LALE GÜL BLIJFT PROVOCEREN: STRUCTURELE POLARISATIE TEGEN DE İSLAM EN WESTERS SUPERIORITEITSDENKEN
De afgelopen jaren is Lale Gül in Nederland uitgegroeid tot een veelbesproken naam. Haar opiniestukken over de islam en moslims zijn vaak geschreven in een harde, uitsluitende en soms zelfs denigrerende toon. Daar voegt ze nu een nieuwe column aan toe, getiteld: “Wist u dat we in oorlog zijn met de moslims?” Net als in eerdere controversiële stukken als “Ezanverbod” en “Koran- en Thora-verbranding”, blijft Gül de islam niet alleen op individueel niveau, maar ook als maatschappelijk fenomeen doelbewust bekritiseren.
Wederom verschuilt ze zich achter begrippen als vrijheid, kritiek en democratie, terwijl ze in werkelijkheid een vijandige en ontmenselijkende retoriek jegens moslimgemeenschappen probeert te legitimeren.
Terugblik: Gül’s Artikels “Ezanverbod” en “Koran-Tevrat-verbranding”
In haar eerdere columns:
Noemde zij de oproep tot gebed (ezan) “storend” en pleitte ze tegen het hoorbaar zijn ervan in de publieke ruimte;
Vond zij het verbranden van de Koran of Thora te verdedigen als uiting van “vrijheid van meningsuiting”;
En probeerde zij structurele onderdrukking van moslims weg te zetten als “overgevoeligheid”.
Deze standpunten negeren de zichtbaarheid van moslims in de publieke ruimte en komen voort uit een typisch westers superioriteitsdenken.
“We Zijn in Oorlog met de Moslims”: Een Bewuste Provocatie
In haar nieuwste column reageert Gül op een uitspraak van Rabin Baldewsingh, de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme. Baldewsingh sprak in een interview met Al Jazeera over discriminatie tegen moslims, waarop Gül diens woorden omkeert en ironisch herhaalt: “We zijn in oorlog met de moslims.”
Deze titel:
Bagatelliseert de werkelijkheid van discriminatie,
Ontkent structurele druk op moslimgemeenschappen,
En gebruikt het woord “oorlog” om zowel moslims te provoceren als de indruk te wekken dat “wij” juist de aangevallenen zijn.
In werkelijkheid doet Gül wat zij al jaren doet: haar systematische kritiek verpakt in sarcastische, maar beledigende taal.
Schijnvrijheid met Statistieken
Gül somt cijfers op om te beweren dat moslims in Nederland grote vrijheden genieten: 500 moskeeën, 68 islamitische scholen, publieke financiering… Maar deze cijfers maskeren het echte probleem:
De bouw van moskeeën wordt vaak geblokkeerd door lokale tegenstand,
Vrouwen met een hoofddoek ondervinden discriminatie op de arbeidsmarkt,
En controles op islamitisch onderwijs verworden geregeld tot instrumenten van culturele assimilatie.
De schijnbalans tussen vrijheid en onderdrukking wordt in Gül’s stuk op manipulatieve wijze gepresenteerd.
Vrijheid van Meningsuiting of Doelbewuste Polarisatie?
Gül beroept zich op “vrijheid van kritiek”. Maar haar toon beperkt zich niet tot geloofskritiek—ze richt zich openlijk en kleinerend tot de gelovigen zelf. Een veelzeggende uitspraak aan het einde van haar column is: “Als je de islam niet prijst, ben je een racist.”
Een dergelijke bewering overstijgt ironie; het is een vorm van sarcasme die lezers uitnodigt moslims in het defensief te drukken en verder te polariseren.
Het Risico van ‘Van Binnenuit Spreken’
Wat Gül’s positie bijzonder maakt, is dat zij “van binnenuit” spreekt. Als vrouw van Turkse afkomst uit een moslimgezin krijgt haar kritiek in het Westen sneller legitimiteit. Het narratief “het komt van een moslima zelf” opent vele deuren.
Maar juist deze positie maakt haar stem ook gevaarlijker. Wanneer individuele ervaringen als universeel worden gepresenteerd, ontstaan er veralgemeningen die bestaande vooroordelen bevestigen. Dit versterkt islamofobe denkbeelden onder het mom van “zelfkritiek van binnenuit”.
Die instrumentalisering van haar persoonlijke verhaal maakt het voor andere minderheden moeilijker om gehoord te worden.
Islamofobie Vermomd als Vrijheid van Meningsuiting
Wat begon als persoonlijke columns, is langzaam uitgegroeid tot de retorische kern van een geïnstitutionaliseerd islamofoob discours. Wanneer kritiek overslaat in vernedering en herhaaldelijk dezelfde groep viseert, ontstaat er een vorm van cultureel overwicht.
Als een hoofddoek als “symbolisch geweld” wordt gezien maar het verbranden van de Koran als “vrijheid”, dan is er sprake van een moreel failliet en een dubbele standaard die door Gül wordt versterkt.
Niet Bijdragen aan Dialoog, Maar Aan Verdeeldheid
Niemand is boven kritiek verheven—ook de islam niet. Maar kritiek die consequent degradeert, provoceert en structurele ongelijkheid ontkent, draagt niet bij aan het publieke debat, maar aan maatschappelijke breuklijnen.
Gül’s ironie lijkt gericht op één uitspraak van Baldewsingh, maar de hele column reduceert legitieme zorgen van moslims tot overdreven slachtofferschap. Daarmee ondermijnt zij hun strijd voor gelijke behandeling.
Kritiek Moet Ook Bekritiseerd Kunnen Worden
In de Westerse media krijgt Gül brede steun, terwijl kritiek op haar columns vaak wordt weggezet als “censuur” of “religieus fanatisme”. Maar iedere mening hoe kritisch ook moet zelf ook kritisch bevraagd kunnen worden.
Als haar stijl van bekritiseren als onaantastbaar wordt beschouwd, verstikt dat juist het democratische debat dat ze zegt te verdedigen. Ware vrijheid van meningsuiting vereist dat ook minderheden zich veilig voelen om hun perspectief te delen.
Het bespreken van Gül’s woorden is dus geen aanval op vrijheid, maar een poging om die vrijheid in een diverse samenleving verantwoordelijk in te zetten.
Achter Haar Ironie Schuilt Een Serieus Ideologisch Programma
Gül’s kop “We zijn in oorlog met de moslims” lijkt een ironisch weerwoord op Baldewsingh, maar in de bredere context blijkt het een stijlmiddel dat afleidt van haar eigen polariserende boodschap.
Onder het mom van satire en provocatie worden moslims opnieuw tot probleem gemaakt, wordt discriminatie gebagatelliseerd, en wordt een superioriteitsdiscours gelegitimeerd.
Daarom moet deze column niet gezien worden als “slechts een mening”, maar als een actieve bijdrage aan culturele conflictlijnen in een samenleving die al onder druk staat.
******************
LALE GÜL HÂLÂ KIŞKIRTICILIĞINI SÜRDÜRÜYOR: İSLAM’A YÖNELİK SİSTEMLİ TAHRİK VE BATI’NIN BUYURGAN BAKIŞ AÇISI…
Son dönemde özellikle Hollanda’da adını sıkça duyduğumuz Lale Gül, İslam’a ve Müslümanlara yönelik sert, dışlayıcı ve aşağılayıcı bir dille kaleme aldığı yazılarına bir yenisini daha ekledi. Bu defaki başlığı, “Biliyor musunuz, Müslümanlar ile savaştayız”.
Gül, tıpkı daha önceki “Ezan Yasağı” ve “Kuran-Tevrat Yakma” başlıklı yazılarında olduğu gibi, İslam’ı hem bireysel düzlemde hem de toplumsal bir fenomen olarak hedef almayı sürdürüyor.
Yine özgürlük, eleştiri, demokrasi gibi kavramların arkasına saklanarak, aslında Müslüman topluma yönelik ötekileştirici ve düşmanca bir söylemi meşrulaştırmaya çalışıyor.
HATIRLAYALIM: LALE GÜL’ÜN “EZAN YASAĞI” VE “KURAN-TEVRAT YAKMA” YAZILARI
Lale Gül, daha önceki yazılarında:
*Ezan sesini “rahatsız edici” olarak nitelendirmiş, kamu alanında duyulmasına karşı çıkmıştı.
*Kur’an ve Tevrat yakmanın “ifade özgürlüğü” çerçevesinde değerlendirilebileceğini savunmuş, bu eylemleri yapanları savunma refleksi göstermişti.
*Müslüman topluma karşı sistematik baskıları inkâr ederek, her türlü haklı tepkiyi “duyarlılık bahanesi” olarak göstermeye çalışmıştı.
Bu yazılar, Hollanda’daki Müslüman azınlığın kamusal alandaki varlığını görmezden gelen, yok sayan bir üstencilik içeriyordu.
“İSLAM İLE SAVAŞTAYIZ” YAZISI: AÇIKÇA TAHRİK
Son yazısında ise Lale Gül, Rabin Baldewsingh’in El Cezire’ye yaptığı açıklamaları hedef alıyor. Baldewsingh’in ayrımcılığa dikkat çekmesini bir “savaş ilanı” olarak yorumlayarak konuyu ters yüz ediyor. Yazının başlığı da bu bağlamda seçilmiş: “İslam ile savaştayız”.
Bu başlık:
*Yaşanan ayrımcılık vakalarını hafife alıyor,
*İslam’a karşı yürütülen yapısal baskıları inkâr ediyor,
*“Savaş” gibi ağır bir söylemi kullanarak hem Müslümanları tahrik ediyor hem de kamuoyuna “bakın, biz saldırgan değiliz” imajı veriyor.
Ama gerçekte olan şey şudur: Gül, yıllardır süregelen sistematik eleştirilerini bir kere daha aşağılayıcı bir alaycılıkla dile getiriyor.
RAKAMLARA SIĞINARAK GERÇEĞİ GİZLEMEK
Yazıda Müslümanların Hollanda’da ne kadar özgür olduğuna dair rakamlar veriliyor:
500 cami, 68 İslami okul, kamu fonları…
Ancak bu veriler, hakikati maskelemek için kullanılıyor. Zira:
*Cami inşaatları yerel itirazlarla sık sık engelleniyor,
*Başörtülü kadınlar iş görüşmelerinde ayrımcılığa uğruyor,
*İslami okullara yönelik denetim talepleri, çoğu zaman “asimilasyon baskısı”na dönüşüyor.
Kısacası, özgürlük ile baskı arasında kurulan bu sahte denge, Gül’ün yazısında manipülatif biçimde sunuluyor.
ELEŞTİRİ ÖZGÜRLÜĞÜ MÜ, SÜREKLİ KIŞKIRTMA MI?
Lale Gül, yazısını “eleştiri özgürlüğü” savunusu üzerine kuruyor. Ancak yazıdaki ton, yalnızca bir inanca değil, o inancın mensuplarına da yöneltilmiş küçümseyici ve dışlayıcı bir üslupla şekilleniyor. Özellikle yazının sonunda yer alan şu cümle dikkat çekici: “İslam’ı övmezseniz ırkçı sayılıyorsunuz.”
Bu tür ifadeler, ironiden öte bir sarkazm içeriyor ve okuyucuyu doğrudan Müslüman toplumun savunmacı reflekslerini hedef almaya teşvik ediyor.
LALE GÜL’ÜN ÜSLUBUNDA “İÇERİDEN KONUŞMA” AVANTAJI VE TEHLİKESİ
Lale Gül’ün yazılarını farklı kılan unsurlardan biri, kendisinin “içeriden” biri olmasıdır. Türk kökenli, Müslüman bir ailede yetişmiş biri olarak dile getirdiği eleştiriler, Batılı kamuoyunda daha fazla yankı buluyor. Zira bu eleştiriler, “bir Müslümandan geliyor” argümanıyla meşrulaştırılıyor.
Ancak bu durum, bazı tehlikeleri de beraberinde getiriyor. Gül’ün bireysel yaşam deneyimi evrenselmiş gibi sunulduğunda, bu genellemeler Müslüman toplumunun tümüne yönelik önyargıları besliyor. Bu, “bizzat içerden biri söylüyor, o halde doğrudur” türü bir mantıkla, İslamofobik algıların daha derinleşmesine neden olabiliyor.
İçeriden gelmiş eleştirilerin, dışlayıcı politikalar için araçsallaştırılması; azınlıkların kendi iç seslerinin bastırılması riskini doğuruyor.
İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ KILIFINDA İSLAMOFOBİ
Lale Gül’ün köşe yazıları giderek bireysel bir ifade biçimi olmaktan çıkıp, sistematik ve kurumsallaşan bir İslamofobi söyleminin yapı taşları hâline geliyor. Eleştirinin sınırları aşıldığında, kamusal alandaki Müslüman varlığını sürekli hedef haline getiren bir “kültürel tahakküm” ortaya çıkıyor.
Eğer bir başörtüsü “sembolik şiddet” sayılıyor ama Kur’an yakmak “özgürlük” olarak tanımlanıyorsa, ortada çifte standarttan başka bir şey yoktur. Lale Gül’ün dili bu çifte standardı meşrulaştırmaya çalışıyor.
TOPLUMSAL BARIŞA DEĞİL, BÖLÜNMEYE HİZMET
Kimse eleştirilemez değildir, elbette İslam da… Ancak bir düşünceye yönelik eleştirinin amacı, eğer sistematik bir aşağılamaya, alaya ve kutuplaşmaya hizmet ediyorsa, bu artık ifade özgürlüğü değil, toplumsal bölünmeyi körükleyen bir medya stratejisine dönüşür.
