O
Obje: Nesne
Ofansif : Atak
Offline : Çevrim dışı
Off the record : Yayın dışı
Ofis : İşyeri
Ofsayt : Açığa düşme
Ofset : Düzbaskı
Okey(lemek) : Onay, onaylamak
Oley : Yaşa!
Ombudsman : Kamu denetçisi
Online : Çevrim içi
Optima : En uygun
Optimist : İyimser
Optimizasyon: En iyi duruma getirmek
Ordövr : Ön yemek
Organizasyon : Düzenleme
Orijinal : Özgün
Oryantasyon : Alıştırma, uyum
Otistik : İçe kapanık
Otokritik : Öz eleştiri
Overclock : Hız aşırtma
P
Panoramik : Genel görünümlü
Paradigma : Değerler dizisi
Paradoks : Aykılırılık, çelişki
Paraf : İmce
Parafe etmek : İmcelemek
Parametre : Değişken
Part time : Yarım gün, yarı zamanlı
Partikül : Parçacık
Patchwork : Kırkyama, yama işi
Patent : Buluş
Patent hakkı : Buluş hakkı
Patentine almak : Tekeline almak
Patentli : Buluşlu
Peeling : Soyum, deri soyma
Penaltı : Ceza vuruşu
Periyot : Devir, devre
Perspektif : Bakış açısı
Plaza : İş merkezi
Polemik : Söz dalaşı, dalaşma
Poşet : Torba
Pozisyon : Durum
Prime-time : Altın saat
Profil : Görünüş, görüntü
Prosedür : İzlek
Provokasyon : Kışkırtmak
Provokatör : Kışkırtıcı
Prömiyer : İlk oyun, açılış
Ümitvar : Umutlu
Ümmi : Okur yazar olmayan
Ünite : Birim
Üniversel : Evrensel
Üniversite : Evrenkent, bilimtay
Üstüvane : Silindir
Üryan : Çıplak, yalın
Ütopik : Hayali, düşsel
Ütopya : Hayal, hayal ülke
V
Vazo : Çiçeklik
Vantilatör : Yelveren, estireç
VCD : Görüntülü yoğun disk (GYD)
Versiyon : Sürüm
Vesaire : Ve benzeri
Vesait : Araçlar
Vestiyer : Askıyeri, askılık
Video : İzlemece
Vitrin : Sergen, sergilik
Viraj : Dönemeç
Virman : Aktarım
Viyadük : Aşıt, kuruköprü
Vize : Görüldü
Vizyon : Ufuk, ileri görüş
Vuslat : Kavuşma
Vuzuh : Açıklık, aydınlık
W
Walkman : Gezerçalar, yürürçalar
Web : Ağ
Webmaster : Site yöneticisi, ağ yöneticisi
Web sayfası : ağ sayfası.
Web sitesi : ağ sitesi.
Workout : Alıştırma, idman, antrenman
Workshop : Fikir üretme, fikir üretme toplantısı
