Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Türkiye’den kalkan tüm uçuşlarda yolculara ücretsiz içme suyu verilmesini zorunlu hale getirdi.
Yeni düzenlemeye göre, ister iç hat ister dış hat olsun, her yolcuya en az 200 ml su ücretsiz ikram edilecek.
Peki, yabancı havayolları uçaklarında durum ne olacak?
(Haberin Hollandacası en altta yer almaktadır.
De Nederlandse versie van dit bericht staat onderaan.)
İlhan KARAÇAY yazdı:
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Türkiye’den kalkan tüm uçuşlarda yolculara ücretsiz içme suyu verilmesini zorunlu hale getirdi.
Bakan Abdulkadir Uraloğlu, özellikle yaz aylarında yolcuların susuz kalmaması için bu kararın alındığını açıkladı. Susuzluğun baş ağrısı ve dikkatsizlik gibi sağlık sorunlarına yol açtığını belirten Uraloğlu, uygulamanın yolcu memnuniyetini artıracağını söyledi.
HER HAVAYOLU UÇAĞI İÇİN KESİN ZORUNLULUK
Türk Hava Yolları’nın uçaklarındaki misafirperver ikramları göz ardı edersek, Türkiye’de lisanslı tüm havayolu şirketleri, bundan böyle Türkiye’den kalkan her uçuşta yolcularına ücretsiz su vermek zorunda olacak. Yani iç hatlarda da, dış hatlarda da bu kural net biçimde uygulanacak.
YABANCI HAVAYOLLARI İÇİN KARMAŞIK TABLO
Kural, Türkiye’den kalkan yabancı havayollarını da kapsıyor mu?
Örneğin Amsterdam–İstanbul hattında uçan KLM veya Lufthansa, Türkiye kalkışlı seferlerinde yolcularına ücretsiz su vermek zorunda kalacak mı?
İşte tartışma burada başlıyor. Türkiye’den kalkan yabancı şirketler, Türkiye Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün düzenlemelerine tabi oldukları için, kuralın onlar için de geçerli olması bekleniyor. Ancak Türkiye’ye gelen uçuşlarda, yani Amsterdam’dan İstanbul’a hareket eden bir seferde durum gri alanda kalıyor.
AYRIMCILIK RİSKİ VAR
Eğer yabancı bir şirket yalnızca “Türk yolcuya” su ikram ederse, Hollandalı veya başka ülke vatandaşı yolcular kendilerini ikinci sınıf hissedebilir. Avrupa gibi hukuk düzeninin güçlü olduğu yerlerde bu tür uygulamalar hemen “ayrımcılık” şikâyetine dönüşebilir. Bu yüzden uzmanlara göre, yabancı havayolları, en basit çözümü seçip herkese su ikram etmeyi tercih etmelidir.
“İNİŞE GEÇTİK, SERVİS BİTTİ” BAHANESİ
Yabancı havayolu şirketinin uçağı, kurallara göre Türkiye hava sahasına girdiği zaman su vermek mecburiyetinde kalırsa ve yolcuya su talebini uçuşun son bölümünde yapmaya mecbur kalırsa, pratikte karşılık bulamayabilir. Çünkü uçak inişe geçtiğinde kabin ekibi her zaman “herkes yerine otursun, servis bitti” anonsunu yapıyor. İnişten sonra da “uçuş sona erdi” denilerek hizmet verilmediği için, uygulamanın fiili etkisi, ancak uçuşun orta bölümünde sınırlı kalabilir.
ATLA DEVE DEĞİL
Havayolları açısından işin ekonomik boyutu da tartışma konusu oldu. 200 yolcunun bulunduğu bir Avrupa uçuşunda yolcu başına 200 ml su ikram edildiğinde, toplam 40 litre su gerekir. Bu da 40 kilo ek ağırlık anlamına gelir. Suyun kendisinin maliyeti yaklaşık 20 euro, ek yakıt tüketiminin maliyeti ise 2 euro civarında hesaplanıyor. Yani toplamda 22 euroluk bir gider ortaya çıkıyor. Kısacası, bu uygulama şirketler için ‘atla deve değil.’
NİYET İYİ, UYGULAMA KARMAŞIK
Türkiye, bu adımla yolcu sağlığına verdiği önemi göstermek istedi. Susuzluğun sağlık ve konfor üzerinde yarattığı sorunlar ortadayken, küçük bir şişe su bile yolcular için değerli. Ancak iş uluslararası uçuşlara geldiğinde, “hangi kural geçerli?” tartışması kaçınılmaz görünüyor.
Yabancı havayolları için en mantıklı yol, ayrımcılık riski almadan herkese eşit su dağıtmak olacak. Yani uygulama belki pratikte sınırlı kalacak ama, Türkiye’nin yolcu odaklı bir adım attığını gösterecek.
BU KONUDAKİ GÖRÜŞLERİM
Ev sahibi misafirperver olmalı. Bir yolcu, parasını ödeyerek bir hava yolculuğu satın aldığında, yalnızca uçağın koltuğunu değil, aynı zamanda insanca muameleyi de satın alıyor.