Lale Gül’ün yazısı, yalnızca Rabin Baldewsingh’in ifadesine karşı ironi yapmakla kalmıyor; bu ironiyi kullanarak Müslüman toplumun hak arama mücadelesini itibarsızlaştırıyor.
MEDYADA ELEŞTİRİ-ELEŞTIRI ELEŞTIRISI DENGESI
Batı medyasında Lale Gül gibi isimlerin yazıları büyük destek görürken, bu yazılara yönelik eleştiriler ise çoğu zaman “ifade özgürlüğü düşmanlığı” ya da “fanatizm” olarak sunuluyor. Oysa her eleştiri, eleştiriye de açıktır. Gül, dinî geleneklere dair eleştiride bulunabilir; ama bu eleştirinin nasıl, hangi dille ve hangi hedefle yapıldığı da sorgulanmalıdır.
Kendisine yönelik eleştirilerin sürekli “suskunlaştırma girişimi” gibi sunulması, demokratik tartışma ortamını boğar. Zira gerçek bir ifade özgürlüğü, sadece muktedir olanın değil, azınlıkta olanın da kendini güvende hissedebileceği bir ortam ister.
Bu nedenle Gül’ün yazılarını tartışmak, ifade özgürlüğüne karşı değil; onun çok kültürlü bir toplumda nasıl sorumlu biçimde kullanılması gerektiği üzerine düşünmektir.
İRONİ PERDESİ ALTINDA SERT MESAJLAR
Gül’ün “İslam ile savaştayız” başlığı, ilk bakışta Rabin Baldewsingh’in sözlerine tepki gibi görünse de, yazının geneli değerlendirildiğinde bu ironinin yalnızca bir kalkan olduğu ortaya çıkıyor. Asıl amaç, yine Müslümanları hedef almak, ayrımcılık söylemini itibarsızlaştırmak ve Batı değerlerini eleştiri adı altında üstün konuma yerleştirmek.
Bu nedenle Gül’ün yazısı, sadece “bir görüş” olarak değil, çok kültürlü toplumu tahrik eden ve kimlikler üzerinden yeni gerilim hatları üreten bir içerik olarak değerlendirilmeli.
LALE GÜL HÂLÂ KIŞKIRTICILIĞINI SÜRDÜRÜYOR: İSLAM’A YÖNELİK SİSTEMLİ TAHRİK VE BATI’NIN BUYURGAN BAKIŞ AÇISI…
(Hollandacası en altta Nederlandse versie is onderaan)
Son dönemde özellikle Hollanda’da adını sıkça duyduğumuz Lale Gül, İslam’a ve Müslümanlara yönelik sert, dışlayıcı ve aşağılayıcı bir dille kaleme aldığı yazılarına bir yenisini daha ekledi. Bu defaki başlığı, “Biliyor musunuz, Müslümanlar ile savaştayız”.
Gül, tıpkı daha önceki “Ezan Yasağı” ve “Kuran-Tevrat Yakma” başlıklı yazılarında olduğu gibi, İslam’ı hem bireysel düzlemde hem de toplumsal bir fenomen olarak hedef almayı sürdürüyor.
Yine özgürlük, eleştiri, demokrasi gibi kavramların arkasına saklanarak, aslında Müslüman topluma yönelik ötekileştirici ve düşmanca bir söylemi meşrulaştırmaya çalışıyor.
HATIRLAYALIM: LALE GÜL’ÜN “EZAN YASAĞI” VE “KURAN-TEVRAT YAKMA” YAZILARI
Lale Gül, daha önceki yazılarında:
*Ezan sesini “rahatsız edici” olarak nitelendirmiş, kamu alanında duyulmasına karşı çıkmıştı.
*Kur’an ve Tevrat yakmanın “ifade özgürlüğü” çerçevesinde değerlendirilebileceğini savunmuş, bu eylemleri yapanları savunma refleksi göstermişti.
*Müslüman topluma karşı sistematik baskıları inkâr ederek, her türlü haklı tepkiyi “duyarlılık bahanesi” olarak göstermeye çalışmıştı.
Bu yazılar, Hollanda’daki Müslüman azınlığın kamusal alandaki varlığını görmezden gelen, yok sayan bir üstencilik içeriyordu.
“İSLAM İLE SAVAŞTAYIZ” YAZISI: AÇIKÇA TAHRİK
Son yazısında ise Lale Gül, Rabin Baldewsingh’in El Cezire’ye yaptığı açıklamaları hedef alıyor. Baldewsingh’in ayrımcılığa dikkat çekmesini bir “savaş ilanı” olarak yorumlayarak konuyu ters yüz ediyor. Yazının başlığı da bu bağlamda seçilmiş: “İslam ile savaştayız”.
Bu başlık:
*Yaşanan ayrımcılık vakalarını hafife alıyor,
*İslam’a karşı yürütülen yapısal baskıları inkâr ediyor,
*“Savaş” gibi ağır bir söylemi kullanarak hem Müslümanları tahrik ediyor hem de kamuoyuna “bakın, biz saldırgan değiliz” imajı veriyor.
Ama gerçekte olan şey şudur: Gül, yıllardır süregelen sistematik eleştirilerini bir kere daha aşağılayıcı bir alaycılıkla dile getiriyor.
RAKAMLARA SIĞINARAK GERÇEĞİ GİZLEMEK
Yazıda Müslümanların Hollanda’da ne kadar özgür olduğuna dair rakamlar veriliyor:
500 cami, 68 İslami okul, kamu fonları…
Ancak bu veriler, hakikati maskelemek için kullanılıyor. Zira:
*Cami inşaatları yerel itirazlarla sık sık engelleniyor,
*Başörtülü kadınlar iş görüşmelerinde ayrımcılığa uğruyor,
*İslami okullara yönelik denetim talepleri, çoğu zaman “asimilasyon baskısı”na dönüşüyor.
Kısacası, özgürlük ile baskı arasında kurulan bu sahte denge, Gül’ün yazısında manipülatif biçimde sunuluyor.
ELEŞTİRİ ÖZGÜRLÜĞÜ MÜ, SÜREKLİ KIŞKIRTMA MI?
Lale Gül, yazısını “eleştiri özgürlüğü” savunusu üzerine kuruyor. Ancak yazıdaki ton, yalnızca bir inanca değil, o inancın mensuplarına da yöneltilmiş küçümseyici ve dışlayıcı bir üslupla şekilleniyor. Özellikle yazının sonunda yer alan şu cümle dikkat çekici: “İslam’ı övmezseniz ırkçı sayılıyorsunuz.”
Bu tür ifadeler, ironiden öte bir sarkazm içeriyor ve okuyucuyu doğrudan Müslüman toplumun savunmacı reflekslerini hedef almaya teşvik ediyor.
LALE GÜL’ÜN ÜSLUBUNDA “İÇERİDEN KONUŞMA” AVANTAJI VE TEHLİKESİ
Lale Gül’ün yazılarını farklı kılan unsurlardan biri, kendisinin “içeriden” biri olmasıdır. Türk kökenli, Müslüman bir ailede yetişmiş biri olarak dile getirdiği eleştiriler, Batılı kamuoyunda daha fazla yankı buluyor. Zira bu eleştiriler, “bir Müslümandan geliyor” argümanıyla meşrulaştırılıyor.
Ancak bu durum, bazı tehlikeleri de beraberinde getiriyor. Gül’ün bireysel yaşam deneyimi evrenselmiş gibi sunulduğunda, bu genellemeler Müslüman toplumunun tümüne yönelik önyargıları besliyor. Bu, “bizzat içerden biri söylüyor, o halde doğrudur” türü bir mantıkla, İslamofobik algıların daha derinleşmesine neden olabiliyor.
İçeriden gelmiş eleştirilerin, dışlayıcı politikalar için araçsallaştırılması; azınlıkların kendi iç seslerinin bastırılması riskini doğuruyor.
İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ KILIFINDA İSLAMOFOBİ
Lale Gül’ün köşe yazıları giderek bireysel bir ifade biçimi olmaktan çıkıp, sistematik ve kurumsallaşan bir İslamofobi söyleminin yapı taşları hâline geliyor. Eleştirinin sınırları aşıldığında, kamusal alandaki Müslüman varlığını sürekli hedef haline getiren bir “kültürel tahakküm” ortaya çıkıyor.
Eğer bir başörtüsü “sembolik şiddet” sayılıyor ama Kur’an yakmak “özgürlük” olarak tanımlanıyorsa, ortada çifte standarttan başka bir şey yoktur. Lale Gül’ün dili bu çifte standardı meşrulaştırmaya çalışıyor.
TOPLUMSAL BARIŞA DEĞİL, BÖLÜNMEYE HİZMET
Kimse eleştirilemez değildir, elbette İslam da… Ancak bir düşünceye yönelik eleştirinin amacı, eğer sistematik bir aşağılamaya, alaya ve kutuplaşmaya hizmet ediyorsa, bu artık ifade özgürlüğü değil, toplumsal bölünmeyi körükleyen bir medya stratejisine dönüşür.
Lale Gül’ün yazısı, yalnızca Rabin Baldewsingh’in ifadesine karşı ironi yapmakla kalmıyor; bu ironiyi kullanarak Müslüman toplumun hak arama mücadelesini itibarsızlaştırıyor.
MEDYADA ELEŞTİRİ-ELEŞTIRI ELEŞTIRISI DENGESI
Batı medyasında Lale Gül gibi isimlerin yazıları büyük destek görürken, bu yazılara yönelik eleştiriler ise çoğu zaman “ifade özgürlüğü düşmanlığı” ya da “fanatizm” olarak sunuluyor. Oysa her eleştiri, eleştiriye de açıktır. Gül, dinî geleneklere dair eleştiride bulunabilir; ama bu eleştirinin nasıl, hangi dille ve hangi hedefle yapıldığı da sorgulanmalıdır.
Kendisine yönelik eleştirilerin sürekli “suskunlaştırma girişimi” gibi sunulması, demokratik tartışma ortamını boğar. Zira gerçek bir ifade özgürlüğü, sadece muktedir olanın değil, azınlıkta olanın da kendini güvende hissedebileceği bir ortam ister.
Bu nedenle Gül’ün yazılarını tartışmak, ifade özgürlüğüne karşı değil; onun çok kültürlü bir toplumda nasıl sorumlu biçimde kullanılması gerektiği üzerine düşünmektir.
İRONİ PERDESİ ALTINDA SERT MESAJLAR
Gül’ün “İslam ile savaştayız” başlığı, ilk bakışta Rabin Baldewsingh’in sözlerine tepki gibi görünse de, yazının geneli değerlendirildiğinde bu ironinin yalnızca bir kalkan olduğu ortaya çıkıyor. Asıl amaç, yine Müslümanları hedef almak, ayrımcılık söylemini itibarsızlaştırmak ve Batı değerlerini eleştiri adı altında üstün konuma yerleştirmek.
Bu nedenle Gül’ün yazısı, sadece “bir görüş” olarak değil, çok kültürlü toplumu tahrik eden ve kimlikler üzerinden yeni gerilim hatları üreten bir içerik olarak değerlendirilmeli.
**********************
LALE GÜL BLIJFT PROVOCEREN: STRUCTURELE POLARISATIE TEGEN DE İSLAM EN WESTERS SUPERIORITEITSDENKEN
De afgelopen jaren is Lale Gül in Nederland uitgegroeid tot een veelbesproken naam. Haar opiniestukken over de islam en moslims zijn vaak geschreven in een harde, uitsluitende en soms zelfs denigrerende toon. Daar voegt ze nu een nieuwe column aan toe, getiteld: “Wist u dat we in oorlog zijn met de moslims?” Net als in eerdere controversiële stukken als “Ezanverbod” en “Koran- en Thora-verbranding”, blijft Gül de islam niet alleen op individueel niveau, maar ook als maatschappelijk fenomeen doelbewust bekritiseren.
Wederom verschuilt ze zich achter begrippen als vrijheid, kritiek en democratie, terwijl ze in werkelijkheid een vijandige en ontmenselijkende retoriek jegens moslimgemeenschappen probeert te legitimeren.
Terugblik: Gül’s Artikels “Ezanverbod” en “Koran-Tevrat-verbranding”
In haar eerdere columns:
Noemde zij de oproep tot gebed (ezan) “storend” en pleitte ze tegen het hoorbaar zijn ervan in de publieke ruimte;
Vond zij het verbranden van de Koran of Thora te verdedigen als uiting van “vrijheid van meningsuiting”;
En probeerde zij structurele onderdrukking van moslims weg te zetten als “overgevoeligheid”.
Deze standpunten negeren de zichtbaarheid van moslims in de publieke ruimte en komen voort uit een typisch westers superioriteitsdenken.
“We Zijn in Oorlog met de Moslims”: Een Bewuste Provocatie
In haar nieuwste column reageert Gül op een uitspraak van Rabin Baldewsingh, de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme. Baldewsingh sprak in een interview met Al Jazeera over discriminatie tegen moslims, waarop Gül diens woorden omkeert en ironisch herhaalt: “We zijn in oorlog met de moslims.”
Deze titel:
Bagatelliseert de werkelijkheid van discriminatie,
Ontkent structurele druk op moslimgemeenschappen,
En gebruikt het woord “oorlog” om zowel moslims te provoceren als de indruk te wekken dat “wij” juist de aangevallenen zijn.
In werkelijkheid doet Gül wat zij al jaren doet: haar systematische kritiek verpakt in sarcastische, maar beledigende taal.
