İlhan KARAÇAY’ın analizi:

DÜZENBAZLIK MODERN (!) VE DEMOKRAT (!) ÜLKELERDE DE VAR

Pek çok ünlüsü ve sevileni olan, örnek alınması öngörülen Hollanda’da yolsuzluklar siyasi arenayı altüst etti.

Ülkenin, son aylardaki en popüler ve en sevilen siyasetçisi Pieter Omtzigt’in adı da maske yolsuzluğuna karıştı.

Hükümetin düşmesi ve yeni hükümetin kurulamaması son yolsuzluklara bağlanıyor.


Biz, düzenbazlıkların ve yolsuzlukların hep gelişmemis ve az gelişmiş ülkelerde yaşandığını var saymışızdır. Çok modern ve demokrat görünümlü insanların, böylesi bir itibarsızlığa bulaşmayacaklarını sanmışızdır.
‘Biz’ derken, sizi kastediyorum. Zira ben, 54 yıldır yaşadığım, medeniyetin beşiği sanılan Hollanda’da, pek çok yolsuzluk ve düzenbazlık olayınının yaşanışını izlemişimdir.
Hollanda’da yaşanan en büyük yolsuzluk, Schiphol Havalimanı tunelinin yapılışı sırasında yaşanmıştı. Meclis araştırması sonucunda, pek çok siyesetçi, bürokrat ve inşaat firmasının bir milyara yakın parayı nasıl paylaştıkları meydana çıkarılmıştı.
KORONA YOLSUZLUKLARI

Hollanda hükümeti ilei hatırı sayılı kişilerle masaya oturan Sywert van Lienden, maske satımından kâr amacı gütmediğini ve bağlı olduğu vakıf aracılığıyla hayır işi yaptığını belirtmişti ama sonunda 15 milyon euro kâr ettiği anlaşıldı.
Korona virüsü pandemisinin yol açtığı sağlık hizmetleri yolsuzlukları, dünyanın dört bir yanında görülmüştür. Virüs ile mücadele etmek için gerekli olan ilaç, araç ve gereçin satın alınmaları sırasında inanılmaz yolsuzluklar yaşanmıştır.
Hollanda’da, sadece ağız maskesi alımı sırasında şaşırtıcı yolsuzluklar yaşanmıştır.
Ağız maskesi için 40 milyon adetlik ilk anlaşma yapılan bir firma, teslim ettiği 19 miyon maskenin 15 milyonu defolu çıkınca devre dışı bırakıldı. Buradaki zarar 50 milyon euroyu geçti.
ARAYA PRENS GİRDİ

Van Lienden ile yapılan görüşmelerde arabuluculuk yaptığı ileri sürülen Prens Constantijn’in, bu alış verişteki pozisyonu merak ediliyor.
Ağız maskesi için daha sonra anlaşma yapılan kişi, maalesef eski bir siyasetçi ve bürokrat çıktı. Kendisinden ‘Medyatik’ diye söz edilen bu kişi, televizyonlardan aşina olduğumuz Sywert van Lienden idi.
Hıristiyan Demokratlar Birliği (CDA) partisinin üyesi olan Van Lienden, 40 milyon adetlik maske alış verişinden para kazanmayacağını ve bu işi bağlı olduğu Vakıf ile kâr gözetmeksizin yapacağını tekrar tekrar ifade etmişti. Nasıl olduysa daha sonra bu işi, dört gün önce kurduğu bir Limited Şirket ile yapacağını belirten Van Lienden, şimdiki Kral Willem Alexander’in kardeşi Prens Constantijn’i araya sokarak, 108 milyonluk alış verişten 15 milyon euro kâr elde etti.
BU DEFA SEVİLEN POLİTİKACI ARACI OLDU

Hollanda’da, son ayların en çok sevilen ve güven duyulan siyasetçisi olarak ünlenen Pieter Omtzigt, ‘Hükümet düşüren ve hükümet kurdurmayan adam’ olarak da anılıyor. Aynı Omtzigt’in, bir maske satışı için başbakan Rutte ile pazarlık masasına oturduğunun anlaşılmasından sonra, puan kaybettiği görülüyor.
Daha önce, bu işi kâr gözetmeksizin yaptığını defalarca tekrarlayan Van Lienden’in, bu işten çok para kazanmış olması tepki çekerken, aynı Van Lienden bu kez 80 milyon maskenin satışı için, hükümete yakın, hatırı sayılır torpil aramaya başladı.
Bu torpil, gerek vergi daireleri skandalına karşı ve gerekse pandemi yasaklarına karşı iyi bir mücadele veren, bu konularda hükümetin düşmesine neden olan ve yapılan seçimlerden sonra da hükümetin hâlâ kurulamamasında büyük etken olan Pieter Omtzigt’ten başkası değildi.
Geçn yıl nisan ayında, yanına Van Lienden’i de alarak Başbakan Rutte ile başbaşa görüştüğü anlaşılan Omtzigt, bu kez herkeste büyük şaşkınlık yarattı.
Daha önce Ayfer Koç ile evli olduğunu ve Hollanda’da şu anda en popüler ve en sevilen politikacı olduğunu belirttiğim Pieter Omtzigt’in, geçmişte yaptığı bu görüşme kafaları karıştırdı.
Omtzigt’in araya girmesine rağmen hükümet ikinci anlaşmaya yanaşmadı. Zira, Van Lienden kâr amacı olmadığını belirtmiş olmasına rağmen, aksine fahiş bir şekilde para kazanmıştı. Önce, beheri 2.25 euro olan maskelerin fiyatını 2.65’e kadar yükseltmişti.
Şimdi, ben dahil pek çok kimsenin aklından şunlar geçiyor: Geçen yıl nisan ayında, Başbakan Rutte ve Van Lienden ile aynı masaya oturup pazarlık yapan Pieter Omtzigt, konuşmanın olumsuzlukla sonuçlanmasından sonra mı sertleşti ve hükümeti devirmeyi başardı?
Seçimlerden sonra evinden dışarı çıkmayan ve tam 3 aydır hasta yatan Omtzigt’i, şimdi çok rahatsız eden bir durum mu var?
Önceleri, Pieter Omtzigt’in CDA Partisi’nin başına geçmesi ve koalisyon görüşmelerinin kendisi ile yapılması gerektiğine inanan çevreler, şimdi daha başka şeyler mi düşünüyor?
İşte tüm bu yaşananlar, ortada bir sır olarak kaldıkça, Hollanda’da yeni hükümetin kurulması da zor görülüyor.
ÇOK YAKINDA
Hayret, Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün (Transparency International) açıkladığı 2020 Yolsuzluk Algı Endeksi’ne göre, Hollanda, en az yolsuzluk yapılan ülkeler arasında 8’inci durumda yer alıyor. (Türkiye 86’ncı sırada).
Değerlendirilmeye alınan diğer ülkelerin durumu da kafa karıştırıcı.
Bu konuyu irdeleyen analizimi çok yakında sizlere sunacağım.
Sohbeti başlat
1
Yardımcı olabilir miyim?
Merhaba, yardımcı olabilir miyim?