Havayolu şirketleri sadece su değil, Türk Hava Yolları gibi yemek de vermeli. Çünkü yolcu, uçuş sırasında kendi yiyeceğini beraberinde götüremiyor. Uçağa sıvı madde sokmak da yasak. Böyle bir ortamda yolcu, ilaç almak için bir bardak suya para ödemek zorunda bırakılıyorsa, bu gerçekten büyük bir abestir.
Benim kanaatim şu: Yolculara su verilmesi, sadece küçük bir ikram değil, temel bir ihtiyaçtır. Maliyet hesabı da gösteriyor ki, bu uygulama şirketler için “atla deve değil.”
O halde yolculara suyun yanında, en azından kısa uçuşlarda küçük bir atıştırmalık, uzun uçuşlarda ise sıcak yemek verilmesi de havayolu şirketlerinin asli görevi olmalı.
Havayolu şirketinin, bu kıyağı kendi kasasından ödeme riski de yok. Bilet fiyatına 8 euro gibi bir meblağ ödendiği zaman, yemeğin bedeli zaten yolcudan çıkmış olacak. Bu eklemeden de yolcunun hiç haberi olmayacak.
Türkiye’nin aldığı bu karar, yolcu sağlığına verilen önemin göstergesidir. Ama asıl mesele, bu uygulamanın uluslararası havayollarında nasıl karşılık bulacağıdır. Ayrımcılık riski nedeniyle yabancı şirketler de muhtemelen herkese eşit davranacaktır.
Yine de ben yolcuya, “bir bardak su” ikramını asgari değil, en doğal hak olarak görüyorum.
Ama mesele sadece bir bardak su ile sınırlı kalmamalı. Yolcunun susuz kalmaması elbette önemlidir, fakat uçakta yolcunun aç kalması da en az onun kadar ciddi bir sorundur. Türkiye, bu kararla önemli bir adım attı ama yarım bıraktı. Şimdi sıra, suyun yanı sıra yemek ikramını da mecburi hale getirmekte. Yolcunun cebinden üç kuruş daha fazla kazanacağım diye aç bırakılmasına göz yumulmamalı.
Üstelik bu mesele yalnızca Türkiye’nin iç düzenlemesiyle bitmez. Bakanlığımız, bu konuyu uluslararası arenaya taşımak zorundadır. Birleşmiş Milletler’den Avrupa Birliği’ne, Amerika’dan Asya ve Afrika’daki havacılık birliklerine kadar her platformda bu konunun takipçisi olunmalı.
Bakacağız, Bakanlığımız bu işi sadece küçük bir jestle mi geçiştirecek, yoksa gereken masaya yumruğunu vurup, havayolu şirketlerini yolcunun hakkını teslim etmeye mi zorlayacak?
Biz, misafire çay ikram etmeyi, kültürünün bir parçası yapmış bir milletiz. Evimize gelen yabancıya ikramı eksik etmezken, uçağımıza binen yolcuya bir bardak suyu çok görmek bize yakışmaz.
************************
TURKIJE: GRATIS WATER BIJ ELKE VLUCHT – MAAR WAT DOEN BUITENLANDSE LUCHTVAARTMAATSCHAPPIJEN?
Het Ministerie van Transport en Infrastructuur heeft verplicht gesteld dat op alle vluchten die vanuit Turkije vertrekken, passagiers gratis drinkwater krijgen.
Volgens de nieuwe regeling moet iedere passagier, ongeacht binnenlandse of internationale vlucht, minimaal 200 ml water gratis aangeboden krijgen.
Maar hoe zit het met buitenlandse luchtvaartmaatschappijen?
Geschreven door İlhan KARAÇAY:
Het Ministerie van Transport en Infrastructuur heeft verplicht gesteld dat op alle vluchten die vanuit Turkije vertrekken, passagiers gratis drinkwater krijgen.
Minister Abdulkadir Uraloğlu verklaarde dat deze beslissing vooral is genomen om te voorkomen dat passagiers tijdens de zomermaanden zonder water komen te zitten. Uitdroging kan leiden tot gezondheidsproblemen zoals hoofdpijn en concentratieverlies, aldus Uraloğlu. Bovendien zal de maatregel de tevredenheid van de passagiers vergroten.
VERPLICHTING VOOR ELK VLIEGTUIG
Afgezien van de gastvrije service aan boord van Turkish Airlines, zijn alle in Turkije gelicentieerde luchtvaartmaatschappijen voortaan verplicht om op iedere vlucht die vanuit Turkije vertrekt gratis water te verstrekken. Deze regel geldt dus zowel voor binnenlandse als voor internationale vluchten.
COMPLICATIES VOOR BUITENLANDSE MAATSCHAPPIJEN
Geldt de regel ook voor buitenlandse maatschappijen die vanuit Turkije vliegen?
Moeten bijvoorbeeld KLM of Lufthansa op hun vluchten van Istanbul naar Amsterdam gratis water verstrekken?