Schijnvrijheid met Statistieken
Gül somt cijfers op om te beweren dat moslims in Nederland grote vrijheden genieten: 500 moskeeën, 68 islamitische scholen, publieke financiering… Maar deze cijfers maskeren het echte probleem:
De bouw van moskeeën wordt vaak geblokkeerd door lokale tegenstand,
Vrouwen met een hoofddoek ondervinden discriminatie op de arbeidsmarkt,
En controles op islamitisch onderwijs verworden geregeld tot instrumenten van culturele assimilatie.
De schijnbalans tussen vrijheid en onderdrukking wordt in Gül’s stuk op manipulatieve wijze gepresenteerd.
Vrijheid van Meningsuiting of Doelbewuste Polarisatie?
Gül beroept zich op “vrijheid van kritiek”. Maar haar toon beperkt zich niet tot geloofskritiek—ze richt zich openlijk en kleinerend tot de gelovigen zelf. Een veelzeggende uitspraak aan het einde van haar column is: “Als je de islam niet prijst, ben je een racist.”
Een dergelijke bewering overstijgt ironie; het is een vorm van sarcasme die lezers uitnodigt moslims in het defensief te drukken en verder te polariseren.
Het Risico van ‘Van Binnenuit Spreken’
Wat Gül’s positie bijzonder maakt, is dat zij “van binnenuit” spreekt. Als vrouw van Turkse afkomst uit een moslimgezin krijgt haar kritiek in het Westen sneller legitimiteit. Het narratief “het komt van een moslima zelf” opent vele deuren.
Maar juist deze positie maakt haar stem ook gevaarlijker. Wanneer individuele ervaringen als universeel worden gepresenteerd, ontstaan er veralgemeningen die bestaande vooroordelen bevestigen. Dit versterkt islamofobe denkbeelden onder het mom van “zelfkritiek van binnenuit”.
Die instrumentalisering van haar persoonlijke verhaal maakt het voor andere minderheden moeilijker om gehoord te worden.
Islamofobie Vermomd als Vrijheid van Meningsuiting
Wat begon als persoonlijke columns, is langzaam uitgegroeid tot de retorische kern van een geïnstitutionaliseerd islamofoob discours. Wanneer kritiek overslaat in vernedering en herhaaldelijk dezelfde groep viseert, ontstaat er een vorm van cultureel overwicht.
Als een hoofddoek als “symbolisch geweld” wordt gezien maar het verbranden van de Koran als “vrijheid”, dan is er sprake van een moreel failliet en een dubbele standaard die door Gül wordt versterkt.
Niet Bijdragen aan Dialoog, Maar Aan Verdeeldheid
Niemand is boven kritiek verheven—ook de islam niet. Maar kritiek die consequent degradeert, provoceert en structurele ongelijkheid ontkent, draagt niet bij aan het publieke debat, maar aan maatschappelijke breuklijnen.
Gül’s ironie lijkt gericht op één uitspraak van Baldewsingh, maar de hele column reduceert legitieme zorgen van moslims tot overdreven slachtofferschap. Daarmee ondermijnt zij hun strijd voor gelijke behandeling.
Kritiek Moet Ook Bekritiseerd Kunnen Worden
In de Westerse media krijgt Gül brede steun, terwijl kritiek op haar columns vaak wordt weggezet als “censuur” of “religieus fanatisme”. Maar iedere mening hoe kritisch ook moet zelf ook kritisch bevraagd kunnen worden.
Als haar stijl van bekritiseren als onaantastbaar wordt beschouwd, verstikt dat juist het democratische debat dat ze zegt te verdedigen. Ware vrijheid van meningsuiting vereist dat ook minderheden zich veilig voelen om hun perspectief te delen.
Het bespreken van Gül’s woorden is dus geen aanval op vrijheid, maar een poging om die vrijheid in een diverse samenleving verantwoordelijk in te zetten.
Achter Haar Ironie Schuilt Een Serieus Ideologisch Programma
Gül’s kop “We zijn in oorlog met de moslims” lijkt een ironisch weerwoord op Baldewsingh, maar in de bredere context blijkt het een stijlmiddel dat afleidt van haar eigen polariserende boodschap.
Onder het mom van satire en provocatie worden moslims opnieuw tot probleem gemaakt, wordt discriminatie gebagatelliseerd, en wordt een superioriteitsdiscours gelegitimeerd.
Daarom moet deze column niet gezien worden als “slechts een mening”, maar als een actieve bijdrage aan culturele conflictlijnen in een samenleving die al onder druk staat.
Als een journalist die al bijna zestig jaar actief is in Nederland, wend ik mij vandaag met een dringende oproep tot u.
Velen van u kennen ongetwijfeld Lale Gül een publieke figuur wiens levensverhaal ik vanaf het begin op de voet heb gevolgd. In het verleden heb ik regelmatig verslag gedaan van haar uitspraken en publicaties, en hierop ook journalistieke en opiniërende reacties gegeven.
Ik schrijf u nu met het verzoek om aandacht te besteden aan een reeks reacties die ik heb geschreven naar aanleiding van recente uitlatingen van Lale Gül. Deze reacties vertegenwoordigen het perspectief van mensen en gemeenschappen die zich gekwetst en buitengesloten voelen door haar woorden.
Allereerst vindt u mijn reactie op haar recente column over het vermeende “ezanverbod”. In deze column maakt Gül ernstige feitelijke en morele fouten. Ze suggereert bijvoorbeeld dat er sprake zou zijn van een wettelijk verbod op de oproep tot gebed (ezan), terwijl in werkelijkheid lokale geluidsregels worden aangehaald die op alle religieuze uitingen van toepassing zijn. Haar framing wekt ten onrechte het beeld van een structurele onderdrukking van moslims, wat polariserend werkt en het maatschappelijk debat schaadt.
Vervolgens treft u mijn opiniestuk aan als reactie op haar meest recente column over het verbranden van heilige boeken. In dit artikel verdedigt Gül impliciet het recht om religieuze symbolen te bespotten onder het mom van vrijheid van meningsuiting, zonder stil te staan bij de impact hiervan op religieuze minderheden. Ze negeert de maatschappelijke verantwoordelijkheid die publieke stemmen dragen, zeker wanneer hun uitspraken olie op het vuur kunnen gooien in een al gespannen klimaat.
Onder deze recente reacties vindt u ook enkele van mijn eerdere artikelen over Lale Gül, die meer context bieden over mijn kritische maar journalistiek onderbouwde houding ten aanzien van haar publieke optreden.
Ik verzoek u vriendelijk, maar met nadruk, om ook mijn invalshoek in overweging te nemen bij uw berichtgeving over deze kwestie. In een tijd waarin journalistiek steeds meer onder druk staat, is het van groot belang dat we blijven streven naar evenwicht, nuance en het hoor en wederhoor-principe.
Met vriendelijke en collegiale groet, İlhan Karaçay
********************
Commentaar van vorige week: (Zie, later commentaar van deze week)
RIJK EN BEROEMD GEWORDEN DOOR POPULISME, NU STOORT LALE GÜL ZICH AAN DE EZAN…
De Turkse meerderheid in Nederland vraagt zich af:
“Moet jij dit nu per se becommentariëren, Lale Gül?”
Diezelfde meerderheid is het op één punt eens: slachtofferschap mag geen verhaal zijn, het moet een weerspiegeling van de waarheid zijn. Toch wordt het voor sommigen een manier om aandacht te trekken in plaats van om de waarheid te onthullen.
Lale Gül, die niets anders hoort dan haar eigen slachtofferschap, is geen onderdrukte stem, maar juist een versterkte. En ze blijft onzin verspreiden.
Lale Gül staat opnieuw op het toneel. Dit keer opent ze een discussie over de oproep tot gebed op straat. Maar het is geen constructieve discussie. Zoals we van haar gewend zijn, is het een provocerend stuk met de sfeer van: “Als ík het zeg, is het waar.” Ze weet elke sociale spanning om te zetten in een investering in haar persoonlijke roem.
Het huidige onderwerp: het verbod op de azan.
In Nederland zijn er zo’n 500 moskeeën, waarvan ongeveer 250 van Turkse gemeenschappen. Een deel hiervan heeft toestemming van hun gemeenten om slechts één keer per week, op vrijdag, de oproep tot gebed via een luidspreker te laten horen.
Sommige racistische politici willen deze praktijk verbieden.
Voor mij was de azan een oproep die mijn ochtenden, middagen en avonden in mijn jeugd vergezelde. Er waren toen geen microfoons; alleen de adem van de muezzin bracht de oproep over.
Daarom is mijn band met de azan gebaseerd op de puurheid van een menselijke stem, niet op technologische versterking zoals de stem van Bilal al-Habashi: diep, uitnodigend en emotioneel.
De kern van het debat in Nederland
Het gaat hier niet om de volumesterkte, maar om de vraag of het geluid überhaupt geaccepteerd wordt.
Dat zelfs een oproep die slechts eenmaal per week klinkt tot een test van verdraagzaamheid wordt gemaakt, toont de werkelijke uitdaging van samenleven aan.
Er is een verschil tussen het recht van iemand om zich te storen aan het geluid van de azan, en het belachelijk maken van iemand met een gematigde mening door te zeggen dat diegene de “islamofobiekaart” speelt.
Paul Römer zei bijvoorbeeld op een evenwichtige en begripvolle manier:
“Dit is een traditie; we moeten leren samenleven.”
Lale Gül’s reactie? “Ik haat dit soort ‘argumenten’, omdat ze elk constructief debat over de islam meteen de kop indrukken.”
Is deze agressieve benadering werkelijk bevorderlijk voor een constructieve discussie, of polariseert ze de reeds gespannen samenleving verder?
Over Paul Römer:
Nog een uitspraak van Lale Gül over Römer: “Zijn argument werd met de minuut irritanter.”
Je hoeft het hier niet mee eens te zijn. Maar het minachtend en spottend presenteren van de mening van een ervaren mediapersoon getuigt niet van journalistieke ethiek of gezond verstand.
De klassieke populistische zet:
Lale Gül verwijst onvermijdelijk naar Wilders: “Daarom durven mensen niet meer te praten en stemmen ze op Wilders.” Een klassieke populistische tactiek: “Als je niet denkt zoals ik, schuift het land naar extreemrechts.”
Is ze een bruggenbouwer, of een polariserende kracht?
Ze beschreef haar moeder ooit als een “etterende kakkerlak” en haar vader als “de bevruchter”. Zulke uitspraken gaan verder dan literaire expressie; ze demoniseren traditionele gezinnen.
Een eerlijke vraag:
Kan iemand die zo hard is voor haar eigen familie, werkelijk rechtvaardig spreken over gevoelige maatschappelijke onderwerpen zoals religie, identiteit en samenleven?
De comfortabele slachtofferschap van Lale Gül:
Toen ze haar boek Ik zal leven uitbracht, werd ze meteen door de media omarmd als “het dappere meisje” dat “de ketenen van een onderdrukkend islamitisch gezin heeft verbroken”. Overal was ze te zien.
Maar haar slachtofferschap werd een comfortabel schild. Wie zichzelf als slachtoffer presenteert, krijgt bescherming tegen kritiek. Zeker als de kritiek op islam of migrantenachtergrond gericht is.
Vrijheid voor wie?
Lale Gül presenteert zich als een voorvechter van vrijheid en pluralisme. Maar in de praktijk lijkt haar tolerantie te gelden voor wie haar visie deelt. Wie dat niet doet, is “achterlijk”, “onderdrukkend” of “gevaarlijk”.
Een nieuwe rol: de onderdrukker
Opmerkelijk genoeg is Lale Gül, die zegt onderdrukt te zijn door haar cultuur, nu zelf degene die anderen het zwijgen oplegt zoals in het geval van Paul Römer.
Waarom altijd dezelfde stemmen?
Waarom worden telkens dezelfde mensen zoals Lale Gül uitgenodigd om maatschappelijke kwesties te bespreken?
Het antwoord is simpel: de media houden van het spectaculaire. En Gül weet hoe ze spectaculair moet zijn.
Echte diversiteit of slechts een echo van één stem?
De discussie rond de azan draait niet alleen om het geluidsniveau. Het is een strijd over wie er mag spreken en wie niet. En in die strijd is het niet alleen de spreker die macht uitoefent, maar ook de ‘tot zwijgen brenger’.
Lale Gül gebruikt deze macht vaardig maar zonder rekening te houden met het maatschappelijk evenwicht.
Kritiek is nodig, maar met principes, niet met identiteit.
In plaats van constructieve dialoog kiest ze voor het persoonlijk maken van elk debat.
Dat draagt niet bij aan een gezond publiek gesprek, maar creëert een sfeer waarin wie het hardst roept, gelijk krijgt.
Daarom vragen we opnieuw:
Moet jij dit nu per se becommentariëren, Lale Gül?
*********
Commentaar van deze week:
STOP MET DIT SPEL, LALE GÜL!
Lale Gül staat opnieuw in het middelpunt van de aandacht. Na haar provocerende opmerkingen over het vermeende ‘ezanverbod’ vorige week, richt ze zich deze keer op een ander uiterst gevoelig onderwerp: het verbranden van heilige boeken. In haar column schrijft ze:
“Een paar weken geleden werd er opnieuw een Koran verbrand. Kort daarna werd voor het eerst ook de Thora, het heilige boek van het jodendom, in Nederland verbrand. Toen de Koran werd verbrand, was de verontwaardiging groot: politieke partijen veroordeelden het voorval publiekelijk. Maar bij de verbranding van de Thora leek het bijna niemand iets te kunnen schelen.”
Vervolgens stelt mevrouw Gül de vraag: “Zou er geen gelijke verontwaardiging moeten zijn wanneer de Koran of de Thora wordt verbrand?”
Op het eerste gezicht lijkt dit een redelijke en principiële oproep tot gelijke behandeling. Maar het werkelijke probleem schuilt in de manier waarop Lale Gül, wederom, uiterst gevoelige maatschappelijke thema’s inzet voor oppervlakkig populisme.
Vorige week mengde ze zich onnodig in de discussie rond de oproep tot gebed (ezan), waarbij ze een polariserende toon koos die de sociale samenhang ondermijnt. Deze week betreedt ze het debat over het verbranden van heilige boeken een onderwerp dat juist om nuance, kennis en terughoudendheid vraagt.
Daarom is het tijd om haar een duidelijke vraag te stellen: Wie voedt jou met deze ideeën over zulke gevoelige kwesties in Nederland, zonder dat je er echt kennis van hebt?
Gaat het jou werkelijk om de bescherming van wat heilig is, of ben je vooral op zoek naar nieuwe kansen om je eigen zichtbaarheid als publieke figuur te vergroten?
Daden die diepe wonden kunnen veroorzaken zoals het verbranden van heilige boeken mogen nooit worden misbruikt als decor voor politieke zelfpromotie. Zeker niet wanneer religieuze gevoeligheden in onze samenleving al onder druk staan. Zulke kwetsbare onderwerpen verdienen respect, geen goedkope polemiek.
Lale Gül suggereert bovendien dat DENK nauwelijks reageerde op de verbranding van de Thora alsof de partij deze daad stilzwijgend accepteerde. De werkelijkheid is dat DENK zich keer op keer duidelijk heeft uitgesproken tegen het verbranden van álle heilige boeken. Gül’s suggestie van ‘stilte’ verdraait de feiten en wekt de indruk dat DENK het antisemitische karakter van zo’n daad zou negeren of goedkeuren. Dat is niet alleen feitelijk onjuist, maar ook moreel verwerpelijk. Het voedt onterecht het wantrouwen en vergroot de spanningen in een samenleving die al kwetsbaar is.
Een politieke partij in diskrediet brengen door haar valselijk van onverschilligheid te beschuldigen is geen journalistiek, geen analyse het is zuivere polarisatie.
Vorige week riep Lale Gül op tot een verbod op de ezan. Deze week wakkert ze opnieuw een debat aan over religieuze symboliek. Maar haar toon is opnieuw scherp, zonder empathie, en vooral: verdelend.
STOP MET DIT SPEL, LALE GÜL!
Jouw voortdurende beroep op je persoonlijke geschiedenis van onderdrukking geeft je niet het morele recht om je boven de gedeelde waarden van onze samenleving te plaatsen. Natuurlijk mag je kritiek uiten dat is je goed recht. Maar wanneer je religieuze gevoeligheden en collectieve waarden inzet voor je eigen profilering, dan dien je niet het algemeen belang, maar slechts je eigen roem.
Een samenleving bouw je op gedeelde waarden, niet op persoonlijke rancune.
Respect voor wat anderen heilig is, is geen kwestie van mening, maar van menselijke waardigheid.
EEN OPEN BRIEF AAN LALE GÜL:
Lale Gül, jouw verhaal begon als een moedige zoektocht naar vrijheid. Maar inmiddels lijk je gevangen in datzelfde verhaal. Je blijft je persoonlijke trauma’s herhalen en presenteert ze als een soort moreel paspoort, als legitimatie om in elk debat een centrale plaats in te nemen.
Vrijheid betekent echter niet alleen dat jij jouw verhaal mag vertellen het betekent ook dat je bereid bent om naar andermans verhalen te luisteren. Dat je respect toont voor ervaringen die niet de jouwe zijn.
Je schreef over hoe je in het verleden onderdrukt werd. Maar vandaag gebruik je eenzelfde onderdrukkende taal om anderen tot zwijgen te brengen. De neerbuigende toon die je aanslaat tegenover mensen als Römer mensen die andere perspectieven durven inbrengen — dient niet de vrijheid of de pluriformiteit, maar slechts jouw persoonlijke afrekening.
In het ezan-debat verhief je je stem, maar je sloot je hart. Een samenleving vooruithelpen doe je niet door de gevoeligheden van anderen te bagatelliseren. Als je werkelijk voor tolerantie staat, dan zul je ook ruimte moeten maken voor stemmen die anders zijn dan de jouwe.
Daarom moet iemand je de vraag stellen:
Je hebt het recht om te spreken maar wie gaf jou het recht om elk debat te domineren?
Wie wees jou aan als spreekbuis van ‘de samenleving’?
Spreken namens de gemeenschap vraagt om meer dan volume. Het vraagt om empathie, nuance, verantwoordelijkheid. Als je voor je eigen zichtbaarheid steeds opnieuw de sociale samenhang opoffert, dan ben je niet langer degene die ‘spreekt’, maar degene die ‘het zwijgen oplegt’.
Literatuur leert ons empathie echte, voelbare empathie. Ik hoop dat je op een dag jouw pijn zult kunnen verwoorden met dezelfde fijngevoeligheid waarmee je ook de pijn van anderen durft aan te raken.
Misschien schrijf je dan ooit een verhaal waarin niet alleen jij leeft, maar waarin wij allemaal kunnen leven.
ALTERNATIEVE STEMMEN OM NAAR TE LUISTEREN:
Ik reken mezelf niet mee, maar hier zijn een paar mensen die met meer nuance én betrokkenheid schrijven:
Seyran Ateş
Een feministische jurist en liberale moslima. Bekend uit Duitsland, maar ook in Nederland invloedrijk. Ze pleit voor hervorming binnen de islam, maar respecteert religieuze waarden. Haar kritiek is constructief en gericht op structurele verbetering.
Fidan Ekiz
Journalist, schrijver, televisiepresentator. Ze combineert het verdedigen van individuele vrijheden met respect voor culturele gevoeligheden. Haar benadering is evenwichtig, helder en verbindend.
Özcan Akyol (Eus)
Schrijver en televisiepersoonlijkheid. Hij is scherp, direct, maar blijft altijd respectvol. Zijn persoonlijke verhaal gebruikt hij om te verbinden, niet om te verdelen.
Tuna Tüner
Academicus van een nieuwe generatie. Richt zich op thema’s als sociale cohesie, identiteit en burgerschap. Minder aanwezig in de media, maar inhoudelijk sterk en diepgaand.
Enis Odaci
Activist en bruggenbouwer. Vecht tegen islamofobie, maar pleit ook binnen moslimgemeenschappen voor hervorming en openheid. Zijn werk draait om geloofsvrijheid én gedeeld burgerschap.
Tot slot: Naast mensen als Lale Gül, die hun persoonlijke verhaal centraal stellen, hebben we ook stemmen nodig zoals de bovengenoemden mensen die evenwicht vinden tussen individuele rechten en collectieve gevoeligheden. Want echte maatschappelijke vertegenwoordiging draait niet om het hardst roepen, maar om het diepst begrijpen.
**********************
EEN NIEUWE SCIENCEFICTION IN NEDERLAND
Ze zei tegen haar familie: “Ik schrijf een roman”, maar ze bekritiseerde hen hevig met haar woorden…
De 23-jarige Lale Gül kon haar huis niet meer verlaten nadat ze haar boek publiceerde, waarin ze scherpe kritiek uitte op Turkse en islamitische tradities.
Het jonge meisje, dat het gesprek van de dag werd op televisie en in kranten, beschreef haar vader als een “bevruchter” en haar moeder als een “etterende kakkerlak en fascistische islamitische despoot”.
Het meisje, dat doodsbedreigingen kreeg van de traditioneel religieuze Turkse gemeenschap, zei “ik zweer het schrijverschap af”, maar de aantrekkelijke aanbiedingen die ze ontvangt, brengen haar aan het twijfelen.
Artikel door İlhan KARAÇAY:
Ik wilde je zondag niet verpesten, maar omdat je het recht hebt om te weten wat er momenteel in Nederland gebeurt, kon ik het niet langer uitstellen. Maar beloofd: morgen zal ik jullie een opbeurend artikel brengen. Laat me alvast de titel verklappen: Zijn Turken Europeanen?
Laten we nu teruggaan naar ons onderwerp van vandaag…
Er draait een nieuwe sciencefictionfilm in Nederland. De hoofdrolspeler van deze film is dit keer een jong meisje van 23 jaar, genaamd Lale Gül.
Ze vertelde haar familie dat ze een roman aan het schrijven was, maar in plaats van een roman schreef ze haar eigen levensverhaal, waarin ze Turkse en islamitische tradities fel bekritiseerde. Vanwege de reacties en bedreigingen van zowel haar familie als de religieus-traditionele Turkse gemeenschap, raakte ze verbitterd en durft ze het huis niet meer te verlaten.
Volgens haar eigen woorden wordt ze door verschillende kringen vervloekt en beklaagt ze zich erover dat men haar “degene die haar nest bevuilde” noemt. Ze verklaarde haar pen neer te leggen en niet meer te zullen schrijven.
De titel van het debuutboek van Lale Gül is Ik ga leven letterlijk: “Ik ga leven”. Maar het lijkt erop dat ze met de satire, spot en woordenvloed in haar boek haar leven tot een hel heeft gemaakt. De schrijfstijl die ze gebruikt heeft, is volgens haarzelf chaotisch, zonder structuur, en geschreven in straattaal. Desondanks wist het boek de top 10 van bestelde boeken in de boekhandels te bereiken.
Kijk hoe Lale Gül werd beoordeeld in de Nederlandse media: “Lale Gül schreef een boek over haar streng islamitische opvoeding en werd verketterd: ‘Ik word een nestbevuiler genoemd”
Lale Gül
Met haar debuutroman Ik ga leven gaf Lale Gül een inkijkje in de islamitische gemeenschap waarin ze is opgegroeid. Na publicatie keerde die gemeenschap zich tegen haar. Nu legt Gül haar pen neer, uit angst verstoten te worden.
Twee weken na de verschijning van haar boek moet Lale Gül (23) erkennen dat ze naïef is geweest. Ze had het plan opgevat een verhaal te schrijven dat is gebaseerd op haar eigen leven. Een boek over een Amsterdams meisje dat zich ontworstelt uit de grip van een streng islamitische gemeenschap. Bang dat dat thuis gedoe zou opleveren was ze niet. Haar ouders spreken gebrekkig Nederlands: die zouden niets van het boek hoeven meekrijgen. En wanneer ze er onverhoopt toch over zouden horen, zou Gül beweren dat ze het verhaal uit haar duim had gezogen. Het was immers een roman.
Dat plan is jammerlijk mislukt. De dag nadat ze bij talkshow Op1 had gezeten, stond de telefoon van de familie Gül roodgloeiend. Familieleden, kennissen, zelfs onbekenden kwamen verhaal halen. Het boek zou de gemeenschap te schande maken. ‘Met trillende handen stond mijn vader iedereen te woord. Ik had thuis gezegd dat ik een liefdesverhaal had geschreven. Maar met elk telefoontje kreeg papa een beter beeld van wat er echt in het boek stond. Hij zei: ‘Kind, wat heb je gedaan, je hebt ons hele gezinsleven op straat gelegd.’’
Het boek, met de titel Ik ga leven, leest als één lange tirade van het hoofdpersonage. Ze mag van haar ouders niet naar muziek luisteren of naar films kijken waarin wordt gezoend. Geen sieraden of make-up dragen en geen selfies maken. Geen verjaardagen vieren en beslist niet uitgaan. Niet op schoolreisjes of vakanties zonder mannelijk familielid. Vriendschap met jongens is ongepast, laat staan het hebben van een vriendje.
Terwijl de hoofdpersoon wel de behoefte voelt om zo te leven. Ze vraagt zich in het boek af wat ze met die verlangens moet. ‘Moet ik leven als een kamerplant? Moet ik dan dadelijk in een huwelijk treden waar alle seks uit is geramd nog voordat het begonnen is, omdat mijn verwekkers een volstrekt humorloze, Koranvaste lul voor mij hebben uitgekozen? Is dat waarvoor ik leef? Is God dan blij met mijn tragedie?’
Het boek biedt een verbluffend eerlijke inkijk in de belevingswereld van Gül. Ruzies tussen moeder en dochter worden in detail beschreven. Onverbloemde beschrijvingen van hoe het hoofdpersonage stiekem seks heeft met haar Nederlandse vriend worden afgewisseld met bespiegelingen over de islam. Haar ouders worden minachtend ‘verwekkers’ genoemd, moeder krijgt de bijnaam ‘Karbonkel de kakkerlak’ en ‘islamofascistische despotin’.
Die giftige toon was aanvankelijk niet de bedoeling, zegt Gül. ‘Ik was van plan om de gebeurtenissen zo feitelijk mogelijk op te schrijven en het oordeel aan de lezer te laten. Maar tijdens het schrijven werd ik weer boos op mijn ouders. Toen besloot ik: die woede mag de lezer best proeven.’
De dag nadat Lale Gül bij talkshow Op1 had gezeten, kwamen familieleden en kennissen verhaal halen. Het boek zou de gemeenschap te schande maken.