Hier begint de discussie. Omdat buitenlandse maatschappijen die vanuit Turkije vliegen onder de Turkse burgerluchtvaartregelgeving vallen, wordt verwacht dat de regel ook voor hen geldt. Voor vluchten naar Turkije, zoals van Amsterdam naar Istanbul, blijft de situatie echter een grijs gebied.
RISICO OP DISCRIMINATIE
Als een buitenlandse maatschappij enkel Turkse passagiers water aanbiedt, kunnen Nederlandse of andere buitenlandse passagiers zich tweederangs behandeld voelen. In Europa, waar de rechtsstaat sterk is, kan dit snel leiden tot klachten over discriminatie. Daarom adviseren deskundigen dat buitenlandse maatschappijen de eenvoudigste oplossing kiezen: aan iedereen water aanbieden.
“WE ZIJN AAN HET DALEN, SERVICE GESTOPT”
Als een buitenlandse maatschappij pas water moet aanbieden zodra het toestel het Turkse luchtruim binnenvliegt en een passagier pas in de laatste fase van de vlucht om water vraagt, kan dat in de praktijk onmogelijk blijken. Zodra het toestel de daling inzet, kondigt de cabinebemanning immers altijd aan dat iedereen moet gaan zitten en dat de service is gestopt. Na de landing wordt er evenmin service verleend, waardoor de praktische uitwerking beperkt blijft tot het midden van de vlucht.
GEEN GROOT PROBLEEM
Ook de economische kant is besproken. Op een Europese vlucht met 200 passagiers betekent 200 ml water per passagier in totaal 40 liter, oftewel 40 kilo extra gewicht. De kosten van het water zelf bedragen circa 20 euro, en de extra brandstofkosten ongeveer 2 euro. In totaal dus slechts 22 euro. Kortom: voor de maatschappijen is dit “geen groot probleem”.
GOEDE BEDOELING, MAAR COMPLICATIE IN UITVOERING
Met deze stap wil Turkije het belang van de gezondheid van passagiers benadrukken. Een klein flesje water kan immers al van grote waarde zijn voor het comfort en de gezondheid van de reiziger. Toch leidt dit bij internationale vluchten onvermijdelijk tot de vraag: “welke regel geldt hier?”
De meest logische keuze voor buitenlandse maatschappijen lijkt te zijn om zonder risico op discriminatie aan alle passagiers water aan te bieden. Daarmee blijft de praktische impact wellicht beperkt, maar toont Turkije wel dat het een passagiersgerichte stap heeft gezet.
MIJN MENING
Een gastheer hoort gastvrij te zijn. Een passagier die voor een vlucht betaalt, koopt niet alleen een stoel in het vliegtuig, maar ook een menselijke behandeling.
Luchtvaartmaatschappijen zouden niet alleen water, maar net als Turkish Airlines ook maaltijden moeten aanbieden. Een passagier mag immers geen eigen eten meenemen tijdens de vlucht. Vloeistoffen meenemen is al helemaal verboden. Als een passagier dan ook nog eens moet betalen voor een glas water om medicijnen in te nemen, is dat werkelijk absurd.
Naar mijn mening is water aanbieden geen luxe gebaar, maar een basisbehoefte. De kostenberekening toont bovendien aan dat dit voor maatschappijen “geen groot probleem” is. Daarom zou het aanbieden van ten minste een kleine snack op korte vluchten, en een warme maaltijd op lange vluchten, ook een kerntaak van luchtvaartmaatschappijen moeten zijn.
En bovendien: het risico voor de maatschappijen bestaat niet echt. Als er slechts 8 euro aan de ticketprijs wordt toegevoegd, zijn de kosten van de maaltijd al gedekt – zonder dat de passagier dit merkt.
De beslissing van Turkije is een bewijs dat er waarde wordt gehecht aan de gezondheid van passagiers. Maar de echte vraag is hoe deze regeling internationaal wordt toegepast. Waarschijnlijk zullen buitenlandse maatschappijen, vanwege het risico op discriminatie, ook iedereen gelijk behandelen.
Toch blijf ik erbij dat het aanbieden van “een glas water” geen minimum, maar een vanzelfsprekend recht van de passagier is.
Maar het probleem mag zich niet beperken tot alleen een glas water. Het voorkomen van uitdroging is belangrijk, maar verhongering tijdens een vlucht is minstens zo ernstig. Turkije heeft met deze maatregel een belangrijke stap gezet, maar het werk half afgemaakt. Nu is het tijd om ook maaltijden verplicht te stellen.
Bovendien reikt dit vraagstuk verder dan de Turkse regelgeving alleen. Ons ministerie moet dit onderwerp internationaal op de agenda zetten – van de Verenigde Naties tot de Europese Unie, en van Amerika tot Azië en Afrika.
We zullen zien of ons ministerie dit slechts als een klein gebaar beschouwt, of dat het de vuist op tafel slaat en de maatschappijen dwingt de rechten van de passagier te respecteren.
Wij zijn een volk dat gastvrijheid tot een cultuur heeft verheven. Als we een buitenlandse gast in ons huis nooit zonder thee laten vertrekken, past het ons evenmin om een passagier in ons vliegtuig een glas water te onthouden.