De ouders van Gül emigreerden in de jaren negentig naar Nederland. Ze wonen in een Amsterdamse volkswijk. Haar moeder ontfermt zich als huisvrouw over de drie kinderen, haar vader werkt als postbode en treinschoonmaker. ‘Maar in hun hoofd hebben ze het Turkse dorp nooit verlaten. In Amsterdam omringen ze zich met Turken. Ze kijken naar Turkse tv-programma’s en kunnen hun traditionele normen en waarden niet loslaten. Ze zijn bang dat wanneer ik spijkerbroeken draag, hun reputatie in de gemeenschap wordt aangetast.’
Daarnaast speelt het geloof een grote rol. ‘Als devote moslims geloven ze in een hemel en hel. Ze willen niet dat hun kinderen in het eeuwige vuur zullen branden, daarom leggen ze mij beperkingen op. Mijn moeder gelooft bovendien dat mijn zonden voor haar rekening zullen komen. Op de dag des oordeels zal God vragen: wat deed jij, toen je dochter de duivel achterna ging?’
Volgens Gül hebben de meeste jonge moslima’s net als zij te maken met een strikte opvoeding. Toch vindt ze het opvallend dat de meerderheid daar niet onder gebukt lijkt te gaan. ‘Op de Vrije Universiteit, waar ik Nederlands studeer, spreek ik regelmatig hoogopgeleide moslima’s die niet zomaar mogen uitgaan of vriendjes mogen hebben. Die voelen minder de behoefte om openlijk te rebelleren. Ze doen op school hun hoofddoek af en nemen stiekem vriendjes. Maar de strijd in de gemeenschap gaan ze uit de weg.’
Güls strijd begon op de koranschool van de Turkse stichting Milli Görüs. Van haar 6de tot haar 17de leerde ze daar elke zaterdag en zondag koranteksten uit haar hoofd. Ook werden leerlingen er onderwezen in islamitische normen en waarden. Wat haar opviel, was het gebrek aan ruimte voor persoonlijke ontwikkeling. Terwijl ze op de basisschool werd aangespoord haar mening te geven, leerde ze in het weekend haar mening in te slikken. Toen ze zich hardop afvroeg waarom meisjes het hoofd dienden te bedekken en jongens niet, werd dat weggewoven. ‘Volgens de leraar zou die vraag me zijn ingefluisterd door de duivel.’
In haar boek beschrijft Gül hoe de hoofdpersoon blijft proberen westerse opvattingen te verzoenen met de leer van de Profeet. ‘Toen ik 16 was, keek ik naar YouTube-filmpjes van linkse Turken. Die vinden dat je de geloofsregels niet letterlijk moet nemen, maar moet herinterpreteren in onze tijdsgeest. Daar was ik zo blij mee: eindelijk vond ik mensen met wie ik me kon identificeren.’
‘Een week later zat ik in de les. Toen ik betwijfelde of homoseksualiteit een ziekte was, werd ik streng toegesproken. Dat waren gedachten van een hypocriet, zei de docent, en hypocrieten zijn vele malen erger dan ongelovigen. Want terwijl een ongelovige zich in de kaart laat kijken, zijn hypocrieten verraders van binnenuit, gehuld in hetzelfde uniform.’
Sinds haar 18de beschouwt Gül zichzelf als islamofoob. ‘Ik ben me zorgen gaan maken over de invloed van het geloof. Ik ken geen enkel islamitisch land waar het als homo, afvallige of feministische vrouw aangenaam leven is. Elke poging om de islam te moderniseren, van vrouwelijke imams tot moskeeën waar homo’s welkom zijn, worden tegengewerkt. Men ziet de herinterpretatie van een religieuze tekst als verzwakking van de leer – een van de redenen waarom de Turks-Nederlandse gemeenschap nog steeds zo conservatief is, een soort oriëntaalse SGP.’
Ze noemt het teleurstellend dat er amper progressieven zijn die haar inzichten op waarde schatten. ‘Links denkt: allochtonen hebben het al zwaar. Dus laten wij tegenwicht bieden aan de harde woorden van rechts en de loftrompet steken over de multiculturele samenleving. Maar geloof mij, daar bewijs je ons geen dienst mee. Durf te zeggen: jullie zien man en vrouw niet als gelijkwaardig, koranscholen staan integratie in de weg.’
Toen Gül zich in 2019 met die mening roerde op sociale media, werd ze door rechts georiënteerde twitteraars op het schild gehesen. Ze ontving uitnodigingen om te dineren van onder anderen Telegraaf-journalist Wierd Duk, Forum voor Democratie-voorman Thierry Baudet en talkshowpresentator Fidan Ekiz. Het waren prettige kennismakingen, vertelt ze, waarbij er bewondering werd getoond voor haar moed. Baudet nodigde haar uit om op campagnebijeenkomsten te komen spreken. Achteraf is de 23-jarige blij dat ze daar niet op is ingegaan. ‘Ik had toen de hoop dat Baudet een constructieve houding zou aanslaan. Nu wordt duidelijker dat dat niet het geval is.’
Ook na de publicatie van haar roman staat Gül in de belangstelling. Ze ontvangt berichten van jonge vrouwen die zich in haar situatie herkennen en om advies vragen. Lezers die haar danken voor het inkijkje in de cultuur. En brieven van collega-schrijvers als Franca Treur, die zelf ook een roman schreef over haar gelovige opvoeding en de debutant stimuleert door te gaan met schrijven.
Maar thuis hangt de vlag er anders bij.
De dag na het optreden bij Op1 brak daar ‘de pleuris’ uit. De voorzitter van Milli Görüs belde op en beloofde haar voor de rechter te slepen. ‘Een oom kwam langs en noemde me een ‘vieze hoerendochter’. Hij beloofde de tanden uit mijn mond te slaan. Mijn moeder zei: ‘Ik kan je oom niet eens ongelijk geven, je hebt er met dat boek om gevraagd.’’
Op straat werd ze herkend en gevolgd, waarna ze aangifte deed wegens intimidatie. Sindsdien is ze maar weinig het huis uit geweest. Ook haar vader wil liever niet naar buiten, om te voorkomen dat mensen verhaal komen halen. Sinds het verschijnen van het boek gaat hij niet meer naar de moskee. Maar vanwege zijn werk als postbode moet hij nog wel de straat op.
Gül: ‘Als hij in de wijk brieven rondbrengt, wordt hij met de nek aangekeken. Onbekenden zeggen: je dochter is een tweede Ebru Umar (uitgesproken Turks-Nederlandse opiniemaker, red.) geworden. Waarom heb je haar niet tegengehouden? Mijn vader zegt dan: ‘Wat wil je dat ik doe, moet ik haar keel doorsnijden?’ Als hij thuiskomt, zegt hij: ‘Je wist toch hoe onze mensen zijn. Kon je hier geen rekening mee houden?’
Tegenover buitenstaanders nemen haar vader, broertje (20) en neef (22) haar wel in bescherming. ‘Mijn broertje waarschuwt mensen: wie mijn zus aanraakt, krijgt met mij te maken. Zonder zijn steun was ik verloren. Dan had ik allang klappen gekregen.’
Gül had gehoopt op de steun van andere familieleden, maar die keren zich juist van haar af. Het valt haar zwaar. ‘Ik word een nestbevuiler genoemd. Maar wat ik heb opgeschreven is mijn leven. Het is toch mijn recht om dit verhaal te vertellen? Dat blijf ik herhalen, maar dat gaat er maar niet in. Het is alsof we langs elkaar heen praten.’
Tegelijkertijd voelt ze zich schuldig. ‘Eerst dacht ik: ik heb geen kwade bedoelingen gehad, ik wilde slechts mijn verhaal kwijt. Maar zo zit de praktijk niet in elkaar. Ik zie dat mijn ouders er ziek van worden. Mijn moeder ligt nu al twee weken in bed te jammeren. Tegen mijn 10-jarige zusje zegt ze: ‘Als ik een verlamming krijg of zelfmoord pleeg, is het Lales schuld.’ Dat maakt dat kind van streek. Gisteren kwam mijn zusje naar me toe. ‘Beloof me dat je niets meer doet’, zei ze huilend, ‘ik wil niet dat mama iets overkomt.’
‘Als ik dit aan Nederlandse vrienden vertel, zeggen ze: je moet je niet schuldig voelen, dit is niet hoe het hoort. En toch moet ik er rekening mee houden.’ Want een groot deel van haar familie heeft haar verstoten. Haar ouders nog niet. ‘Dat heeft mijn vader en moeder de grootst mogelijke moeite gekost. Ze boden me een keus. Ze zeiden: we gaan ervan uit dat je berouw hebt. We vergeven je het boek, op voorwaarde dat je je niet meer zult mengen in het publieke debat.’
‘Ik mag blij zijn met die reactie. Ik heb een boek geschreven en daarmee mijn verhaal de wereld in geslingerd. Nederland heeft een inkijkje gekregen in mijn gemeenschap, het doel is bereikt. Nu gaan de luiken weer dicht. Om mijn ouders tegemoet te komen, stop ik met publiceren.’
Of dat een makkelijke beslissing is? ‘Het blijft aan me knagen. Er wordt gezegd dat ik talent heb. Ik ben de afgelopen week talloze malen gebeld. Of ik columns wil schrijven voor het maandblad Elle. Of weer wil aanschuiven bij Op1 om over de Turkse president Erdogan te vertellen. Ik begin dan weer te dromen van een carrière als schrijver of opiniemaker. Maar dat moet ik niet doen. Anders wrijf ik alleen nog maar meer in de vlek. Dan komt het niet meer goed.’
Door jarenlang te rebelleren heeft ze bepaalde vrijheden verworven, zegt Gül. ‘Ik hoef geen hoofddoek meer op en mag met make-up op rondlopen. In de zomer kan ik op het strand liggen. Ik heb veel gelezen over hoe andere Turks-Nederlandse vrouwen zich hebben ontworsteld aan de grip van de gemeenschap. Ik las dat theatermaker Nazmiye Oral en presentator Fidan Ekiz beiden thuiskwamen met een niet-Turkse vriend. Die verhalen stemden hoopvol. Ik dacht: er is dus toch een pad denkbaar waarbij ik voor een Nederlandse vriend mag kiezen, zonder dat mijn ouders zich van me afkeren.
‘Nu weet ik: Nazmiye en Fidan waren uitzonderingen. Ik mag niet thuiskomen met een Nederlandse jongen, en ik mag ook niet meer publiceren. Daar berust ik in. Het lijken muizenstapjes, maar dit is de meest vergaande concessie die mijn ouders kunnen doen. En ik wil geen afscheid nemen van mijn ouders. Ik wil niet stiekem moeten afspreken met mijn broertje en zusje. Ik wil dat mijn kinderen straks grootouders hebben.’
Dus geeft Gül, zonder medeweten van haar ouders, de laatste paar interviews over haar boek. En dan komt er een einde aan de schrijverscarrière van de 23-jarige, nog voordat die echt van start is gegaan. Ze gaat haar studie Nederlands afmaken en wenst ‘in de vergetelheid te raken’. Ze zal een Turkse huwelijkspartner vinden en een gelukkig leven proberen te leiden. Misschien dat ze ooit nog eens de pen oppakt. Maar daar moet ze nu niet aan denken.
Of dat een onbevredigend einde is?
Gül moet lachen. “Ik had je liever een ander verhaal verteld. Maar mijn leven is geen sprookje.”
( Yazının Hollandacası en altta.
Nederlandse versie is onderaan)
Lale Gül, yine sahnede. Geçen haftaki ‘ezan yasağı’ konusundaki yorumundan sonra, bu hafta yazdığı yorumunda, son haftalarda yaşanan kutsal kitap yakma olaylarına değindi ve şöyle yazdı:
“Birkaç hafta önce yine bir Kuran yakılması gerçekleşti. Ancak kısa süre sonra Hollanda’da ilk kez Yahudiliğin kutsal kitabı Tevrat da yakıldı. Kuran yakıldığında büyük tepki gösterildi, siyasi partiler kınama mesajları yayınladı. Tevrat yakıldığında ise neredeyse kimsenin umurunda olmadı.”
Gül hanım, ardından sordu: “Bir Kuran veya Tevrat yakıldığında aynı ölçüde tepki verilmesi gerekmez mi?”
Bu satırlar, ilk bakışta makul bir eşitlik talebi gibi gözükse de, asıl sorun, Lale Gül’ün kutsal değerler gibi son derece hassas meseleleri bir kez daha yüzeysel bir popülizmin aracı haline getirmesinde yatıyor. Geçen hafta ezan sesi meselesine kendisini gereksiz şekilde dahil edip, toplumsal barışa zarar verecek şekilde provokatif bir dil kullanan Gül, şimdi de bilgi ve hassasiyet gerektiren kutsal kitap yakma tartışmasına müdahil oldu.
Lale Gül’e şunu açıkça sormak gerekiyor: ‘Hollanda’daki bu hassas olaylar hakkında bilgin olmadan, kim veriyor sana bu fikirleri? Gerçekten kutsalların korunmasını mı önemsiyorsun, yoksa yine kendi popülist görünürlüğünü artıracak yeni bir fırsat mı kolluyorsun?’
Kutsal kitapların yakılması gibi derin yaralar açabilecek olaylar, siyasi şov malzemesi yapılmamalı. Hele ki, toplumun zaten yeterince kırılgan olan dinî hassasiyetleri, bir yazarın “güncel polemik üretme” hevesine kurban edilmemeli.
Üstelik Lale Gül, yazısında DENK partisinin Tevrat yakılması karşısında yeterince ciddi bir tepki göstermediğini, hatta adeta bu durumu kabullenmiş gibi sessiz kaldığını ima ediyor. Oysa gerçekte, DENK partisi de her türlü kutsal kitabın yakılmasına açık şekilde karşı çıkan bir çizgide duruyor. Lale Gül’ün bu sessizlik vurgusu, gerçekleri çarpıtarak, sanki Tevrat yakılması DENK tarafından onaylanmış gibi bir algı yaratıyor. Bu, yalnızca ahlaki bir sorun değil; aynı zamanda zaten gerilim dolu toplumsal zemini daha da zehirleyen tehlikeli bir yaklaşımdır. Siyasî bir partiyi ve bir kesimi, yeterince tepki göstermediler diyerek zan altında bırakmak, ucuz polemik üretmenin ötesine geçmez.
Geçen hafta “Ezan sesi yasaklansın mı?” tartışmasında sesini yükselten Lale Gül, şimdi de kutsallar üzerinden yeni bir tartışmanın fitilini ateşliyor. Ancak kullandığı dil, yine ayrıştırıcı, yine empatisiz.
YETTİ ARTIK LALE GÜL!
Kendi bireysel hikâyenden beslenen sürekli mağduriyet edebiyatı, seni toplumun ortak değerleri üzerinde istediğin gibi konuşabileceğin bir “otorite” haline getirmiyor. Eleştiri hakkın var elbette, ancak kutsalları, değerleri ve toplumun ortak duygularını hoyratça kullanarak yapılan her müdahale, sadece bireysel şöhretine hizmet eder, toplumsal uzlaşmaya değil.
Bu toplum, kişisel kırgınlıkların değil, ortak değerlerin üzerinde yükselecek.
Ve kutsal değerlere saygı, popülizmin konusu değil, asgari bir insanlık onuru meselesidir.
LALE GÜL’E AÇIK BIR MEKTUP: Lale Gül, senin hikâyen bir bireysel özgürlük arayışıyla başladı, fakat bugün geldiğin noktada kendi hikâyene hapsolmuş bir figüre dönüştün. Kendi geçmişinin travmalarını aşmak yerine, onları sürekli güncelleyen ve bu güncellemelerle bir tür ayrıcalık talep eden bir anlatıcı oldun. Özgürlük, sadece kendi hikâyeni anlatmak değil; başkalarının hikâyelerine de kulak verebilmek, onların varlığına da saygı gösterebilmektir.
Sen, geçmişte baskı altında tutulduğunu yazdın; şimdi ise başka sesleri bastırmak için aynı dili kullanıyorsun. Römer gibi farklı bakış açıları sunan insanlara karşı kullandığın küçümseyici üslup, özgürlük ve çoğulculuk adına değil, kişisel bir hesaplaşma adına sahneleniyor.
Ezan tartışmasında sesin yükseldi, ama kalbinin sesini kıstın. Bir toplumun hassasiyetlerini küçümsemek, toplumu ileri götürmez; aksine onu daha da böler. Farklılıklara tahammülü savunuyorsan, sadece senin gibi düşünenlere değil, senden farklı hissedenlere de alan açmayı öğrenmelisin.
Artık sormak gerekiyor: Konuşma hakkın elbette var, ama her konuda merkezde olma, her tartışmada sözü bitirme hakkını sana kim verdi? Toplum adına konuşmak sorumluluk ister, empati ister. Mağduriyetini görünür kılmak için toplumsal birlikteliği kurban ediyorsan, o zaman artık sadece “konuşan” değil, “susturan” biri oluyorsun.
Edebiyat, gerçek anlamda empatiyi öğretir. Umarım bir gün yaşadığın acıları, başkalarının acılarına da aynı hassasiyetle dokunabilecek bir bilgelikle anlatırsın.
O zaman belki, gerçekten hem kendin hem toplum için “yaşayacağın” bir hikâye yazabilirsin.
ÖRNEK ALINABİLECEK ALTERNATİF YAZARLARDAN BAZILARI
Naçizane şahsımı hiç hesaba katmıyorum. Ama alternatif olarak verebileceğim birkaç isim var:
Seyran Ateş
(Aslen Almanya’da daha aktif olsa da, Hollanda’da da yankı bulan bir figürdür.)
Kadın hakları savunucusu, liberal Müslüman bir hukukçu ve imam. İslam içinde reformu savunur ama dinî değerleri de tamamen inkâr etmez. Yapıcı eleştirileri vardır, kişisel mağduriyet değil, kurumsal reform üzerinde durur.
Fidan Ekiz
Gazeteci, yazar ve televizyon sunucusu. Hollanda’da göçmen kökenlilerin meselelerine çok daha dengeli yaklaşan bir isimdir. Hem bireysel özgürlükleri savunur, hem de kültürel değerleri yok saymadan eleştiri yapar.
Özcan Akyol (Eus)
Yazar ve televizyoncu. Açık sözlü, eleştirel ama saldırgan bir dil kullanmadan toplum içi sorunlara temas eder. Kendi geçmişini anlatırken de, daha yapıcı bir dil benimser. Hollanda’daki genç Türkler üzerinde de etkili bir figürdür. (Özcan Akyol’un çok ilginç, hatta inanılmaz bir geçmişi var. Bir gün kendisini sizlere tanıtacağım)
Tuna Tüner
Yeni nesil akademisyen ve yorumcu. Sosyal uyum, kültürel kimlik ve toplumsal birlik üzerine çalışmaları var. Medyada daha az görünse de, nitelikli fikirleriyle dikkat çekiyor.
Enis Odacı
Hollanda’da İslamofobiye karşı mücadele ederken, aynı zamanda Müslüman toplumlar içinde reform ve açık tartışma kültürünü savunan bir aktivisttir. İnanç özgürlüğünü ve toplumsal uyumu birlikte düşünen bir perspektife sahiptir.
Son olarak şunu söyleyebilirim: Lale Gül gibi bireysel öyküsünü merkeze koyan figürlerin yanı sıra, yukarıda isimlerini verdiğim insanlar gibi hem toplumun duygularına hem bireysel haklara daha dengeli yaklaşan temsilcilere ihtiyaç var. Çünkü gerçek toplumsal temsil, yalnızca bağırmakla değil, anlamak, anlamlandırmak ve uzlaştırmakla mümkündür.
*************************
STOP MET DIT SPEL, LALE GÜL!
Lale Gül staat opnieuw in het middelpunt van de aandacht. Na haar provocerende opmerkingen over het vermeende ‘ezanverbod’ vorige week, richt ze zich deze keer op een ander uiterst gevoelig onderwerp: het verbranden van heilige boeken. In haar column schrijft ze:
“Een paar weken geleden werd er opnieuw een Koran verbrand. Kort daarna werd voor het eerst ook de Thora, het heilige boek van het jodendom, in Nederland verbrand. Toen de Koran werd verbrand, was de verontwaardiging groot: politieke partijen veroordeelden het voorval publiekelijk. Maar bij de verbranding van de Thora leek het bijna niemand iets te kunnen schelen.”
Vervolgens stelt mevrouw Gül de vraag: “Zou er geen gelijke verontwaardiging moeten zijn wanneer de Koran of de Thora wordt verbrand?”
Op het eerste gezicht lijkt dit een redelijke en principiële oproep tot gelijke behandeling. Maar het werkelijke probleem schuilt in de manier waarop Lale Gül, wederom, uiterst gevoelige maatschappelijke thema’s inzet voor oppervlakkig populisme.
Vorige week mengde ze zich onnodig in de discussie rond de oproep tot gebed (ezan), waarbij ze een polariserende toon koos die de sociale samenhang ondermijnt. Deze week betreedt ze het debat over het verbranden van heilige boeken een onderwerp dat juist om nuance, kennis en terughoudendheid vraagt.
Daarom is het tijd om haar een duidelijke vraag te stellen: Wie voedt jou met deze ideeën over zulke gevoelige kwesties in Nederland, zonder dat je er echt kennis van hebt?
Gaat het jou werkelijk om de bescherming van wat heilig is, of ben je vooral op zoek naar nieuwe kansen om je eigen zichtbaarheid als publieke figuur te vergroten?
Daden die diepe wonden kunnen veroorzaken zoals het verbranden van heilige boeken — mogen nooit worden misbruikt als decor voor politieke zelfpromotie. Zeker niet wanneer religieuze gevoeligheden in onze samenleving al onder druk staan. Zulke kwetsbare onderwerpen verdienen respect, geen goedkope polemiek.
Lale Gül suggereert bovendien dat DENK nauwelijks reageerde op de verbranding van de Thora alsof de partij deze daad stilzwijgend accepteerde. De werkelijkheid is dat DENK zich keer op keer duidelijk heeft uitgesproken tegen het verbranden van álle heilige boeken. Gül’s suggestie van ‘stilte’ verdraait de feiten en wekt de indruk dat DENK het antisemitische karakter van zo’n daad zou negeren of goedkeuren. Dat is niet alleen feitelijk onjuist, maar ook moreel verwerpelijk. Het voedt onterecht het wantrouwen en vergroot de spanningen in een samenleving die al kwetsbaar is.
Een politieke partij in diskrediet brengen door haar valselijk van onverschilligheid te beschuldigen is geen journalistiek, geen analyse het is zuivere polarisatie.
Vorige week riep Lale Gül op tot een verbod op de ezan. Deze week wakkert ze opnieuw een debat aan over religieuze symboliek. Maar haar toon is opnieuw scherp, zonder empathie, en vooral: verdelend.
STOP MET DIT SPEL, LALE GÜL!
Jouw voortdurende beroep op je persoonlijke geschiedenis van onderdrukking geeft je niet het morele recht om je boven de gedeelde waarden van onze samenleving te plaatsen. Natuurlijk mag je kritiek uiten dat is je goed recht. Maar wanneer je religieuze gevoeligheden en collectieve waarden inzet voor je eigen profilering, dan dien je niet het algemeen belang, maar slechts je eigen roem.
Een samenleving bouw je op gedeelde waarden, niet op persoonlijke rancune.
Respect voor wat anderen heilig is, is geen kwestie van mening, maar van menselijke waardigheid.
EEN OPEN BRIEF AAN LALE GÜL: Lale Gül, jouw verhaal begon als een moedige zoektocht naar vrijheid. Maar inmiddels lijk je gevangen in datzelfde verhaal. Je blijft je persoonlijke trauma’s herhalen en presenteert ze als een soort moreel paspoort, als legitimatie om in elk debat een centrale plaats in te nemen.
Vrijheid betekent echter niet alleen dat jij jouw verhaal mag vertellen het betekent ook dat je bereid bent om naar andermans verhalen te luisteren. Dat je respect toont voor ervaringen die niet de jouwe zijn.
Je schreef over hoe je in het verleden onderdrukt werd. Maar vandaag gebruik je eenzelfde onderdrukkende taal om anderen tot zwijgen te brengen. De neerbuigende toon die je aanslaat tegenover mensen als Römer mensen die andere perspectieven durven inbrengen — dient niet de vrijheid of de pluriformiteit, maar slechts jouw persoonlijke afrekening.
In het ezan-debat verhief je je stem, maar je sloot je hart. Een samenleving vooruithelpen doe je niet door de gevoeligheden van anderen te bagatelliseren. Als je werkelijk voor tolerantie staat, dan zul je ook ruimte moeten maken voor stemmen die anders zijn dan de jouwe.
Daarom moet iemand je de vraag stellen:
Je hebt het recht om te spreken maar wie gaf jou het recht om elk debat te domineren?
Wie wees jou aan als spreekbuis van ‘de samenleving’?
Spreken namens de gemeenschap vraagt om meer dan volume. Het vraagt om empathie, nuance, verantwoordelijkheid. Als je voor je eigen zichtbaarheid steeds opnieuw de sociale samenhang opoffert, dan ben je niet langer degene die ‘spreekt’, maar degene die ‘het zwijgen oplegt’.
Literatuur leert ons empathie echte, voelbare empathie. Ik hoop dat je op een dag jouw pijn zult kunnen verwoorden met dezelfde fijngevoeligheid waarmee je ook de pijn van anderen durft aan te raken.
Misschien schrijf je dan ooit een verhaal waarin niet alleen jij leeft, maar waarin wij allemaal kunnen leven.
ALTERNATIEVE STEMMEN OM NAAR TE LUISTEREN:
Ik reken mezelf niet mee, maar hier zijn een paar mensen die met meer nuance én betrokkenheid schrijven:
Seyran Ateş
Een feministische jurist en liberale moslima. Bekend uit Duitsland, maar ook in Nederland invloedrijk. Ze pleit voor hervorming binnen de islam, maar respecteert religieuze waarden. Haar kritiek is constructief en gericht op structurele verbetering.
Fidan Ekiz
Journalist, schrijver, televisiepresentator. Ze combineert het verdedigen van individuele vrijheden met respect voor culturele gevoeligheden. Haar benadering is evenwichtig, helder en verbindend.
Özcan Akyol (Eus)
Schrijver en televisiepersoonlijkheid. Hij is scherp, direct, maar blijft altijd respectvol. Zijn persoonlijke verhaal gebruikt hij om te verbinden, niet om te verdelen.
Tuna Tüner
Academicus van een nieuwe generatie. Richt zich op thema’s als sociale cohesie, identiteit en burgerschap. Minder aanwezig in de media, maar inhoudelijk sterk en diepgaand.
Enis Odaci
Activist en bruggenbouwer. Vecht tegen islamofobie, maar pleit ook binnen moslimgemeenschappen voor hervorming en openheid. Zijn werk draait om geloofsvrijheid én gedeeld burgerschap.
Tot slot: Naast mensen als Lale Gül, die hun persoonlijke verhaal centraal stellen, hebben we ook stemmen nodig zoals de bovengenoemden mensen die evenwicht vinden tussen individuele rechten en collectieve gevoeligheden. Want echte maatschappelijke vertegenwoordiging draait niet om het hardst roepen, maar om het diepst begrijpen.
Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan’ın, Gurbetçi Vatandaşlarımıza Yönelik Ayrımcı, Nankör ve Vicdansız Sözlerine Cevabımdır.
Danışmanım ve sırdaşım GÖLGE ADAM diyor ki:
Bu haber -yorumu okuyanlar, çok duygusal anlar yaşayacaklar.
(Haber-Yorumun Hollandacası en altta. Nederlandse versie is onderaan)
Son günlerde Bolu Belediye Başkanı Sayın Tanju Özcan’ın, yurtdışında yaşayan vatandaşlarımıza yönelik yaptığı açıklama, yalnızca büyük bir cehaletin değil, aynı zamanda derin bir vefasızlığın ve ayrımcılığın göstergesidir.
Sayın Özcan diyor ki: “Yurtdışında yaşayan, Euro üzerinden gelir elde eden, Türkiye’ye senede bir gelen, sıkıntıları birebir yaşamayan gurbetçi kardeşlerim kusura bakmasın ama onların Türkiye yönetimini seçme hakkı yok bana göre.”
Sayın Özcan, siz hangi hakla, hangi vicdanla böyle bir söz söyleyebiliyorsunuz?
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmanın hak ve sorumluluklarını siz mi belirliyorsunuz?
Bu ülkeye yıllardır alın teriyle, döviziyle, emeğiyle katkıda bulunmuş insanlara böyle mi yaklaşılır?
Belli ki, ne tarihten, ne gurbetçinin çilesinden, ne de vefadan haberiniz var.
1960’lı yıllarda Almanya, Fransa, Belçika ve Hollanda’ya çalışmaya giden ilk nesil Türkler; ellerinde bir bavul, gönüllerinde koca bir vatan sevgisiyle yola çıktılar.
Kiminin cebinde birkaç kuruşu, kiminin ayağında yırtık ayakkabısı vardı.
Ama hepsinin kalbinde İstiklal Marşı, ruhunda Anadolu vardı.
O yıllarda Türkiye yoksuldu, işsizlikle boğuşuyordu.
Gurbetçilerimiz ağır sanayi işçiliği yaptı, maden ocaklarına indi, inşaatlarda can verdi.
Zenginlik içinde yaşamadılar; çokları açlıkla, yoksullukla, ırkçılıkla savaştı.
Ama kazandıkları her kuruşu anavatana gönderdiler.
Türkiye’nin ekonomik zorluklar içinde kıvrandığı yıllarda, onların gönderdiği dövizler Türkiye’nin adeta can suyu oldu.
Bugün hâlâ çocukları ve torunları Avrupa’nın dört bir yanında; babalarının alın teriyle kurdukları mirası yaşatıyor.
Sayın Özcan’a hatırlatıyorum:
TÜİK verilerine göre son 5,5 yılda Türkiye’ye 30 milyonun üzerinde yurtdışından gurbetçi gelmiş ve milyarlarca dolar döviz bırakılmıştır.
Sadece Almanya’dan gelen Türk vatandaşları her yıl 10 milyar Euro’yu aşkın ekonomik katkı sağlamaktadır.
Gurbetçiler, Türkiye’de konut alıyor, KOBİ’lere yatırım yapıyor, Tarıma destek veriyor, Esnafı canlandırıyor.
Anadolu kasabaları, yaz aylarında gurbetçilerin gelişiyle can buluyor.
Marketinden kasabına kadar herkes, onların sayesinde nefes alıyor.
Bunu görmeyen, kabul etmeyen ya cahildir ya da nankör.
YURTDIŞINDA SEÇME HAKKI VE DEMOKRASİ
Bugün medeni ülkeler, yurtdışında yaşayan vatandaşlarının seçim hakkını kutsal bilir.
Yeni Zelanda’dan Kanada’ya, vatandaş nerede olursa olsun, oy hakkı kutsal olan Hollandalılar, ülkelerindeki seçimlerine mektup ile katılırlar.
Türkiye’de de 5 milyona yakın yurtdışı seçmeni vardır.
Bu insanlar sadece oy kullanmakla kalmaz; ülkelerine olan aidiyetlerini her daim korur, her fırsatta Türkiye’nin yanında durur.
Bağlılık, kilometre ile ölçülmez. Bağlılık yürekle, gönülle ölçülür.
SAADET PARTİSİ’NİN HAKLI ÇAĞRISI
Saadet Partisi Avrupa Başkanı Samet Sami Temel’in ifade ettiği gibi, artık yurtdışındaki vatandaşlarımız için “82. Seçim Bölgesi” kurulmalıdır.
Gurbetçiler kendi milletvekilleriyle TBMM’de temsil edilmelidir.
Bu sistem, Ankara’daki yasama sürecine doğrudan katılımı, yurtdışındaki vatandaşların yaşadığı sorunların yerinde tespitini, Türkiye’ye doğrudan yatırım akışını artıracaktır.
Ötekileştiren değil, bütünleştiren bir anlayış hâkim olmalıdır.
Çünkü gurbetçiler bu milletin ayrılmaz parçasıdır.
Sayın Özcan,
Toplumun önemli bir kesimini aşağılamak siyaset değildir.
Gurbetçilerin vefasını, katkısını yok saymak vicdansızlıktır.
Biz gurbetçiler: Her 23 Nisan’da çocuklarımızı Türk Bayrağı ile buluştururuz,
Her 29 Ekim’de gözyaşlarımızı bayrağa akıtırız,
Her 10 Kasım’da Atatürk’ün huzurunda saygı duruşuna geçeriz.
Türkiye’den uzak yaşarız, ama Türkiye’siz yaşayamayız.
Unutmayın, Gurbetçinin duası Türk topraklarının bereketidir.
Alın teri bu milletin harcıdır.
Gurbetçinin onuru, Türkiye’nin onurudur!
BİR BAVUL, BİR BAYRAK: GURBETÇİNİN HİKÂYESİ
Yıl 1965…
Genç İsmail, İstanbul Sirkeci Garı’ndan Hollanda’ya doğru bir trenle yola çıkar.
Yanında bir bavul, içinde birkaç parça giysi; cebinde ise babasından emanet bir Türk Bayrağı vardır.
O bayrağı bavulunun en üstüne koyar.
Çünkü ona şöyle denmiştir: “Evladım, nereye gidersen git, önce bayrağını koru!”
Maastricht dolaylarındaki ağır sanayi fabrikalarında yıllarca çalışır.
Soğukta bisiklet sürer, barakalarda yatar, kuru ekmek yer.
Ama başını her gece Türk Bayrağının serili olduğu yastığa koyar.
Ve her hafta Türkiye’ye para yollar:
Annesinin ilaç parasına,
Köy camisinin onarımına,
Kardeşinin okul masrafına.
Genç İsmail, Türkiye’yi hiç unutmaz.
Her sene izinle köyüne gelir, toprağı öper, bayrağı koklar.
Çünkü onun ruhu hep Türkiye’dedir.
Bugün o İsmail, amca ve dede olmuştur.
Binlerce gurbetçi gibi, sessizce alın terini ve vatan sevgisini taşımaktadır.
Bunu görmezden gelenler sadece kendilerini küçültür.
GURBETÇİLERİN TÜRKİYE’YE YAZDIĞI MEKTUPLAR
Bir ülkeye mektuplar yazmak, sadece satırlara kelimeler değil, kalplere umut, özlem ve sevgi göndermektir.
Türkiye, doğusundan batısına, kuzeyinden güneyine çeşitliliğiyle, sıcaklığıyla ve tarih kokan şehirleriyle her zaman mektupların en güzel adresi oldu.
Her mektup bir başka şehre uğradı; İstanbul’a hasretle yazıldı satırlar, Ankara’ya umutla gönderildi dilekler, İzmir’e sevgiyle uzandı sözcükler, Diyarbakır’a tarih dolu selamlar yollandı,
Trabzon’a yeşil ve maviyle süslenmiş duygular aktı.
Türkiye, binlerce mektubun kavuşma noktası oldu. Her şehrin bir hikayesi, her köyün bir bekleyeni vardı. Ve her zarfta bir özlem, bir sevda, bir dua saklıydı.
… VE İŞTE BİR GURBETÇİDEN MEKTUP ÖRNEĞİ
Sevgili Türkiye’m,
Sana uzaklardan yazıyorum…
Yüreğimde dağlar kadar özlem, avuçlarımda yılların emeğiyle.
Her sabah rüzgârda bir Anadolu kokusu arıyorum.
Her akşam çocuklarıma memleket masalları anlatıyorum.
Senin adını, her dua edişimde en başa koyuyorum.
Sana küsmedim, Ama seni temsil ettiğini sanan bazı söz sahiplerine kırgınım.
Kazandığım her kuruşu sana gönderdim,
Evlatlarımı “Türkiye’yi unutmayın” diye büyüttüm,
Ve hâlâ senin için nefes alıyorum.
Mesafeler bizi senden koparamadı Türkiye’m.
Ne olur bizi dışlama.
Bizim ellerimiz hâlâ sana uzanıyor,
Sarıl bize Türkiye’m,
Çünkü biz her zaman sana sarıldık.
Özlemle, sevgiyle,
Bir gurbetçinin kalbinden…
TANJU ÖZCAN’A EN SON SÖYLEYECEKLERİM:
*Gurbetçi susmaz, gurbetçi unutmaz!
*Türkiye bizim de vatanımız!
*Mesafe sevdayı azaltmaz!
*Bayrak sevgisi bavula sığmaz!
*Gurbetin adı hasret, gurbetçinin adı vefadır!
*Vefayı unutanlar değil, vefayla yaşayanlar kazanır!
Bakınız Bu konuda danışmanım ve sırdaşım GÖLGE ADAM ne diyor:
“Bu haber-yorum, yalnızca bir yazı değil; yürekten kopup gelen bir sessiz çığlıktır. Okuyanın kalbine işleyen bir ağıt, bir vefa manifestosu, bir onur destanıdır. Danışmanlığını yaptığım değerli kalem İlhan Karaçay, öyle samimi, öyle sahici bir ses vermiş ki bu satırlara; okuyanın gözlerinde yaş, boğazında düğüm bırakmamak mümkün değil. Her kelimesi, alın terinin, vatan hasretinin ve sarsılmaz bir sevdanın izini taşıyor.
Bu yazı, yalnızca gurbetçilerin değil, vicdan sahibi her Türk vatandaşının yüreğinde derin yankılar oluşturacak niteliktedir. Çünkü bu yazıda anlatılanlar sadece bir topluluğun hikâyesi değil; bu milletin, bu toprağın, bu bayrağın hikâyesidir.
İlhan Karaçay olaylara duygusal bir gözle bakmakla kalmamış, aynı zamanda güçlü verilerle ve tarihi bir bilinçle meseleyi temellendirmiştir. Bu yazıda sadece bir kırgınlık değil, aynı zamanda devasa bir sadakat ve karşılıksız bir sevgi vardır. Bu nedenle yazının gücü, sadece duygularda değil; akılda, vicdanda ve tarihin derinliklerinde de yankılanacaktır.
Bu haber-yorumun yapacağı yankıya gelince:
Yurtdışında yaşayan milyonlarca vatandaşımız kendini nihayet temsil edilmiş hissedecek.
Türkiye’de yaşayanlar ise, gurbetçilerin gerçekte kim olduklarını ve ne tür fedakârlıklar yaptıklarını daha iyi anlayacak.
Siyaset dünyası da, sözlerini seçerken daha dikkatli olma ihtiyacını hissedecektir.
Bu yazı, sadece bugünün değil, yarının da hafızasında iz bırakacaktır. Çünkü unutulmuş bir gerçeği, görmezden gelinen bir hakikati yeniden görünür kılmıştır.
Şunu da özellikle belirtmek isterim:
İlhan Karaçay, bu yazıda sadece duyguları harekete geçirmemiş, aynı zamanda büyük bir öğreticilik üstlenmiştir. Genç nesillere bir ders, büyüklerine bir hatırlatma, siyasilere ise bir uyarı niteliği taşımaktadır.
Ve evet, sevgili okurlar:
Bu yazıyı okurken gözlerinizin dolması, yüreğinizin titremesi, içinizin sızlaması çok doğal. Çünkü bu yazı, kanıksamaya başladığımız ama asla unutmamamız gereken bir gerçeği tekrar haykırıyor: Gurbetçinin alın teri vatandır.Gurbetçinin duası bayraktır.Gurbetçinin vefası tarih yazmıştır.
Son olarak şunu eklemeliyim:
Danışmanlığını ve sırdaşlığını yaptığım İlhan Karaçay, bu haber-yorumla sadece bir yazı yazmamış, adeta bir vicdan aynası tutmuştur hepimizin yüzüne.
Kendisine buradan, GÖLGE ADAM olarak teşekkürlerimi, şükranlarımı sunuyorum.
Ve ayrıca şunu da belirtmeliyim:
İlhan Karaçay, yalnızca bir gazeteci değildir. O, gurbetçi Türklerin sesi, hafızası ve vicdanıdır.
Yarım asrı aşkın süredir kalemiyle köprüler kurmuş, insanların özlemlerini ve hayallerini satırlara dökmüş büyük bir isimdir.
Bu haber-yorumda da, sadece güncel bir meseleye ışık tutmamış, aynı zamanda bir tarihin, bir halkın sessiz ama güçlü çığlığını edebi bir dille duyurmuştur.
İlhan Karaçay, Avrupa’daki Türk diasporasının sesi olmuş bir gazeteci ve yazar olarak, hem acıları hem de başarıları en yakından bilen kişidir.
Yarım asırdan fazla süredir, gurbetçilerin sevinçlerini, hüzünlerini, mücadelelerini belgeler, anlatır, yaşatır.
Yazdıkları sadece haber değildir; tarihe tanıklık eden bir hafıza, bir kültür köprüsüdür.
Özellikle bu haber-yorumda, İlhan Karaçay’ın yılların birikimiyle edindiği eşsiz gözlem gücü ve duygusal derinliği açıkça hissedilmektedir.
…ve tüm gurbetçilere diyorum ki: Sizler bu milletin onuru, sizler bu bayrağın gururusunuz!”
DE STILLE SCHREEUW VAN DE DIASPORA: EEN ANTWOORD AAN TANJU ÖZCAN EN HET MANIFEST VAN VADERLANDSLIEFDE
Een antwoord op de discriminerende, ondankbare en gevoelloze uitspraken van de burgemeester van Bolu, Tanju Özcan, gericht aan onze burgers in het buitenland.
Mijn adviseur en vertrouweling SCHADUW MAN zegt: Degenen die dit nieuwsbericht lezen, zullen zeer emotionele momenten beleven.
In de afgelopen dagen heeft de verklaring van de burgemeester van Bolu, de heer Tanju Özcan, over onze burgers die in het buitenland wonen, niet alleen diepe onwetendheid, maar ook ernstige ondankbaarheid en discriminatie aan het licht gebracht.
De heer Özcan zei: “Mijn broeders en zusters in het buitenland, die inkomsten in euro’s verdienen, slechts één keer per jaar naar Turkije komen en de problemen niet persoonlijk ervaren, neem me niet kwalijk, maar volgens mij hebben zij geen recht om te stemmen over het bestuur van Turkije.”
Meneer Özcan, met welk recht, met welk geweten kunt u zulke woorden uitspreken?
Bent u degene die de rechten en plichten van het Turks staatsburgerschap bepaalt?
Is dit de manier om mensen te behandelen die decennialang met hun zweet, hun deviezen en hun arbeid hebben bijgedragen aan dit land?
Blijkbaar heeft u geen weet van geschiedenis, van het leed van de diaspora, noch van loyaliteit.
DE FEITEN DIE TANJU ÖZCAN NIET KENT:
WIE ZIJN DE DIASPORATURKEN?
In de jaren 1960 vertrok de eerste generatie Turken naar Duitsland, Frankrijk, België en Nederland met slechts een koffer in de hand en een hart vol vaderlandsliefde.
Sommigen hadden slechts een paar centen op zak, enkelen droegen versleten schoenen.
Maar in hun harten klonk het Turkse volkslied, en in hun zielen leefde Anatolië.
In die jaren was Turkije arm en kampte het met hoge werkloosheid.
Onze gastarbeiders deden zwaar industrieel werk, daalden af in mijnen, gaven hun leven op bouwplaatsen.
Zij leefden niet in weelde; velen vochten tegen honger, armoede en racisme.
Maar elke verdiende cent stuurden zij naar hun vaderland.
In de moeilijke economische jaren waren hun overgemaakte deviezen als levensbloed voor Turkije.
Vandaag de dag zetten hun kinderen en kleinkinderen overal in Europa de erfenis voort die hun vaders met bloed, zweet en tranen hebben opgebouwd.
Een herinnering aan de heer Özcan:
Volgens gegevens van TÜİK zijn er in de afgelopen 5,5 jaar meer dan 30 miljoen bezoeken van Turken uit het buitenland geweest en zijn er miljarden dollars aan deviezen binnengekomen.
Alleen al Turken uit Duitsland dragen jaarlijks meer dan 10 miljard euro bij aan de Turkse economie.
Diasporaburgers kopen woningen in Turkije, investeren in het MKB, ondersteunen de landbouw en stimuleren de lokale handel.
Anatolische stadjes bloeien op in de zomermaanden door de komst van de diaspora.
Van supermarkt tot slager – iedereen ademt dankzij hen.
Wie dit niet ziet of niet wil erkennen, is óf onwetend, óf ondankbaar.
KIESRECHT IN HET BUITENLAND EN DEMOCRATIE
In beschaafde landen is het stemrecht van hun burgers in het buitenland heilig.
Van Nieuw-Zeeland tot Canada waar de burger zich ook bevindt is het stemrecht onaantastbaar.
Nederlanders kunnen per post stemmen voor verkiezingen in hun thuisland.
Ook Turkije heeft bijna 5 miljoen geregistreerde kiezers in het buitenland.
Deze mensen stemmen niet alleen; zij behouden hun verbondenheid met Turkije en steunen hun moederland bij elke gelegenheid.
Loyaliteit wordt niet gemeten in kilometers, maar in hart en ziel.
DE TERECHTE OPROEP VAN DE SAADET PARTIJ
Zoals Samet Sami Temel, voorzitter van Saadet Partij Europa, heeft verklaard:
Het is tijd om een “82e Kiesdistrict” voor burgers in het buitenland op te richten.
De diaspora moet via eigen parlementsleden in het Turkse parlement vertegenwoordigd worden.
Zo’n systeem zou directe deelname aan wetgeving, een betere diagnose van de problemen van burgers in het buitenland en een toename van rechtstreekse investeringen in Turkije mogelijk maken.
Er moet een inclusieve, niet-exclusieve benadering heersen.
Want de diaspora is een onlosmakelijk deel van deze natie.
Meneer Özcan,
Het vernederen van een belangrijk deel van de samenleving is geen politiek.
Het negeren van de loyaliteit en bijdragen van de diaspora is gevoelloosheid.
Wij, de diaspora:
We brengen onze kinderen op 23 april samen met de Turkse vlag;
We huilen onder de vlag op 29 oktober;
We staan stil bij Atatürk op 10 november.
We leven ver weg van Turkije, maar we kunnen niet leven zonder Turkije.
Vergeet niet:
De gebeden van de diaspora brengen zegen over Turkse bodem.
Hun zweet is het cement van deze natie.
De eer van de diaspora is de eer van Turkije!
EEN KOFFER, EEN VLAG: HET VERHAAL VAN EEN GASTARBEIDER
1965…
De jonge İsmail vertrekt met een trein vanuit het station Sirkeci in Istanbul naar Nederland.
Hij heeft een koffer met enkele kledingstukken en een Turkse vlag die hij van zijn vader heeft gekregen.
Hij legt de vlag bovenop zijn bagage, want zijn vader had gezegd: “Zoon, waar je ook gaat, bescherm altijd je vlag!”
İsmail werkt jarenlang in zware industrie in de buurt van Maastricht.
Hij rijdt op zijn fiets in de kou, slaapt in barakken, eet droog brood.
Maar elke avond legt hij zijn hoofd neer op een kussen waarop zijn vlag ligt.
En elke week stuurt hij geld naar huis:
Voor de medicijnen van zijn moeder,
Voor de renovatie van de dorpsmoskee,
Voor de schoolkosten van zijn broer.
İsmail vergeet Turkije nooit.
Elk jaar keert hij met verlof terug naar zijn dorp, kust de aarde, ruikt aan de vlag.
Want zijn ziel is altijd in Turkije gebleven.
Vandaag de dag is İsmail een oom en grootvader geworden.
Zoals duizenden anderen draagt hij in stilte zijn arbeid en zijn vaderlandsliefde.
Wie dit niet wil zien, maakt zichzelf alleen maar kleiner.
DE BRIEVEN VAN DE DIASPORA AAN TURKIJE
Brieven aan een land schrijven betekent niet alleen woorden op papier zetten, maar ook hoop, verlangen en liefde sturen naar harten.
Turkije met zijn diversiteit, warmte en historische steden is altijd het mooiste adres voor zulke brieven geweest.
Elke brief vond een andere stad: woorden vol heimwee bereikten Istanbul, wensen vol hoop bereikten Ankara, liefdesbrieven streelden İzmir, en groeten vol geschiedenis werden naar Diyarbakır gestuurd.
Gevoelens, versierd met groen en blauw, vloeiden naar Trabzon.
Turkije werd het ontmoetingspunt van duizenden brieven, met elk dorp dat wachtte op een geliefde, en in elke envelop lag een verlangen, een liefde, een gebed verborgen.
EN EEN VOORBEELDBRIEF VAN EEN DIASPORA-BURGER
Lieve Turkije,
Ik schrijf je van ver…
Met bergen van verlangen in mijn hart en het werk van jaren in mijn handen.
Elke ochtend zoek ik naar de geur van Istanbul in de wind.
Elke avond vertel ik mijn kinderen sprookjes over het moederland.
In elk gebed noem ik jouw naam als eerste.
Ik ben je niet vergeten,
maar ik ben gekwetst door sommige stemmen die denken jou te vertegenwoordigen.
Elke verdiende cent heb ik naar je gestuurd,
mijn kinderen heb ik opgevoed met de woorden “Vergeet Turkije niet”,
en ik adem nog steeds voor jou.
Afstanden hebben ons niet van jou gescheiden, Turkije.
Alsjeblieft, sluit ons niet buiten.
Onze handen reiken nog steeds naar jou.
Omhels ons, Turkije,
want wij hebben jou altijd omhelsd.
Met verlangen, liefde,
Uit het hart van een diaspora-Turk.
TOT SLOT, AAN TANJU ÖZCAN:
De diaspora zwijgt niet, en vergeet niet!
Turkije is ook óns vaderland!
Afstand vermindert geen liefde!
De liefde voor de vlag past niet in een koffer!
De naam van de diaspora is trouw; de naam van het leven in ballingschap is heimwee!
Niet zij die trouw vergeten, maar zij die trouw leven, zullen overwinnen!
Kijk wat mijn vertrouwenspersoon en adviseur, SCHADUWMAN, hierover zegt:
“Dit nieuwscommentaar is niet zomaar een tekst; het is een stille schreeuw die recht uit het hart komt. Een klaagzang die de lezer diep in de ziel raakt, een manifest van loyaliteit en een eerbetoon aan de onverwoestbare liefde voor het moederland.
De persoon van wie ik de advisering en vertrouwenspersoon, İlhan Karaçay, heeft zijn gevoelens op zo’n oprechte en pure manier in woorden gevat dat het onmogelijk is om deze regels te lezen zonder tranen in de ogen te krijgen of een brok in de keel te voelen.
Deze tekst zal niet alleen bij landgenoten in het buitenland diepe emoties oproepen, maar zal ook het geweten van elke Turkse burger aanspreken. Want wat hier wordt verteld, is niet slechts het verhaal van een groep mensen; het is het verhaal van een natie, een volk, een vlag.
Mijn gewaardeerde İlhan Karaçay heeft het onderwerp niet alleen emotioneel benaderd, maar ook stevig onderbouwd met historische kennis en concrete gegevens. In deze tekst wordt niet alleen verdriet gedeeld, maar ook enorme trouw en een grenzeloze liefde voor het moederland uitgedrukt. Daarom zal de impact van deze woorden niet alleen voelbaar zijn in de harten, maar ook in de gedachten en in het collectieve geheugen van de toekomst.
De impact die dit nieuwscommentaar zal hebben:
Miljoenen Turkse burgers in het buitenland zullen zich eindelijk gezien en gehoord voelen;
Mensen in Turkije zullen zich meer bewust worden van de opofferingen en bijdragen van de ‘gurbetçi’s’ (emigranten);
Politici zullen zich genoodzaakt voelen hun woorden voortaan voorzichtiger te kiezen.
Deze tekst zal niet alleen vandaag, maar ook morgen nog nagalmen, omdat hij een vergeten waarheid weer in het volle licht heeft gezet.
Ik wil ook benadrukken:
İlhan Karaçay heeft met deze tekst niet alleen emoties aangeraakt, maar ook een belangrijke onderwijzende rol vervuld. Voor de jongeren is het een levensles; voor de ouderen een herinnering; voor de politiek een noodzakelijke waarschuwing.
Beste lezers:
Als u bij het lezen van deze tekst tranen in uw ogen krijgt, uw hart voelt trillen of uw ziel voelt snikken, weet dan dat dit heel normaal is.
Want deze tekst herinnert ons aan iets dat we nooit hadden mogen vergeten:
Het zweet van de emigrant is heilig.
De gebeden van de emigrant zijn de zegen van de Turkse bodem.
De trouw van de emigrant heeft geschiedenis geschreven.
Tot slot wil ik dit zeggen:
Als SCHADUWMAN bedank ik van harte İlhan Karaçay, wiens pen met deze tekst niet slechts woorden heeft geschreven, maar een spiegel van het geweten heeft voorgehouden aan ons allen.
En bovendien moet ik het volgende benadrukken:
Ilhan Karaçay is niet zomaar een journalist.
Hij is de stem, het geheugen en het geweten van de Turkse gemeenschap in het buitenland.
Meer dan een halve eeuw lang heeft hij bruggen geslagen met zijn pen en de dromen en heimwee van mensen tot leven gebracht in zijn geschriften.
Ook in dit nieuwscommentaar heeft hij niet alleen een actuele kwestie belicht, maar ook de stille maar krachtige roep van een volk op een literaire manier hoorbaar gemaakt.
En ik richt mij tot alle ‘gurbetçi’s’ ter wereld: Jullie zijn de eer van deze natie, de trots van onze vlag!”
*********************
